Profesor Prirodno matematičkog fakulteta Univerziteta Crne Gore Vladimir Pešić kazao je za „Dan” da softver za utvrđivanje plagijata „iThenticate” na toj instituciji ne može da prepozna prepisivanje naučnih radova autora sa engleskog govornog područja i da je baza iz koje organi Univerziteta kontrolišu objavljene radove nedovoljna da bi se potpuno riješio problem plagiranja. Prema poslednjim podacima UCG, od aprila do novembra prošle godine Odbor za doktorske studije, Odbor za magistarske studije i Uređivački odbor su obavili 151 provjeru magistarskih i doktorskih radova, prilikom kojih je zbog utvrđenih nepravilnosti na ispravke vraćeno nekoliko master i doktorskih radova. Pešić navodi da je problem i to što većina visokoškolaca ne zna šta je plagiranje, zbog čega je potrebna edukacija.

– Ko god krene da prepisuje potrudiće se da to bude sa engleskog jezika, prevešće određeni rad i na taj način pokupšati da sakrije nedozvoljeno korišćenje tuđeg autorskog djela. Softver na UCG prepoznaje samo preklapanja i provjerava radove urađene na našem jeziku, što je nedovoljna baza podataka na osnovu koje bi utvrdili koliko je visokoškolaca na nečastan način došlo do zvanja. Ključni problem kod nas je zapravo to što ljudi misle da je prepisivanje jedino plagiranje i da je to nedozvoljeno. Naime, zakonom je nedozvoljeno i ukrasti ideju, što se uočava ukoliko autor ne navodi izvod podataka. Iako je usvojen zakon o akademskom integritetu, ništa se ne preduzima na tom polju jer bi djecu još od osnovne škole trebalo naučiti i predočiti im kako bi trebalo da izgleda i šta podrazumijeva forma seminarskih radova, eseja, diplomskih i naučnih radova. Takođe je vrlo važno da profesori sugerišu svojim magistrantima da radove objavljuju u renomiranim časopisima gdje se oni najbolje provjeravaju i onda možemo biti sigurni da je riječ o autentičnom radu – ističe Pešić.

On navodi da iz akademske zajednice u Crnoj Gori nijemo posmatraju problem plagiranja i da svi misle da je sve u redu.

– Trebalo bi uvesti predmete koji se bave metodikom izrade naučnog rada što mi na Prirodno matematičkom fakultetu i dalje imamo. Vjerujem da naši profesori dobro savjetuju studente i sugerišu im na koji način da urade rad, a to bi trebalo da bude praksa na svim fakultetima – rekao je Pešić.

Iz Rektorata je ranije saopšteno da se softver koristi, prije svega, u kontekstu prevencije plagijarizma, a provjera putem softvera za navedene radove se vrši prije dostavljanja na uvid javnosti, kako bi se u slučaju da se utvrdi da postoje elementi koji ukazuju na plagijat preventivno djelovalo i izvršile potrebne korekcije.

– Shodno pomenutoj odluci kandidat je dužan da sporne djelove koriguje u roku od 30 dana od dana dostavljanja sugestija komisije. Ukoliko korišćenjem softvera za utvrđivanje plagijata bude potvrđeno da lice čije se autorsko djelo provjerava nije korigovalo sporne djelove, komisija na osnovu prikupljenih dokaza u prethodnom postupku priprema mišljenje za Senat, odnosno vijeće organizacione jedinice. Međutim, takvih slučajeva nije bilo, te ovom metodom do sada nije utvrđen plagijat – navode iz UCG.

Takođe, ističu i da dinamika provjere zavisi od produkcije magistarskih i doktorskih radova i publikacija.

Podsjećamo da je odluka o korišćenju Ithenticate softvera za utvrđivanje plagijata na Univerzitetu Crne Gore donesena 12. aprila ove godine i njom su utvrđena pravila, namjene, ciljevi i procedure korišćenja softvera za utvrđivanje plagijata na Univerzitetu Crne Gore.

– Kako je definisano pomenutom odlukom, svi magistarski, doktorski kao i radovi izdati u okviru izdavačke djelatnosti Univerziteta Crne Gore prolaze provjeru originalnosti korišćenjem datog softvera, i tek po dobijanju potvrde od nadležnih organa Univerziteta Crne Gore dostavljaju se na uvid javnosti u Centralnoj univerziteskoj biblioteci. Za svaki predati rad, na sajtu Univerziteta Crne Gore, u rubrici Akademska obavještenja, daju se imena magistarskih i doktorskih radova uz imena njihovih potpisnika – objasnili su sa UCG.

D.B.

---

Bečićev rad još ne mogu da provjere na Ekonomskom fakultetu
Senat Univerziteta Crne Gore u martu je odbio da odlučuje o izvještaju komisije za provjeru autentičnosti magistarskog rada predsjednika Demokratske Crne Gore Alekse Bečića i, kako su saopštili, zbog nepotpunosti ga vratio na dopunu i ponovno odlučivanje komisiji Ekonomskog fakulteta, koja je inače svoje mišljelje dala na 116 strana. Senat je jednoglasnom odlukom usvojio izvještaj komisije na šest strana, koju je formiralo Vijeće Pravnog fakulteta za provjeru autentičnosti magistarskog rada direktora Uprave policije Veselina Veljovića. Kako smo ranije objavili, komisija nije dala konačan zaključak da li je Bečić plagirao ili nije, a isti su potpisala dva od tri člana.

Prema odluci UCG, rad je plagijat i ako postoji više od 30 odsto sličnosti između doktorske teze/master rada kandidata i autorskih radova drugih autora, a da nijesu navedeni izvori ili ako kandidat ne navodi jasno djelove sopstvenih naučnih radova u master radovima ili doktorskim tezama.



”Vrlo je važno da profesori sugerišu svojim magistrantima da radove objavljuju u renomiranim časopisima gdje se oni najbolje provjeravaju i onda možemo biti sigurni da je riječ o autentičnom radu