-„Balkan i srpsko pitanje u 21. vijeku – stanje i perspektive” bila je teme okruglog stola koji je održan u Srpskoj kući u Podgorici, u organizaciji te ustanove. Učesnici skupa bili su prof.dr Aleksandar Stamatović, doc.dr Budimir Aleksić, Nemanja Šarović, dr Miša Đurković, dr Dragan Crnogorac, a pozdravnu besjedu održao je direktor Srpske kuće Emilo Labudović. Skup je počeo minutom ćutanja povodom smrti patrijarha srpskog Irineja i mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija.
Emilo Labudović je kazao da ovaj okrugli sto nema namjeru da da konačan odgovor i sud, već da inicira konstruktivan razgovor na ovu temu, jer „nije srpski ćutati o srpskom pitanju”.
Prof.dr Aleksandar Stamatović, koji je ujedno bio i moderator, izlagao je na temu „Srpsko pitanje u Crnoj Gori nakon izbora 30. avgusta 2020. godine”.
–Došli smo u situaciju da je srpsko pitanje u Crnoj Gori bilo gotovo zatvoreno, a srpski identitet pred gašenjem. Preostala je samo Crkva pa da se ono skroz zatvori. Pitanje je ima li želje i volje da se srpsko pitanje ponovo otvori. Ne zagovaram nikakav revanšizam, ali izbačenost iz institucija sistema rađa želju za pravdom. Postavlja se pitanje da li srpski narod u Crnoj Gori ima pravo na pravdu – kazao je, između ostalog, prof.dr Aleksandar Stamatović u svom izlaganju, osvrćući se i na zadatke koji se očekuju povodom srpskog pitanja nakon izbora održanih 30. avgusta i smjene vlasti.
Doc.dr Budimir Aleksić govorio je na temu „Srpsko pitanje u Crnoj Gori nakon referenduma 2006. godine”.
– Analiza ustavno-pravnog stanja i faktičkog položaja srpskog naroda u Crnoj Gori pokazuje da ne postoji narod u Evropi čija se prava tako brutalno gaze, kao što je to slučaj sa srpskim narodom u Crnoj Gori. Srpsko pitanje u Crnoj Gori na jedan teorijski utemeljen i ozbiljan način pokrenuto je 2004. godine kada je u organizaciji tadašnje Srpske narodne stranke organizovan okrugli sto na temu „Srpski narod u Crnoj Gori – stanje i perspektive” gdje je uz prisustvo velikog broja istaknutih kulturnih, naučnih, političkih i uopšte javnih radnika, ta tema otvorena i gdje je konstatovano da su Srbi i nacionalni Crnogorci dva naroda i da položaj srpskog naroda kao i da položaj svih nacionalnih zajednica u Crnoj Gori treba trajno riješiti, na jedan ustavno–pravni način, kako njihov položaj ne bi zavisio od toga ko će biti na vlasti. Tu je Srpska narodna stranka, a što su prihvatile nakon Referenduma 2006. godine i sve članice Srpske liste, tražila da se položaj Srba riješi na adekvatan način promjenom Ustava Crne Gore. Tražena je konstitutivnost za Srbe, kulturno-prosvjetna autonomija, srazmjerna nacionalna zastupljenost u organima državne uprave i lokalne samouprave, pozicioniranje ćiriličnog pisma, kao i specijalne veze sa Srbijom. Vlast u Crnoj Gori od tada pa do danas nije htjela da čuje za zahtjeve Srba. Svako pokretanje tog pitanja vlast je tretirala kao destruktivničin. U novim okolnostima postoje očekivanja da će se položaj srpskog naroda promijeniti – kazao je, između ostalog, Aleksić.
Nemanja Šarović je izlagao na temu „Srpski faktor na Balkanu”, a Miša Đurković je govorio o „Budućnosti srpskih integracija”.Nakon izlaganja svih učesnika otvorena je debata. A.Ć.

---