NIKŠIĆ– Država Crna Gora i Opština Nikšić nemaju nikakvih benefita od korišćenja voda Bilećkog jezera, i u proteklim godinama nijesu bili uspješni pokušaji da se sa Republikom Srpskom po tom piatnju uspostavi ikakav dogovor. Predsjednik Opštine Nikšić Milutin Simović odgovarajući na pitanja „Dana” podsjeća da 18 odsto površine Bilećkog jezera pripada Crnoj Gori, slivno područje akumulacije sa teritorije naše države iznosi 598, 5 kilometara kvadratnih, što čini skoro polovinu ukupnog sliva tog jezera. Simović naglašava da je udio Crne Gore u ukupnoj zapremini Bilećkog jezera oko 23, 88 odsto.

-Kada su u pitanju pripadajuće naknade na osnovu koncesije, prema preliminarnim proračunima, Republika Srpska duguje Opštini Nikšić oko četiri miliona eura. Ovdje se radi, dakle, samo o okviru koji je procijenjen na osnovu dostupnih podataka. Sigurno je da će ovaj isnos biti izmijenjen kada se obračunaju sve zakonom pripadajuće naknade, naveo je Simović.

Podsjetio je da je jednostranom aktivnošću Bosne i Hercegovine (B iH) na rijeci Trebišnjici, koja je prema Ugovoru o državnoj granici bila i ostala granična rijeka između Crne Gore i te države, izgrađena hidroelektrana „Trebinje 1”. Hidroelektrana je puštena u pogon marta 1968. godine, čime je formirana hidroakumulacija Grnčarevo, poznato kao Bilećko jezero, koje spada među najveće vještačke akumulacija na Balkanu dužine 18 kilometara i širine 3–4 kilometra. Naknada na osnovu proizvedene električne energije i drugetakonski pripisane naknade, naglasio je Simović, nisu naplaćivane od početka krišćenja te akumulacije, a Crna Gora i Opština Nikšić na to imaju pravo na „osnovu domaćeg i međunarodnog prava sa brojnim primjerima međunarodne prakse”.

-Upravljanje prekograničnom akumulacijom Bilećko jezero, u prethodnom periodu se pokušavalo riješiti na međudržavnom nivou, da bi se nakon toga pitanje pripadajućih naknada defenisalo na opštinskom nivou. Međutim, i nakon više inicijativa od strane Crne Gore i nadležnih institucija, ovo pitanje je i dalje otvoreno. Dakle, rješenje ovog problema vidimo u otvorenoj i prijateljskoj komunikaciji na međudržavnom nivou uz učešće predstavnika Opštine Nikšić, istakao je Simović.

Crna Gora je u prethodnom periodu pokretala inicijate da se pomenuti problem riješi, kao i Opština koja je 2013. godine, nakon dogovora sa nadležnim u Hidrocentrali „Trebišnjica”, institucijama Crne Gore dostavila sporazum o naknadama za korišćenje prirodnih resusrsa u svrhe proizvodnje struje. Crnogorska Vlada je dala saglasnost za taj sporazum, ali on nikada nije zaključen. Godinu kasnije Vlade dvije države su formirale ekspertsku komisiju, ali i nakon aktivnosti sporazum nije potpisan, niti su se timovi dvije države više po tom pitanju sastajali i pored insistiranja sa crnogorske strane.

B.B.

---

Sporazum ili međunarodna arbitraža
-Imajući u vidu sve dosadašnje pokušaje koji nijesu rezultirali rješenjem ovog problema, i pored otvorenosti i kontinuiranih inicijativa Crne Gore, očekujemo da će doći do skorog potpisivanja Sporazuma na bazi prijateljskih i međudržavnih odnosa.
Međutim, sa druge strane, poučeni dosadašnjom praksom, koja ukoliko bi se nastavila, i pored otvorenosti Crne Gore za dogovor oko rješenja ovog pitanja, očekujemo pokretanje međunarodnih mehanizama i pravnih praksi za okončanje ovog slučaja- najavio je Milutin Simović.