Svako četvrto dijete je doživjelo vršnjačko nasilje, a skoro svaki drugi nastavnik srednjih škola navodi da su im se u ovoj školskoj godini učenik ili učenica požalili da su žrtva nasilnog ponašanja, pokazalo je istraživanje „Koalicija protiv vršnjačkog nasilja u crnogorskim školama”. Istraživanje koje je sproveo Juventas obuhvatilo je 75 osnovnih i 41 srednju školu u 18 opština, u periodu od 1. oktobra do 16. novembra 2018. godine. Prema poslednjim podacima Zavoda za školstvo, u osnovnim i srednjim školama u Crnoj Gori za dvije godine zabilježeno je 305 slučajeva vršnjačkog nasilja, a sumnja se da ih je mnogo više koji nijesu prijavljeni nadležnim organima. Direktori škola ističu da problem vršnjačkog nasilja nastaje jer se zataškavaju problemi, svađe i razmirice učenika, pa dolazi do čestih tuča u školama.

– U prošloj školskoj godini 25 odsto učenika i učenica šestog, sedmog i osmog razreda osnovnih škola navodi da je doživjelo neki oblik nasilnog ponašanja. Rješavanje ovog problema, nije odgovornost, niti privatna stvar porodica čija djeca jesu žrtve nasilja, već zahtijeva angažovanje kompletne zajednice – navode iz Juventasa.

Milena Nikolić iz Juventasa podsjeća da se više od 90 odsto učenika završnih razreda osjeća sigurno u školskom okruženju.

– Učestalost verbalnog nasilja je izraženija među učenicama srednjih škola i 40,2 odsto njih navode da im se desilo da ih je vršnjak nazvao ružnim, pogrdnim nadimcima, a fizičko nasilje je doživjelo 18,8 odsto učenika ili učenica. Učenici osnovnih i srednjih škola najčešće se udaljavaju od mjesta događaja i ne žele da se miješaju u tuđe stvari – kazala je Nikolićeva.

Ona navodi da više od polovine nastavnika osnovnih (56.2 odsto) i srednjih (68.8 odsto) škola ne zna da postoji jasna odredba koja definiše odgovornosti zaposlenih u školi, kada je riječ o rješavanju problema vršnjačkog nasilja.

– Čak 33,0 odsto nastavnika osnovnih i 38,2 odsto nastavnika srednjih škola ocjenjuje da je efikasnost centara za socijalni rad veoma ili uglavnom niska, kada je riječ o mehanizmima za rješavanje problema vršnjačkog nasilja – ističu iz Juventasa.

Istraživanje je pokazalo da 10, 8 odsto učenika osnovnih škola navodi da se osjećalo povrijeđeno, uplašeno ili postiđeno zbog sadržaja koji je njegov vršnjak podijelio na društvenim mrežama.

– Gotovo svaki peti učenik i učenica srednje škole navode da su doživjeli ovakvu neprijatnost – kažu iz Juventasa.

Samo u poslednja tri mjeseca u Crnoj Gori su registrovani slučajevi vršnjačkog nasilja i zlostavljanja učenice u Beranama, pokušaj trovanja sonom kiselinom nekoliko đaka u Rožajama, fizički napadi nekoliko dječaka na učenika u Baru i paljenje školske zbornice u Gimnaziji „25. maj” u Tuzima. Stručnjaci navode da poslednji slučajevi pokazuju da u nasilju u školama učestvuju sve mlađi učenici, uzrasta ispod 14 godina, kao što je slučaj i prilikom zlostavljanja djevojčice u Beranama.

D.B.

---

Zavod utvrdio uputstvo za prevenciju
Zavod za školstvo je prije četiri godine utvrdio uputstvo za prosvjetne radnike „Podjela odgovornosti i postupanje u cilju prevencije i u slučajevima pojave nasilja”

– U dogovorenom intenzitetu (dva puta mjesečno) sastaje se školski tim radi analize dostavljenih formulara. Tom prilikom se utvrđuje koja vrsta nasilja je u pitanju, odnosno na koju vrstu nasilja se sumnja. Na osnovu registrovanih dešavanja u školi, evidencije restitucije i zabilješki razgovora u stručnoj službi sa pojedinom djecom zaključuje se o kojoj vrsti nasilja je riječ: vršnjačko nasilje, fizičko nasilje, psihološko nasilje, seksualno nasilje, zanemarivanje i zlostavljanje, finansijska i materijalna eksploatacija. Ukoliko se zaključi da je riječ o vršnjačkom nasilju (vrijeđanje, pesničenje, tuče, iznuđivanje novca i sl.) definišu se mjere koje treba preduzeti na nivou škole. Osmišljavaju se i sprovode ciljane i tematske radionice (jačanje odjeljenske kohezije, prihvatanje različitosti, nenasilna komunikacija) – navodi se u uputstvu.