Lju­bi­te­lji umjet­no­sti u gra­du pod Tre­bje­som prek­si­noć su bi­li u je­din­stve­noj pri­li­ci da pri­su­stvu­ju otva­ra­nju iz­lo­žbe, od­no­sno, per­fo­man­sa „Ku­ca­nje po me­mo­ri­ji i igra” Mir­ka Br­ku­lja­na. Umjet­nik se pred­sta­vio kon­cep­cij­ski za­htjev­nim i kom­plek­snim pro­jek­tom ko­ji ob­u­hva­ta 81. koc­ku di­men­zi­ja 10 sa 10, vi­še sli­ka, in­sta­la­ci­ja, rad ve­li­kog for­ma­ta na po­du ga­le­ri­je... Uz glum­ca i če­ti­ri ba­le­ri­ne, naj­zna­čaj­ni­ji ak­te­ri ovog umjet­nič­kog per­for­man­sa su po­sje­ti­o­ci, ko­ji raz­gle­da­njem za­pra­vo, ne­svje­sno, uče­stvu­ju u pro­jek­tu, odr­ža­va­ju ga, de­fi­ni­šu vri­je­me nje­go­vot tra­ja­nja i da­ju mu smi­sao.
Otva­ra­ju­ći iz­lo­žbu Ana­sta­zi­ja Mi­ra­no­vić, isto­ri­čar­ka umjet­no­sti i li­kov­na kri­ti­čar­ka, is­ta­kla je da fi­lo­zof­sko-umjet­nič­ki igro­kaz Mir­ka Br­ku­lja­na kao ša­hov­ska po­zor­ni­ca me­mo­ri­je pra­ti, pro­la­zi, po­zi­ci­o­ni­ra ci­vi­li­za­cij­ski hod kroz 33 ključ­ne fi­gu­re igre – Isus Hrist, Gil­ga­meš, Si­zif, Mar­tin Lu­ter, Vol­ter, Nje­goš, Dan­te, Mo­na Li­za, Pi­ka­so, Da­li, Be­to­ven, Pa­va­ro­ti, Mik Dže­ger, Bitlsi, Mer­lin Mon­ro, Čar­li Ča­plin, Vu­di Alen, En­di Vor­hol, Frojd, Do­sto­jev­ski, Gan­di, Če Ge­va­ra, Karl Marks, Mao Ce­tung, Le­njin, Čer­čil, Hi­tler, Abra­ham Lin­koln, Fi­šer, Ka­si­jus Klej, Ajn­štajn, Am­strong, Bil Gejts. Bez njih ovaj svi­jet u dru­štve­no-fi­lo­zof­skom, po­li­tič­kom, kul­tu­ro­lo­ško-umjet­nič­kom smi­slu ne bi bio isti.
– Me­đu­za­vi­sna kon­ste­la­ci­ja nji­ho­vih ener­get­sko-estet­skih, vre­men­sko-pro­stor­nih su­sre­ta tvo­ri du­hov­nu, uni­ver­zal­nu ne­be­sku, umjet­nič­ku sfe­ru ko­ja do­mi­ni­ra i usmje­ra­va kre­ta­nja ovo­ze­malj­skim, is­pro­jek­to­va­nim svi­je­tom, kroz po­te­ze obič­nih smrt­ni­ka na po­zor­ni­ci ži­vo­ta - ka­za­la je Mi­ra­no­vić.
Ona je po­ja­sni­la da je pro­je­kat za­mi­šljen kao pro­ces ko­ji tra­je, ob­na­vlja se i na­sta­vlja.
– On vr­ca sim­bo­lič­kim po­ru­ka­ma, skri­ve­nim zna­če­nji­ma ši­fri­ra­nim ko­do­vi­ma, pro­ži­ma­nji­ma, pre­pli­ta­nji­ma, pa­ra­lel­nim či­ta­nji­ma, di­ho­tom­nim biv­stvo­va­njem vje­či­tih su­štin­skih od­go­ne­ta­nja i, na­da­sve za­vo­di mi­stič­nom igrom ko­ja se per­ma­nent­no i kon­ti­nu­i­ra­no od­vi­ja u na­ma i oko nas – ži­vot–smrt, svje­tlost–ta­ma, do­bro–zlo, ne­bo–ze­mlja - ka­za­la je Mi­ra­no­vić.
Glu­mac Sre­ten Mi­tro­vić pro­či­tao je obra­ća­nje Mir­ka Br­ku­lja­na, u ko­jem je umjet­nik na­gla­sio da sa­vre­me­na li­kov­na ko­mu­ni­ka­ci­ja ide do no­vih ener­get­skih i estet­skih raz­mje­ra umjet­nič­kog do­ži­vlja­ja.
– To je pri­ro­dan put pre­ma vir­tu­el­nim di­ja­lek­tič­kim pro­sto­ri­ma pro­šlo­sti i bu­duć­no­sti. Cilj je an­ga­žo­va­ti su­bje­kat. U mom kon­cep­tu za­pra­vo čo­vjek po­sta­ne su­di­o­nik dra­me ko­ja se od­vi­ja na ve­li­koj ša­hov­skoj po­zor­ni­ci. Ta, na­i­me di­ja­lek­tič­ka, psi­ho­lo­ška, eg­zi­sten­ci­jal­na pa­ra­dig­ma o čo­vje­ku kroz pro­stor i vri­je­me. Umjet­nost po­sta­je slo­bod­na ener­gi­ja oko nas i u na­ma. Um kao naj­br­že i naj­sna­žni­je čo­vje­ko­vo sred­stvo dje­lo­va­nja na­la­zi naj­vi­še pro­sto­ra u umjet­no­sti. Umjet­nost je moć, umjet­nost je sna­ga. Umjet­nost je lje­po­ta, umjet­nost je go­vor du­še, umjet­nost je pro­vo­ka­ci­ja, umjet­nost je po­bu­na, umjet­nost je ma­gi­ja stva­ra­nja i ra­đa­nja. Umjet­nost je pro­laz kroz vri­je­me i pro­stor, umjet­nost je moć nov­ca, umjet­nost je slo­bo­da. Ja sam uda­rio o zvo­no umjet­no­sti či­ji eho od­zva­nja svi­je­tom. A šta je čo­vjek. Čo­vjek je obi­čan pi­on na ve­li­koj svjet­skoj ša­hov­skoj po­zor­ni­ci. Sa­da, da­me i go­spo­do, po­zi­vam vas da se pop­ne­te na ovaj pre­sto i da osje­ti­te moć umjet­no­sti, da osje­ti­te lje­po­tu da bu­de­te slo­bod­ni – ka­zao je Mi­tro­vić.
L.N.


Ša­hov­ska ta­bla – po­lje su­da­ra

Mir­ko Br­ku­ljan je po­ja­snio da je u pi­ta­nju ozbi­ljan pro­je­kat na ko­me je ra­dio sko­ro pet go­di­na.
- Una­zad pet go­di­na kon­ku­ri­sao sam u Mi­ni­star­stvu kul­tu­re za re­a­li­za­ci­ju ovog pro­jek­ta i do­bio sam sred­stva ko­ja ni­je­su bi­la do­volj­na. Sa­da mi je SO Nik­šić kroz Pro­gram po­dr­ške raz­vo­ju kul­tu­re po­mo­gla da ovaj pro­je­kat ima­mo da u nje­mu uži­va­mo. Mo­je stva­ra­la­štvo je u kon­ti­nu­i­te­tu. Ba­vim se sli­kar­stvom sko­ro ak­tiv­no 40 go­di­na. Imam iz­gra­đen na­čin iz­ra­ža­va­nja, po­se­ban stil, a mo­že se re­ći da je auten­ti­čan. Imam i svoj svi­jet ko­ji sli­kam. Ovaj kon­cept i je­ste raz­voj i na­sta­nak mog svi­je­ta... – ka­že Br­ku­ljan.
On je ob­ja­snio da ša­hov­ska ta­bla sim­bo­li­še po­li­gon, kao po­lje su­da­ra. Jer, u ži­vo­tu se sve su­da­ra i do­bro i zlo, i lju­bav i ra­dost.
„To je dio ži­vo­ta. Ša­hov­ska ta­bla pred­sta­vlja ze­mlju”, za­klju­ču­je Br­ku­ljan.