Na sceni MIT festivala u Kraljevskom pozorištu „Zetski dom” na Cetinju izvedena je predstava „What is Europe - Ratni obred”, u produkciji MESS Sarajevo, koju je po motivima eseja Lasla Vegela režirao Andraš Urban.
Predstava se bavi temom koja okupira sve eks jugoslovenske zemlje, masovnim odlaskom ljudi u Evropu i ne nudi odgovore, već postavlja pitanja.
Sarajevski ansambl tokom sat i po igranja energično i ubjedljivo postavlja pitanja: Kakva je to Evropa u koju želimo stići, individualno ili kao država? Kakva je balkanska percepcija takve Evrope?
Predstava počinje scenom apliciranja za vizu u kojoj nakon brojnih pitanja birokratije nastaje neka vrsta verbalne torture, konfuzije i bijesa, te scene putovanja autobusom za Evropu koja zapravo govori o nekadašnjoj Jugoslaviji, načinu na koji se raspala, i bavi se jugonostalgijom.
U predstavi se smjenjuju oprečni stavovi o evropskim vrijednostima i evropski pogled na nas koji u geografsko-istorijskom kontekstu jesmo, a u isto vrijeme i nismo Evropa.
Prema riječima glumice Vedrane Seksan predstava se tiče ne samo Bosne, Crne Gore, Srbije i drugih zemalja koje još nijesu u Evropskoj uniji, već se i te kako tiče i Hrvatske i Slovenije koje su članice EU.
– Ljudi odlaze i od tamo. Ono kako mi zamišljamo ulazak u Evropu je da ćemo otići i raditi negdje jer ćemo imati pasoš sa kojim ćemo to moći, a da će se ovdje nekim čarobnim štapićem sve naprasno srediti. Pritom mi nećemo morati ništa da uradimo osim da usvojimo te zakone koji su svakako glupi, nas se ni ne tiču, oni ne razumiju naš balkanski mentalitet, pa nam brane stvari koje su normalne, ali „mi ćemo to nekako”… Dakle, mi želimo u Evropu, u isto vrijeme želimo da prevarimo Evropu, tako što ćemo usvojiti njihove zakone, a ponašati se kao Balkanci. E sad, a šta je Evropa? To je ono što smo se mi pitali. U ansamblu ima ljudi koji se ne sjećaju Jugoslavije. Rasla sam u to vrijeme, bila Titov pionir. Ali, njih nije briga zato šta je bila Jugoslavja, ali ih jako zanima šta je to Evropa. Danas su prosperitetna zanimanja ona koja možete obavljati u Njemačkoj i uspješnim roditeljem smatra se onaj koji je djecu poslao i inostranstvo – kazala Seksan. Govoreći o reditelju Andrašu Urbanu istakla je da je on bolan, iskren i vjerovatno najvažniji reditelj na ovim prostorima.
– Kao glumica presrećna sam da sam bila u ovom procesu koji je bio otkrovenje za sve nas. Donijeli smo svoje improvizacije na zadate teme, sahranjivali smo komunizam, socijalizam, mrzjeli i voljeli Evropu. Ovo su naše priče koje je Urban složio na način koji je bio jedini moguć. Treba spomenuti i Irenu Popović Dragović koja je radila songove za komad, i Lasla Vegela, za koga me svi uvijek pitaju je li to neki tridesetogodišnji panker... Kažem da nije, to je jedan šezdesotogodišnji čovjek koji živi u Novom Sadu i piše divne knjige, ali razmišlja pank – ispričala je Seksan.
U predstavi glume i Benjamin Bajramović, Amar Čustović, Dženana Džanić, Mirna Kreso i Sanin Milavić.
Z.P.


Makedonci na sceni

U „Zetskom domu” večeras u 20 sati gostuje Narodni teatar iz Bitolja sa predstavom „Otelo” Viljama Šekspira u režiji Diega De Brea. Glumački ansambl čine: Marijan Đorđevski, Borče Đakovski, Katerina Anevska, Ivan Jerčić, Nikola Projčevski, Valentina Gamosli, Petar Gorko i Ilina Čorevska. Kostimografiju predstave potpisuje Blagoj Micevski, a svjetlo Diego de Brea.