Akademici, bivši profesori Prirodno-matematičkog fakulteta u Podgorici i bivši ministri prosvjete Predrag Obradović i Slobodan Backović, kao i njihov kolega Perko Vukotić uputili su dopis rektorskom kolegijumu Univerziteta Crne Gore na čijem je čelu rektorka Radmila Vojvodić, u kome ocjenjuju da je izričiti zahtjev Rektorata da se pređe na sistem školovanja 3+2+3 (osnovne, magistarske i doktorske studije) neracionalan i nepotreban. Kako ističu, studije od tri godine (prvi stepen) na PMF-u ne mogu obezbijediti visoke kompetencije koje su neophodne za rad u savremenoj školi. Bivši profesori objašnjavaju da bi se po predlogu Rektorata studije zbog toga morale produžiti još dvije godine (3+2).
– Time bi se trajanje školovanja, u odnosu na prethodne sisteme 4 ili 3+1 (osnovne i specijalističke studije), nepotrebno produžavalo za jednu godinu i više bi koštalo. Napominjemo da u našem okruženju (Srbija, BiH, Makedonija) studije matematike i fizike (prvi stepen) traju četiri godine, a u Hrvatskoj pet – navode u dopisu Obradović, Backović i Vukotić.
Stav bivših redovnih profesora PMF-a je da je „zahtjev za spajanje studijskih programa matematike i fizike, zbog malog broja studenata, krajnje neargumentovan u ovom trenutku”. Oni ističu da je „koncept studija na tzv. dvogrupama u Crnoj Gori davno prevaziđen (skoro prije četiri decenije), gašenjem Više pedagoške škole, upravo zbog toga što takvi programi ne mogu da odgovore na zahtjeve savremene škole”.
– Za univerzitetsku praksu studije na dvogrupama su danas – nepoznate. Mali broj studenata na matematici i fizici se ne rješava spajanjem programa. Interes za ove nauke treba da prepozna država, o čemu je naprijed bilo riječi, i da stvori stimulativan ambijent, koji će motivisati mlade da se obrazuju u ovim oblastima i posvete ovim karijerama. Činjenica je da je nezamisliv univerzitet bez kvalitetnih studija matematike i fizike, da su nezamislive i druge nauke bez matematike i fizike, a jednako je nezamisliva država bez matematički i fizički pismenih građana. Da li je ikome palo na pamet da spaja neke druge studijske programe, na primjer na umjetničkim akademijama, iako je broj studenata na njima manji od broja zaposlenih i angažovanih u nastavi? Naravno, broj studenata nikako ne smije da bude razlog takvim poduhvatima – navode profesori.
Oni u dopisu podsjećaju da su na početku 21. vijeka, u svijetu koji se ubrzano, a često i nepredvidljivo mijenja, matematika, fizika, kao i nauke generalno, temelj uspješnog ličnog, socijalnog i profesionalnog razvoja pojedinca, i razvoja društva u cjelini.
– Država koja ima viziju da postane dio razvijenog i demokratskog svijeta, a Crna Gora tome snažno teži, prepoznaje ove potencijale i snažno podstiče regrutovanje i razvoj kadrova u ovim oblastima. Obrazovanje ovih kadrova postaje sve složenije i duže, kako bi se obezbijedilo sticanje visokih kompetencija za rad u svijetu koji napreduje na zadivljujući, ali i na način pun izazova koji traže konstruktivne odgovore, na dobrobit ljudi i čovječanstva – kažu profesori.
Backović, Obradović i Vukotić podsjećaju da su četvorogodišnje studije matematike i fizike počele sa radom 1980. godine, sa zadatkom da školuju buduće profesore i istraživače. Ovakve studije su, tradicionalno, trajale četiri godine i studijski programi u regionu su bili veoma slični našima.
– Prelaskom na sistem 3+1+1+3, četvorogodišnjim studijama odgovarao je studij 3+1 (240 ECTS), kako je i zakon predvidio. Dakle, kvantum znanja neophodan za rad u prosvjeti i za ulazak u istraživački rad – ostao je jednak pređašnjem, četvorogodišnjem. Kasnije su sa radom počele studije biologije i računarstva. Pored školovanja matematičara, fizičara, informatičara i biologa, profesori PMF-a izvode nastavu iz matematike i fizike na svim univerzitetskim jedinicama UCG – navode profesori. Oni dodaju da je na fakultetu dosad studije završilo 148 matematičara i 146 fizičara, doktoriralo je 19 fizičara od kojih 8 radi van zemlje, matematiku i računarstvo doktoriralo je 32, od kojih je sedam našlo svoje mjesto u inostranstvu. PMF je fakultet sa najviše objavljenih naučnih radova na UCG.
Oni navode i podatke da je prošle godine na Zavodu za zapošljavanje traženo 148 profesora matematike i 29 fizike.
– Oko 20 odsto nastave iz matematike i fizike u našim osnovnim i srednjim školama je nestručno zastupljeno, a nešto manje od 20 odsto profesora matematike i fizike u školama već ima više od 60 godina – piše u dopisu. N.M.
A gdje je tu kvalitet
– U čitavoj priči o promjenama na Univerzitetu, iako se stalno naglašava riječ kvalitet, ne postavljaju se ključna pitanja kvaliteta niti se dobijaju odgovori na njih. Ne govori se o tome koji standardi treba da budu ispunjeni da bi obezbijedili kvalitet obrazovnog procesa. Šta je sa uslovima za rad studenata (biblioteke, čitaonice), Šta je sa računarskom infrastrukturom? Šta je sa profesionalnim razvojem univerzitetskih profesora, inostranim naučnim časopisima i drugom literaturom? Kako se mjeri kvalitet na UCG? Koliko i na koji način su studenti uključeni u procjenu kvaliteta? Na kraju, sa koliko i kako finansirati rad Univerziteta Crne Gore – pitali su profesori rektorski kolegujum.
Vojvodić: Akademici prekršili bonton i akademska pravila
Rektorka Radmila Vojvodić je saopštila da žali „što je u našoj akademskoj i u javnosti uopšte moguće da se nekadašnji ministri, rektori i akademici nađu u potpisu teksta upućenog na adresu Rektorskog kolegijuma UCG i medijima, koji vrvi od nedopuštenih proizvoljnosti i neupućenosti u proces aktuelne reforme i pripreme međunarodne akreditacije UCG”. Ona je poručila da „njihovi stavovi predočeni u javnom pismu samo osnažuju argumente da su reforme UCG nužne, hitne i ispravne”. Vojvodićeva ističe da je „bazični razlog reforme napuštanje obrazovnog modela, koji je uveden upravo pod rukovodstvom potpisnika teksta, a to je sadašnji model studiranja 3+1+1+3, koji u relevantnom evropskom prostoru obrazovanja ne postoji”.
– U Sloveniji i Hrvatskoj, koje su duboko zašle u tzv. reforme reforme Bolonjskog sistema, studije matematike i fizike, organizuju se po sistemu 3+2+3, odnosno 5+0 (što je dominantan model u evropskom obrazovnom prostoru) i služe nam za uzor. Nije valjda da bi trebalo da se ugledamo na nereformisane sisteme u susjedstvu i tamošnje procese i rezultate u dostizanju evropskih standarda – navodi Vojvodićeva u reagovanju u svoje i u ime rektorskog kolegijuma.
Ona je, između ostalog, kazala da predloge za uspostavljanje modela 4+1, koje i potpisnici pisma podržavaju, rukovodstvo UCG smatra odrazom težnji da se postojeći model kamuflira i reformski procesi zadrže na kozmetičkom nivou. Akcenat reformi je upravo na master studijama – tamo gdje je danas nedovoljno profilisani jednogodišnji magistarski studij, gdje postoje evidentni problemi zaokruživanja kompetencija i prepoznatljivosti ovog akademskog stepena – a što je nasleđe ranije loše sprovedene reforme. Vojvodićeva tvrdi da dvojno obrazovanje, kad je riječ o matematici i fizici, a i drugim naukama, i te kako postoji u evropskom obrazovnom prostoru.
– Uvažena gospodo, što je sa Vašim dušebrižništvom nad UCG, kad mu je bilo vrijeme? Koje ste to budžete izdvajali, koje ste to zgrade obnavljali dok su se urušavale do ovoga gdje su danas, koje ste to naučno-istraživačke centre osnovali? Gdje ste bili dosad da se oglasite o dugogodišnjoj krizi i spirali dugovanja, urušavanja akademskih i naučnih kriterijuma, stihijskom otvaranju i komercijalizaciji studijskih programa, hiperprodukciji diploma, nekontrolisanom prilivu sumnjivih stranih diploma na crnogorsko tržište obrazovanja – piše između ostalog u rektorkinom reagovanju.
)){kind=small}
