-„Sva­ki no­vi po­kret čet­ki­ce je no­va avan­tu­ra ko­ja po­ne­se umjet­ni­ka. Ka­da uđeš u svi­jet sli­ke, on­da ne znaš ni gdje si, ni ka­ko si, ni kad ćeš i ho­ćeš li iza­ći iz nje­ga. On vam iz­mi­če i po­sta­je ne­u­hva­tljiv, a ne tr­pi pri­ču i pre­tje­ra­na po­ja­šnje­nja”, ka­že sli­kar Slo­bo­dan Pu­ro Đu­rić, ka­ko sto­ji za­pi­sa­no na po­čet­ku dru­gog, do­pu­nje­nog iz­da­nja mo­no­gra­fi­je iz­da­te po­vo­dom šest de­ce­ni­ja nje­go­vog plod­nog umjet­nič­kog stva­ra­la­štva obi­lje­že­nog pro­šle go­di­ne ve­li­kom re­tro­spek­tiv­nom iz­lo­žbom na Ce­ti­nju. Iz­da­va­či mo­no­gra­fi­je su Na­rod­ni mu­zej Cr­ne Go­re sa Ce­ti­nja i Cen­tar sa­vre­me­ne umjet­no­sti Cr­ne Go­re iz Pod­go­ri­ce. Ured­nik iz­da­nja je isto­ri­čar­ka umjet­no­sti dr Ana­sta­zi­ja Mi­ra­no­vić, či­ji tekst „An­ti­kvar­ni­ca sje­ća­nja” i otva­ra ovo iz­da­nje. Mo­no­gra­fi­ja je dvo­je­zič­na, pa po­red tek­sto­va na na­šem je­zi­ku, po­sto­je isto­vjet­ni tek­sto­vi i na en­gle­skom.
I ta­ko, u ovoj „An­ti­kvar­ni­ci”, ka­ko je i Đu­rić svo­je­vre­me­no na­slo­vio jed­nu svo­ju sli­ku, za­in­te­re­so­va­ni lju­bi­telj li­kov­ne umjet­no­sti i po­što­va­lac Đu­ri­će­vog dje­la, mo­že pro­či­ta­ti niz struč­nih osvr­ta li­kov­nih kri­ti­ča­ra, ali i niz in­te­r­vjua ko­je je dao za ov­da­šnje štam­pa­ne me­di­je, ali i umjet­ni­ko­vu bi­o­gra­fi­ju ko­ja je oči­to uslo­vlje­na ge­ne­ti­kom, što se, pak, vi­di i iz tek­sta u ko­me se pred­sta­vlja Đu­ri­će­va po­ro­di­ca, uža i ši­ra, ne­kad i sa­da. Na­rav­no, tu su i re­pro­duk­ci­je nje­go­vih ra­do­va, kao i fo­to­gra­fi­je ve­za­ne za nje­gov po­ro­dič­ni ži­vot, kao i sli­kar­stvo. U mo­no­gra­fi­ji je i niz isje­ča­ka no­vin­skih čla­na­ka i li­kov­nih kri­ti­ka ko­je je Đu­rić sma­trao zna­čaj­nim ka­da je u pi­ta­nju isto­ri­jat nje­go­vog ra­da, a ko­ji je o to­me slje­de­će re­kao: „Dok ra­dim, ni­kad ne raz­mi­šljam o iz­lo­žba­ma. Ne vo­lim da iz­la­žem. Ima tu do­sta te­a­tral­no­sti, pom­pe, iz­vje­šta­če­no­sti”.
No, ova­kav Đu­ri­ćev stav ni­je po­ko­le­bao isto­ri­čar­ku umjet­no­sti Ana­sta­zi­ju Mi­ra­no­vić, da u uvod­nom tek­stu mo­no­gra­fi­je za­pi­še:
- Đu­ri­će­vo umjet­nič­ko dje­lo upe­ča­tlji­vom auten­tič­no­šću li­kov­nog ru­ko­pi­sa, pre­fi­nje­nom ko­lo­ri­stič­kom or­ke­stra­ci­jom, fi­lo­sof­sko-po­e­tič­nim na­ra­ti­vom, iskre­nom emo­ci­jom, či­ni dio re­fe­rent­nog kor­pu­sa cr­no­gor­ske li­kov­ne umjet­no­sti, kao ne­za­o­bi­la­zan njen seg­ment u svim ozbilj­nim ana­li­za­ma cr­no­gor­ske isto­ri­je umjet­no­sti. Umjet­nič­ki svi­jet Slo­bo­da­na Pu­ra Đu­ri­ća pri­pa­da ri­jet­kim i po­seb­nim is­ko­ra­ci­ma du­ha, či­ja ukup­nost osje­ća­nja pred­sta­vlja svo­je­vr­snu ’fe­no­me­no­lo­gi­ju di­sa­nja’, kao uslov op­stan­ka i tra­ja­nja u ovom ne­si­gur­nom, od­lju­đe­nom svi­je­tu, ko­ji još uvi­jek po­sje­du­je/pro­du­ku­je lje­po­tu – za­pi­sa­la je Mi­ra­no­vić.
I nje­na ko­le­gi­ni­ca, isto­ri­čar­ka umjet­no­sti mr Lu­ci­ja Đu­ra­ško­vić, u tek­stu ko­ji za mo­to ima mi­sao Vi­li­je­ma Blej­ka „Sa­mo je du­hov­no stvar­no”, da­la je po­zi­tiv­nu ocje­nu:
- Sli­kar­stvo Pu­ra Đu­ri­ća je ori­gi­nal­no i sa­mo­svoj­no, ople­me­nje­no ri­jet­ko fi­nim sen­zi­bi­li­te­tom za ne­po­zna­to i ta­jan­stve­no. Is­pu­nje­no isto­vre­me­no i ide­jom i pi­ta­nji­ma, uni­ver­zal­nim i sve­vre­men­skim eg­zi­sten­ci­jal­nim sa­dr­ža­ji­ma ko­ji se ši­re iz­van gra­ni­ca na­šeg bal­kan­skog pro­sto­ra, za­dr­ža­va­ju­ći pe­čat spe­ci­fič­no­sti pod­ne­blja u ko­me je umjet­nik ro­đen. Nje­go­vo sli­kar­stvo opo­mi­nje, skre­će pa­žnju na teh­no­lo­šku mah­ni­tost, svje­do­či, osu­đu­je i uka­zu­je na de­struk­ci­ju hu­ma­nu­ma, ne­iz­vje­snost put jed­ne mo­gu­će pro­jek­ci­je tra­gič­nih po­slje­di­ca ve­li­ke uto­pi­je za­pad­ne ci­vi­li­za­ci­je či­ji smo ne­ras­ki­di­vi dio. Pu­rov bo­ga­ti li­kov­ni opus, svo­jom auten­tič­nom uvjer­lji­vo­šću, po­slu­ži­će kao iza­zov za no­va is­tra­ži­va­nja, kon­stant­no na­dah­nju­ju­ći bu­du­će ge­ne­ra­ci­je. Stva­ra­lač­ki i kre­a­tiv­ni dar Slo­bo­da­na Pu­ra Đu­ri­ća po­stao je ne­za­o­bi­la­zan pri­mjer uz­vi­še­no­sti, vi­so­kog sti­la i na­pred­nih hu­ma­nih umjet­nič­kih stre­mlje­nja u cr­no­gor­skom i evrop­skom sli­kar­stvu dru­ge po­lo­vi­ne 20. vi­je­ka – za­pi­sa­la je Đu­ra­ško­vić.
Do­daj­mo da su u mo­no­gra­fi­ji za­stu­plje­ni i kri­ti­čar­sko-ese­ji­stič­ki tek­sto­vi Mla­de­na Lom­pa­ra, Ol­ge Pe­ro­vić, Ni­ko­le Vu­jo­še­vi­ća, Na­ta­še Nik­če­vić, Og­nje­na Ra­du­lo­vi­ća, Slo­bo­da­na Slo­vi­ni­ća, Mi­nje Bo­ja­ni­ća, Pe­tra Ja­ni­či­ća, Igo­ra Pe­ri­ća.Ž.J.


Stre­mlje­nje lje­po­ti

A, Đu­rić, ne sa­mo sli­kar, već ne­ka­da i dru­štve­no-po­li­tič­ki rad­nik, pa gra­do­na­čel­nik Ce­ti­nja, pi­še o umjet­no­sti i ovo:
- Za­to je uni­ver­zum usa­dio čo­vje­ku umjet­nič­ki dar – da se oslo­bo­di, iz­ra­zi, ras­te­re­ti, ka­ko bi ja­sni­je mo­gao da stva­ra, gra­di i ostva­ru­je se­be, stre­me­ći li­je­pom. Lje­po­ta se do­ži­vlja­va na po­se­ban na­čin i čim poč­nu o sli­kar­stvu pi­sa­ti fi­lo­zof­ske trak­ta­te – ne­sta­je umjet­no­sti. Ona je osje­tlji­va i ni­je pod­lo­žna mje­re­nju, pre­mje­ra­va­nju i ne mo­že se pri­ka­za­ti pre­ko eg­zakt­nih ka­te­go­ri­ja. Estet­ski do­ži­vljaj pre­no­si se ta­na­nom ko­mu­ni­ka­ci­jom, emo­ci­jom – ka­že Đu­rić.