Generalni sekretar Udruženja banaka (UBCG) Bratislav Pejaković je kazao da banke uredno plaćaju obaveze prema državi i zaposlenima i da ne smatra da bankarski sistem ima slabosti, iako se u prošloj godini došlo do pokretanja stečaja u Atlas i IBM banci.

– Nijesam upoznat da ima problema u bilo kojoj banci u sistemu. Sve banke su vrlo uredne u plaćanju svih obaveza prema državi i zaposlenima. Solventnost, likvidnost i profitabilnost je na zavidnom nivou, na nivou sistema, kako u odnosu na zakonski postavljene nivoe, tako i u odnosu na druge grane privrede – rekao je Pejaković za „Dan”.

Na novinarsko pitanje koje su slabosti bankarskog sistema u Crnoj Gori i šta su izazovi na tom polju u narednom periodu, generalni sekretar UBCG kazao je da ne bi mogao reći da ima bilo kakve slabosti bankarskog sistema.

– Bankarstvo generalno, pa tako i u Crnoj Gori prati međunarodne standarde poslovanja, od Bazelskih principa do računovodstvenih i novih standarda u platnom prometu i raspolaganju podataka. U kontinuitetu se radi na usavršavanju sistema i unapređenju finansijske infrastrukture za što siguranije poslovanje. Već imamo unapređenje Zakona o fondu za osiguranje depozita, gdje se premija osiguranja vezuje za rizičnost profila banke, odnosno da se uz preuzimanje većih rizika izdvajaju veće premije na osnovicu.

Prethodna 2019. godina je bila u znaku aktivnosti u vezi sa izmjenama i dopunama zakona kojima se usklađuje nacionalno zakonodavstvo sa Direktivom 2014/59/EU Evropskog parlamenta i BRRD direktivom Evropskog savjeta o uspostavljanju okvira za oporavak i sanaciju kreditnih institucija i investicionih društava. Definisane su preventivne mjere koje banka treba da preduzme za popravljanje finansijskog položaja nakon evidentnog pogoršanja i rana intervencija supervizije, a uređuje se i posebni postupak sanacije banaka – kazao je Pejaković. Dodao je da se već početkom ove godine pred bankarski sistem postavlja process Asset Quality Review, ili procjena kvaliteta aktive banaka.

– Ovo će biti novi trošak za banke, ali se posmatra i kao investicija u kvalitet poslovanja, jer se angažuju savjetnici u vidu vodećih revizorskih kuća u svijetu. Proces organizuje i nadgleda CBCG uz poštovanje uputstva Evropske Centralne banke. Sagledavaće se postupanja banaka od evaluacije odobravanja kredita, poštovanje procedura do procjene kvaliteta kolaterala, što će biti i stress test za sve banke u Crnoj Gori. Generalno ste upoznati da u regulatornom dijelu tehničku pomoć Crna Gora ima kroz Twining program od centralnih banaka Njemačke, Holandije i Hrvatske. Dakle, radi se ozbiljno na usavršavanju sistema, otklanjanju eventualnih odstupanja, gdje međunarodne institucije vrlo dosledno zahtijevaju ispunjenje standarda – rekao je Pejaković.

Na pitanje da li je Centralna banka (CBCG) imala problem sa uvođenjem makroprudencionih mjera, kad su u pitanju stavovi o tim mjerama Udruženja banaka, ali i pojedinačno menadžmenta i vlasnika poslovnih banaka u Crnoj Gori odgovorio je da nije.

– Zarad boljeg razumijevanja pojasnio bih izraz makroprudencijalna politika. Ona se bavi finansijskim sistemom u cjelini i proučava veze finansijskih institucija s pravnim i fizičkim licima ili domaćinstvima u procesu mobilizacije i alokacije finansijskih resursa. Makroprudencijalni pristup zbog toga služi kako bi utvrdio slabosti finansijskog sistema, a podrazumijeva nadzor i mjerenje različitih pokazatelja radi dobijanja objektivnije slike o stepenu finansijske stabilnosti i pravovremenog uočavanja rizika koji bi je u budućnosti mogli ugroziti – objasnio je Pejaković. Dodao je da kao regulator, CBCG ima mandat i obavezu da prati tržište i reaguje.

– U obrazloženju same odluke navedeno je da poslednjih godina imamo intenziviran rast iznosa gotovinskih kredita, njihovog učešća u ukupnim kreditima, kao i perioda na koji se ti krediti odobravaju, uz preuzimanje većeg od prihvatljivog rizika kroz obezbjeđenje. Po nalazu regulatora, nastavak takve tendencije bi mogao učiniti banke ranjivijim, a u slučaju eventualne ekonomske-finansijske krize, koja bi direktno pogodila zarade zajmoprimaca, time uticala na manju sposobnost otplaćivanja kredita i odrazila se na banke, i stabilnost sistema. Odbor direktora Udruženja je tretirao ovu mjeru uz svjesnost različitosti pristupa i izloženosti svake pojedinačne banke i efekata sličnih mjera u regionu. U konkretnom slučaju Odbor direktora Udruženja je dao generalnu podršku prema stavu regulatora, uz sugestiju na mogućnost razmatranja odlaganja mjere, s obzirom na to da stanje u sistemu ne ukazuje na veći stepen problematičnosti. Regulator je uvažio razmišljanje bankara i odložio primjenu mjere do 1. januara 2020. godine – rekao je Pejaković.

Vl.O.

---

Banke preuzimaju rizik na razumnom nivou
Pejaković je kazao kako ne smatra da se davanjem keš kredita, bez obezbjeđenja hipotekom, ugrožava bankarski sistem.

– Sami gotovinski krediti koji se plasiraju u skladu sa standardom disperzije rizika, obezbjeđenjem dodatnih sredstava banke koje se uvijek traže za lansiranje novog proizvoda, ili potenciranjem konkretne kreditne politike banke ne ugrožava bankarski sistem. Banke preuzimaju rizik na razumnom nivou, tako da ne možemo reći da su keš krediti neobezbijeđeni, ali zarad jače pozicioniranosti na tržištu, konkurentnosti, ili tražnji klijenata, neki proizvodi se lansiraju uz labavije uslove, gdje regulator sagledava i po potrebi reaguje, kao što je konkretan slučaj. Mora se razmišljati o ekonomskim ciklusima, makroekonomskim kretanjima i to ne samo u našoj zemlji koja po broju stanovnika mala i ranjiva na spoljne šokove, tako da se mora voditi računa o globalnim kretanjima koja i te kako imaju uticaja na ekonomije cijelog regiona. U skladu sa tim, očekivana je i reakcija regulatora – rekao je Pejaković.



”Bankarstvo generalno, pa tako i u Crnoj Gori prati međunarodne standarde poslovanja