Umjesto slavljeničke atmosfere, svjedočimo kako se na svakom koraku kritikuje sve i svašta: jednima je zamjerano što nisu slavili, drugima kako su slavili, a nekima i što su uopšte odlučili da slave. Ovakva atmosfera najbolje odslikava koliko su duboke političke podjele i dalje prisutne u društvu, čak i na dan koji bi trebalo da nas spaja.
Na prijemu povodom Dana nezavisnosti koji je upriličio premijer Milojko Spajić nisu se pojavili predstavnici opozicije, kao ni predstavnici partija bivšeg Demokratskog fronta, koje su dio vlasti i iz kojih dolazi nekoliko ministara i dva potpredsjednika Vlade, te predsjednik Skupštine Crne Gore. Izostanak čestitke povodom Dan nezavisnosti od strane šefa parlamenta Andrije Mandića problematizovali su i kritikovali njegovi brojni politički oponenti, ali i neki analitičari.
Njegov stranački kolega iz Nove srpske demokratije i poslanik u crnogorskoj skupštini Jovan Jole Vučurović kazao je da prema referendumu nema pozitivne emocije.
– Bilo je mnogo neregularnosti, bile su involvirane ekipe o kojima i danas pričamo, poput Keljmendija i Lazovića. Nakon sticanja nezavisnosti oni su išli na dalje širenje podjela, na stvaranje feuda kojim će vladati Prva familija – rekao je Vučurović.
Za razliku od Mandića, predsjednik DNP-a Milan Knežević čestitao je Dan nezavisnosti na društvenim mrežama, ali je to učinio u ironičnom tonu.
– Nisam ja toliko loš k`o što kruže glasine, reklo bi Prljavo kazalište, i evo iskreno želim da čestitam Dan nezavisnosti, samo mi pomozite kod koga prvo da odem na čestitku? `Oću li kod Ljuba Milovića u njegov restoran u Grahovu? No me, pravo da vam kažem, sramota – ne znam nijednu ustašku pjesmu koje se tamo pjevaju u čast nezavisnosti. Ali bih se možda mogao prošvercovati uz hit Mila Đukanovića Sulundarskog: "Ne može nam niko ništa, jači smo od Srbije!" – piše, između ostalog, u objavi predsjednika DNP-a.
Snimak proslave 21. maja u restoranu koji pominje Knežević u svojoj objavi, uz pjesmu čiji je jedan od izvođača Marko Perković Tomson, poznat po pjevanju šovinističkih i ustaških pjesama, koji kruži društvenim mrežama, a na kojem se vidi i funkcioner i odbornik DPS-a u podgoričkoj skupštini Andrija Klikovac, takođe je izazvao veliki broj oštrih reakcija i kritika.
Politički analitičar Predrag Kalezić kaže da je Dan nezavisnosti trebalo da bude simbol najdublje radosti i zajedništva, dan trijumfa ideje da je Crna Gora jedina i nedjeljiva, komotna kuća za svako naše srce.
– Tim prije što smo savremenici istinskog egzodusa koji mnogi ponosni narodi u svijetu prolaze u svojoj nakani da se izbore za svoju nezavisnost. Građani Crne Gore, svi zajedno, bez obzira da li su prije 19 godina zaokružili DA ili NE, danas dišu isti, zajednički, ekološki i slobodarski vazduh, srca ispunjenog ponosom. Ono čemu treba da stremimo svi zajedno, iskreno i bez zadrške, jeste potreba da našoj Crnoj Gori damo punoću sadržaja. Potrebno je stvoriti državu reprezantativnih institucija, dovoljno udobnu, a uvijek dovoljno sposobnu da odoli izazovu periodično nadolazećih karavana koji dolaze sa ciljem pohare – kakazao Kalezić za "Dan".
Na drugoj strani, zbog kićenja grada zastavama Crne Gore, predsjednik Opštine Budva Nikola Jovanović bila je meta kritika od strane njegovih nekadašnjih političkih saradnika i partijskih i koalicionih kolega iz stranaka bivšeg Demokratskog fronta. Opštinski odbor Nove srpske demokratije u Budvi ovim povodom izašao je sa saopštenjem u kojem se kritički osvrće na Jovanovića i političku organizaciju koju on sada predvodi, a koja je okosnica budvanske vlasti.
Dakle, i nakon 19 godina od održavanja referenduma na kojem je Crna Gora obnovila državnu nezavisnost, teme iz toga perioda i osvrti na taj period, kao i na sami proces organizovanja i sprovođenja referenduma, još uvijek se često mogu čuti u političkom i javnom diskursu, naročito uoči 21. maja i na sami Dan nezavisnosti. Društveni i politički, ali i geopolitički kontekst u kojem je taj proces realizovan bio je nešto drugačiji od sadašnjeg. Međutim, brojna pitanja koja su opterećivala tadašnji politički momenat Crne Gore aktuelna su i dan-danas.
