-Piše: Dragiša Dožić

Među uglednim ličnostima iz naučnog života tog vremena sa kojima se mitropolit Dožić sreo je i Jovan Cvijić, predsjednik Srpske kraljevske akademije, koji ga je u svemu podržao u akciji oko kapele.
Dr Batrićević piše: „Cvijić je bezrezervno pihvatio ponudu da bude član Odbora, u prvom redu, zbog toga što je obožavao i Njegoša i Crnogorce, o kojima je stekao sjajno mišljenje, prilikom boravka u Crnoj Gori, proučavajući Balkansko poluostrvo…“ Obraćajući se mitropolitu Dožiću, Cvijić je naglasio: „Meni je vrlo drago da Vaše Visokopreosveštenstvo, da naslednik slavne stolice vladika i mitropolita Crne Gore, uzima jednu značajnu inicijativu, koja je od ogromne važnosti za sve Srbe …”
Iako je stvoren Odbor, stvari nijesu odmicale, kaže mitropolit Dožić…Sredinom avgusta 1923. godine održana je sjednica Svetog sinoda, na predlog patrijarha Dimitrija, odlučeno je da se apeluje „lično na kralja, kao krvnog rođaka, po svojoj majci Zorki”. Ta im se prilika pružila 6. septembra iste godine, povodom rađanja prestolonaslednika Petra, kojom prilikom su svečanosti prisustvovali svi članovi Svetog sinoda.
Posle svečanosti u dvoru, kralj je poklonio pažnju srpskom patrijarhu i predstavnicima, koji su ga pratili. Kralj se, tom prilikom, interesovao kako stoji sa pitanjem prenosa Njegoševih kostiju na Lovćen i obnavljanju porušene Kapele, piše dr Batrićević u svojoj knjizi. To je bila prilika, piše dr Batrićević, da se patrijarh Dožić, kasnije sprpski patrijarh, direktno obrati za novčanu pomoć, na šta mu je kralj Aleksandar odgovorio „Ja se od srca odazivam predlogu učešća u tom svečanom činu. Ja želim da Kapela bude podignuta onako kako najviše odgovara velikom pjesniku… Ja ću od srca da snosim sve te materijalne izdatke iz moje kase.“
Rješenjem finansiranja Kapele na Lovćenu nije riješen problem Kapele u potpunosti. Relaizacija se sporo odvijala.. Kralj je želio da podigne spomenik Njegošu, po skici vajara Ivana Meštrovića, čemu su se protivili crkveni krugovi, a naročito patrijarh Dožić, koji u svojim Memoarima kaže: „Ovaj novi spomenik, sa kojim je bio saglasan kralj, nije odgovarao jednom pravoslavnom vladici, a još manje njegovoj želji, izraženoj u njegovoj poslednjoj volji, koju je trebalo do kraja poštovati, kao najveću svetinju… Predviđeni spomenik na Lovćenu ličio bi više na egipatske piramide ili, pak, na glomazne spomenike koji se podižu kraljevima i tome slično…“
Polemika između kralja Aleksandra i mitropolita Dožića, oko obnove Kapele na Lovćenu i konačnog projekta Kapele, nastavljena je krajem 1924. godine, za vrijeme njegovog boravka u Beogradu. Prije odlaska u Beograd, mitropolit je konsultovao vojvodu Boža Petrovića kao i Jovana Cvijića, ministra Svetozara Pribilovića i Nikolu Pašića. Svi su oni bili saglasni sa Dožićevim mišljenjem, pa je on mogao slobodnije da istupi pred kralja. Kralj Aleksandar je bio duboko zabrinut Dožićevim izlaganjem i energičnim stavom po tom pitanju, pa je rekao: „Vjerujte, Vaše Preosveštenstvo, da nijesam previdio ove Vaše primjedbe, koje primam kao opravdane u svemu. Tačno je da treba poštovati želju vladike Rada i do kraja je izvršiti.“ Prema tome, Meštrovićev projekat nije dobio „zeleno svjetlo“ isključivo zbog energičnog protivljenja patrijarha Dožića i ostalih arhijereja Srpske pravoslavne crkve, piše dr Batrićević.
(Nastaviće se)