Francuska je pokrenula nezvanične diplomatske konsultacije da se pojedinim zemljama zapadnog Balkana, umjesto punopravnog članstva, ponudi privilegovano specijalno partnerstvo, prenose „Nezavisne“.

Prema tom predlogu, zemljama zapadnog Balkana bili bi ponuđeni finansijska pomoć, posebni aranžmani za pristup evropskim tržištima i druge pogodnosti u zamjenu za „tiho odustajanje“ od punopravnog članstva.

Kako je prenose „Nezavisne“, Francuska se nalazi pod pritiskom evropskih partnera da na evropskom samitu u martu iduće godine odstupi od svog tvrdokornog stava i odobri Sjevernoj Makedoniji i Albaniji počinjanje pregovora, a da se svi preostali problemi onda rješavaju tokom otvaranja pretpristupnih pregovora.

Zato su izbori u Sjevernoj Makedoniji zakazani za april, da bi se vidjelo hoće li EU u martu ipak odobriti nastavak pretpristupnog procesa.

Na martovskom samitu bi trebalo da bude riječi i o BiH, pod uslovom da se do tada formira vlast i počnu konkretni koraci na implementaciji preporuka Evropske komisije, koje su izrečene u Mišljenju o kandidaturi BiH i Analitičkom izveštaju iz maja ove godine, prenosi taj list.

Podsjeća se i da je sličnu ponudu Njemačka prije desetak godina uputila Turskoj, obećavajući joj privilegovano partnerstvo umjesto članstva, ali je to i tada shvaćeno kao elegantan način odustajanja od primanja Turske u EU.

Inače, evropski mediji puni su kritika prema Francuskoj, koju optužuju da odustajanjem od proširenja Zapadni Balkan gura u ruke Rusije, Turske i Kine.

Evropski parlament je sa 412 glasova za, 136 protiv i 30 uzdržanih usvojio rezoluciju o otvaranju pristupnih pregovora sa Albanijom i Sjevernom Makedonijom.

Usvojena rezolucija upozorava da je politika proširenja EU bila najefikasniji spoljnopolitički instrument Unije, a dalja razgradnja te politike može dovesti do sve nestabilnije situacije u neposrednom susjedstvu EU.

Evropski parlament rezolucijom izražava razočaranje neuspjehom EU da zbog blokade Francuske, Holandije i Danske otvori pristupne pregovore sa Albanijom i Sjevernom Makedonijom, koje su, kako smatraju u EP, ispunile uslove za novi korak na putu evropskih integracija.

Naglašava se da je takva odluka strateška greška, da štetno utiče na kredibilitet EU, šalje negativan signal zemljama kandidatima u vezi sa dobrosusjedskim odnosima i otvara vrata uticaju drugih igrača u regionu.

– Integracija zemalja koje ispunjavaju uslove pomaže EU da održi svoju međunarodnu ulogu i zaštiti svoje interese, a napredak na putu ka EU takođe ima transformativni efekat na same zemlje kandidate – navodi se u tekstu usvojene rezolucije.

U tom dokumentu se dalje navodi da moguća reforma procesa proširenja ne bi trebalo da ometa zemlje koje su ispunile uslove za otvaranje pristupnih pregovora, te da zemlje kandidate treba ocjenjivati na osnovu sopstvenih zasluga i objektivnih kriterijuma, a ne na osnovu unutrašnjih činilaca pojedinih država članica.

Evropski parlament žali što odluka Evropskog savjeta o neotvaranju pristupnih pregovora sa Skopljem i Tiranom potkopava napore koje je parlament uložio u proces proširenja i strategiju za Zapadni Balkan.

Predlaže se sazivanje regionalnog parlamentarnog dijaloga sa rukovodstvima parlamenata Zapadnog Balkana kako bi se strateški razmotrila uloga parlamenata u EU reformskom procesu i ostvarivanju konkretnih mera za ispunjavanje evropske aspiracije naroda u regionu.

---

Odluka predstavlja rizik za Prespanski dogovor
Visoki funcioner Stejt departmenta SAD Metju Palmer ocijenio je da odluka Evropskog savjeta da ne da Sjevernoj Makedoniji datum za početak pregovara predstavlja rizik za primjenu Prespanskog dogovora.

–Dogovor iz Prespe je riješio dugogodišnji spor dviju država i trasirao put Sjeverne Makedonije da postane 30. članica NATO-a i, na kraju, da uđe u EU – rekao je Palmer na jučerašnjem saslušanju u Senatu SAD o budućnosti Zapadnog Balkana.

Kako je prenio „Glas Amerike“ na makedonskom, zamjenik pomoćnika državnog sekretara SAD za evropska pitanja je ocijenio je da odluka Evropskog savjeta potkopava kredibilitet EU u regionu, vodi demotivisanju u sprovođenju reformi i vakuumu u liderstvu.

Palmer je istakao da je ratifikovanje pristupnog protokola za ulazak u NATO ključni korak da se pokaže stalna podrška evroatlantskim aspiracijama Sjeverne Makedonije i šireg regiona.

– U poslednjoj deceniji su počeli da se vide rezultati i napredak koji približava region bliže evroatlantskoj porodici – rekao je zamjenik pomoćnika američkog državnog sekretara.

Prema njegovim riječima, Sjeverna Makdonija je primjer u tom progresu, a od juna 2017, od kada je na vlasti vlada Zorana Zaeva, ne samo što je potpisala dogovor o prijateljstvu sa Bugarskom, već je s Grčkom zaključila Dogovor iz Prerspe, koji predstavlja „diplomatsko ostvarenje u regionu“.

– To je primjer koji treba da slijede i drugi lideri na Zapadnom Balkanu – naveo je Palmer.