-PRIREDIO: MILADIN VELjKOVIĆ

Među više od dvadest književnih biografija, poteklih iz nenadmašnog pera Radovana Popovića, poznatog srpskog novinara i pisca, značajno mjesto zauzima i njegova knjiga „Vasko Popa – mit i magija“. Kao što joj i naslov kaže, ona je posvećena životu i djelu Vaska Pope (1922–1991), akademika, jednog od najpoznatijih srpskih i jugoslovenskih pjesnika. Knjigu je 2009. izdao „Službeni glasnik“ iz Beograda, a uz Popovićevo odobrenje i saglasnost izdavača, u narednih nekoliko brojeva, prenijećemo najinteresantnije detalje vezane za život i stvaralaštvo čovjeka za koga je Miodrag Popović, 1999. zapisao: „Vasko je bio milostiv čovjek: umjesto nebeskim i zemaljskim bogovima, molio se bogu milosti... Sve je Vasko imao. Slavu, ugled, udoban stan u centru grada, nagrade i odlikovanja... A, ipak, nije bio zadovoljan...“

Radovan Popović je rođen 1938. godine u selu Dub. Gimnaziju je završio u Užicu, a književnost je studirao u Beogradu. Bio je dugogodišnji urednik kulturnog dodatka „Politike“. Za knjigu „Život Meše Selimovića“, nagrađen je 1988. godine Oktobarskom nagradom grada Beograda za književnost. Član je srpskog PEN kluba i član upravnih odbora Zadužbine Ivo Andrić, Zadužbine Desanka Maksimović i uprave Fondacije Vasko Popa.

Rođen u znaku raka (vodeni znak, pod uticajem Mjeseca, najjače je obdaren maštom i senzibilnošću), 29. juna 1922, u selu Grebencu, na obodu Deliblatske peščare, trideset kilometara od Vršca, bliže Beloj Crkvi, u tipičnom banatskom selu, Vasko Popa je kršten u mjesnoj crkvi Uspenja gospodnjeg. Otac Vasilije (1893), seoski bilježnik, a potom bankarski činovnik, i majka Emilija (1900), rođena Suču, domaćica, dali su ime sinu po ocu – Vasilije. Kuća u kojoj je Vasilije rođen nosila je broj 79, i srušena je poslije Drugog svjetskog rata. Kum na krštenju bio je Simeon Flavijus Balea.

Prije polaska u osnovnu školu svoje djece, kćerke Dojne i sina Vasilija, otac je dobio premještaj u Vršac – radio je kao činovnik u banci i Akcionarskom društvu „Lucaeferul“. U Vršcu će potonji pjesnik Vasko Popa učiti osnovnu školu i gimnaziju, gdje će školske 1939/1940. godine maturirati sa odličnim uspjehom (izuzev matematike). Zapažen u radu literarne sekcije „Jovan Skerlić“, u listu „Novi srednjoškolac“ objaviće svoje prve literarne tekstove (priču „Crno mače“ štampao je kao učenik VI/6 razreda, 1. januara 1938).

Kao gimnazijalac upoznaće i lijepu gimnazijalku Hašu Singer, učenicu sedmog razreda – Popa je već bio maturant. Od tada pa sve do kraja život Haša će biti njegov životni saputnik. Njoj, studentu arhitekture (budućem asistentu Arhitektonskog fakulteta) posvetiće sve svoje knjige i najljepše stihove.

U jesen 1940. godine upisuje u Beograd studije na Filozofskom fakultetu. Sluša predavanja o starim srpskim životopisima kod dr Pavla Stevanovića, o klasicizmu kod dr Milana Markovića, o francuskom romantizmu kod dr Miodraga Ibrovca, o kulturnoj istoriji srpskog naroda kod dr Đorđa Tadića, o istoriji njemačke književnosti kod dr Miloša Trivunca, gramatiku njemačkog jezika kod dr Alojza Šmausa, dubrovačku književnost kod dr Dragoljuba Pavlovića, istoriju slovenačke književnosti kod dr Uroša Džonića... A onda krajem novembra prelazi na Tehnički fakultet... Stanuje u Karađorđevoj broj 69. Drugi svjetski rat zatiče ga u Vršcu, u roditeljskom domu. U jesen 1941. odlazi u Bukurešt i, po želji roditelja, upisuje studije medicine. Tamo ostaje samo jednu godinu. Već naredne školske godine, od jeseni 1942. do proljeća 1943, boravi u Beču ponovo upisavši studije filozofije (u maju je uhapšen i sve do avgusta 1943. zatočen je u njemačkom koncentracionom logoru u Zrenjaninu).


(NASTAVIĆE SE)

---