Sa jedne strane, trenutno najjača partija u parlamentu, Pokret Evropa sad, bilježi blagi pad popularnosti, dok, sa druge strane, jačaju Demokratska partija socijalista i partije koje su bile dio nekadašnjeg Demokratskog fronta, sada okupljene u koaliciji "Za budućnost Crne Gore". Sa značajnim padom povjerenja birača, prema istraživanju, suočavaju se partije i koalicije koje su zagovarale "treći put" – Evropski savez, GP URA i Demokrate.
Najnovije istraživanje javnog mnjenja, koje je sprovela agencija Stars ap, pokazuje da je na političkoj sceni došlo do promjene odnosa snaga u odnosu na 2023. godinu, kada su održani parlamentarni izbori. Ključni trendovi, kako je utvrđeno istraživanjem, pokazuju blagi pad popularnosti PES-a, jačanje DPS-a i značajan rast podrške bloku ZBCG.
– Generalno gledano, crnogorska politička scena ostaje fragmentirana, ali uz jasno definisane trendove: DPS se konsoliduje, PES gubi dio podrške, a ZBCG snažno raste. Istovremeno, centrističke i građanske snage traže nove oslonce, dok manjinske partije pokazuju stabilnost. Prema uporednoj analizi, DPS bilježi rast sa 23,2 odsto, koliko su osvojili u koaliciji, na 25,8 odsto. Do rasta je došlo jer se dio razočaranih birača vraća starim i poznatim političkim strukturama, nakon što su se nove opcije poput PES-a, GP URA i Demokrata pokazale neefikasnim i netransparentnim. Stranka koristi jasan ideološki profil i državotvornu retoriku da se ponovo pozicionira kao stabilna, građanska snaga naspram rastuće desnice. Pored toga, oslanja se na organizacionu infrastrukturu i lojalnu biračku bazu koja nije u potpunosti erodirala ni nakon gubitka vlasti – navode iz agencije koja je sprovela istraživanje.
Ističu da DPS, uprkos većoj podršci i vraćanju povjerenje dijela birača, i dalje nema stvarni koalicioni kapacitet, što je, kako su ocijenili, rezultat izostanka suštinskih reformi i nedovoljno jasanog otklona od nasljeđa ranijih partijskih struktura.
Istraživanje je pokazalo da PES bilježi pad popularnosti, ali ne dramatičan, pa u odnosu na 25,5 odsto, osvojenih prije dvije godine, sadašnje projekcije ukazuju na podršku od 24,1 odsto.
– Iako suočen s brojnim kritikama, kontroverzama i sve češćim primjedbama na netransparentnost u radu, PES ne bilježi dramatičan pad podrške, već relativno blag, svega 1,4 procentna poena. Ovakav rezultat ukazuje da ta partija, uprkos izazovima u upravljanju i tenzijama unutar samog Pokreta, zadržava jezgro birača koji i dalje u njima vide simbol promjene i političku opciju izvan starog partitokratskog okvira. Uprkos narativu o netransparentnosti, sumnjama u kadrovske izbore i kritikama zbog neispunjenih obećanja, biračko tijelo PES-a pokazuje određeni stepen lojalnosti, što ih i dalje čini prvim ili drugim pojedinačno najjačim političkim subjektom u zemlji – naveli su iz agencije.
Najpovoljnije projekcije, prema ovom istraživanju, imaju Nova srpska demokratija Demokratska narodna partija i njihovi saveznici okupljeni u koaliciji ZBCG. Taj blok bilježi najveći pojedinačni rast – sa 14,7 odsto na 18,9 odsto.
– Ovaj porast može ukazivati na veću političku mobilizaciju birača koji preferiraju desnu političku orijentaciju, uz istovremeno prihvatanje pojedinih stavova u skladu s evropskom agendom – navodi se u istraživanju.
U odnosu na ukupno osvojenih 12,48 odsto glasova na izborima 2023. godine, ispitivanje javnog mnjenja pokazuje da Demokrate i GP URA danas uživaju povjerenje nešto više od devet procenata. Demokrate su pale sa 7,95 na 5,9 odsto, a URA sa 4,55 na 3,3 odsto. Najdrastičniji pad povjerenja bilježi Evropski savez, koji je za dvije godine sa šest procenata podrške pao na svega 1,3 odsto.
– Iako centar slabi, biračko tijelo i dalje postoji, i potencijal za obnovu političke sredine nije u potpunosti izgubljen. Ove političke opcije, koje su ranije pretendovale na poziciju "treće snage" između većih blokova, danas gube jasnoću, snagu i povjerenje birača. Glavni razlog je gubitak političkog identiteta: partije koje su decenijama gradile zasebne narative sada djeluju neprepoznatljivo ili međusobno zamjenjivo. Evropski savez, iako formalno okupljen kao grupacija, i dalje nastupa pod starim imenima – SD, SDP, LP – što dodatno zbunjuje birače i razvodnjava poruku. Umjesto sinergije, javnost dobija fragmentisan i nedovoljno ujedinjen nastup. Retorika "trećeg puta", koja se i dalje povremeno čuje od pojedinih poslanika ovih stranaka, više ne uspijeva da mobiliše. U trenutku političke polarizacije, građani traže jasne, konzistentne i strateške stavove. Umjesto toga, od ovih partija često dolazi neodlučna ili reaktivna politika, što dodatno doprinosi utisku političke irelevantnosti. Posebno je izražena odsutnost rezultata iz perioda kada su imali odgovornost u vlasti, što je mnogim biračima potvrdilo sumnju da se radi o partijama koje imaju više institucionalne težine nego stvarne političke snage. Posledica toga je pad ispod cenzusa ili granične podrške, što ih iz političkog faktora pretvara u posmatrače ili, u najboljem slučaju, priveske jačim blokovima – zaključeno je u istraživanju.
