Najčešće oboljenje vida kod djece je slabovidost - ambliopija, a ukoliko se ne liječi na vrijeme, može ih znatno sputavati cio život, ograničiti ih u izboru zanimanja, pa čak dovesti i do gubitka vida. Zato roditelji moraju da znaju da je izuzetno važan obavezan oftalmološki pregled između treće i četvrte godine života, a ukoliko postoji porodična anamneza, i ranije. Šta je ambliopija, kako izgledaju testiranja, objašnjava oftalmolog dr Nada Milić.
O kakvoj bolesti je riječ
Ambliopija je smanjenje ili gubitak dijela vidnih funkcija, vidne oštrine, osjećaja dubine prostora, i to najčešće na jednom oku. Slabovidost, pokazuju istraživanja, ima između dva i pet odsto dječje populacije, a može se razviti od rođenja do sedme godine.
Faktori rizika za nastanak ambliopije su u 90 odsto slučajeva refrakcione anomalije oka (dioptrije), a naročito razlika u dioptriji dva oka, kao i strabizam (razrokost). I čitav niz organskih oboljenja oka može da dovede do slabovidosti, ali kad govorimo o njoj, uglavnom mislimo na onu bez organskog oboljenja oka.
Kako se manifestuje
Uzrok ambliopije nije u oku, već u centralnom nervnom sistemu, gdje izostaje sazrijevanje vidnog puta usled nedovoljne vidne stimulacije. Manifestuje se smanjenjem vidne oštrine, a budući da najčešće zahvata samo jedno oko, djeca se i ne žale na oslabljen vid, jer koriste drugo, bolje oko. Najviši stepen vida zdravog oka je opažanje dubine prostora ili takozvani stereo vid, koji osobe sa ambliopijom imaju slabije izražen ili ga uopšte nemaju i zato im svijet izgleda ravno.
Kada obaviti testiranje vida
Pouzdana metoda za postavljanje dijagnoze je određivanje vidne oštrine, a testiranje je najoptimalnije obaviti između treće i četvrte godine. Izuzetno je važno kojim testovima se to radi jer od toga zavisi i osjetljivost otkrivanja ambliopije. I prije navedenog uzrasta moguće je otkrivanje slabovidosti korišćenjem specijalnih testova.
Liječenje ambliopije
Liječenje zavisi od uzroka i traje do postizanja odgovarajuće vidne oštrine za uzrast djeteta. Po pravilu, ne duže od desete godine, a najčešće do sedme. Najuspješnije se sprovodi zatvaranjem boljeg oka specijalnim flasterima ili kapanjem kapi u njega. Dužina liječenja zavisi od godina djeteta i težine ambliopije, a uspješnost od toga kada je otkrivena - što se ranije otkrije, veća je i uspješnost izlječenja. U čitavom procesu vrlo je važna saradnja djeteta, roditelja i ljekara.
Ukoliko se ne liječi, slabovido oko nikad neće povratiti dobar vid, a postoji čak i rizik od gubitka vida. Ambliopija dovodi do promjene ponašanja djeteta u školi, otežanog čitanja i kasnije ograničava izbor zanimanja.

Inicijativa SZO: Do 2020. smanjiti broj slabovidih
Svjetska zdravstvena organizacija je definisala vid kao osnovno pravo svakog čovjeka i pokrenula globalnu inicijativu za prevenciju i smanjenje rizika koji dovode do gubitka vida, kako bi se do 2020. godine znatno smanjila ova patologija u populaciji.