LONDON – Britanska premijerka Tereza Mej najavljuje da će se 7. juna povući sa funkcije predsjednice stranke Torijevaca. Time su joj odbrojani dani i na funkciji premijerke. Haos sa Bregzitom se nastavlja.

Prema ovom planu, Tereza Mej bi za vrijeme posjete predsjednika SAD Donalda Trampa još trebalo da bude premijerka (od 3. do 5. juna): ona je najavila da će vršiti službenu dužnost dok se ne izabere njen naslednik na funkciji. Rekla je i da je to već saopštila i kraljici Elizabeti II.

– U najboljem interesu države je da neki drugi premijer izvede Veliku Britaniju iz EU – rekla je Tereza Mej. Svoje saopštenje u Dauning stritu je završila oblivena suzama.

Na kraju premijerka Velike Britanije odlazi s funkcije zbog internih partijskih sporenja u njenoj konzervativnoj partiji. Tereza Mej je slijedila svoj cilj – s nevjerovatnom upornošću, kako bi rekli njeni malobrojni partijski prijatelji, ili s beskrajnom tvrdoglavošću, kako bi rekli njeni protivnici.

Htjela je da nekako progura kroz Donji dom sporazum o izlasku Velike Britanije iz EU, iako u njemu već odavno nije imala većinu. Nakon toga je htjela da svojevoljno podnese ostavku – tako je barem obećala.

No, sledeću fazu Bregzita, pregovore o budućim odnosima sa EU, treba da preuzme njen naslednik ili naslednica.

Poslanici su tri puta rekli ne sporazumu koji bi Velikoj Britaniji omogućio uređen izlazak iz EU. Parlament je bio potonuo u haotično glasanje.

Tereza Mej je morala da odloži glasanje u martu i aprilu, kako bi od EU tražila još vremena. Prije samo nekoliko dana preduzela je poslednji, kako je smatrala „odvažan” pokušaj, da sporni sporazum o Bregzitu učini primamljivim za parlament.

Međutim, odmah su zarlaukali i protivnici i zagovornici Bregzita.

Ranije su pregovori sa opozicionom Laburističkom partijom neslavno propali.

Prije referenduma o izlasku Ujedinjenog Kraljevstva 23. juna 2016, Tereza Mej je bila u redovima onih koji su opominjali. Ona je zagovarala ostanak u Evropskoj uniji. Nakon što je tadašnji premijer Dejvid Kameron nakon referenduma podnio ostavku, tadašnja ministarka unutrašnjih poslova se osjećala odgovornom da zemlju uredno izvede iz Evropske unije.

Kada se uselila u Dauning strit 10 skovala je floskulu „Bregzit znači Bregzit”. Ona je osigurala da će poštovati i sprovesti narodnu volju izraženu na referendumu. Ovu rečenicu je konstantno ponavljala prilikom svakog javnog nastupa i tokom svih pregovora koji su vođeni u Briselu; čak i kada je postalo jasno da bi Bregzit mogao da bude mnogo komplikovaniji nego što su to Britanci mogli i da zamisle. To joj je vrlo brzo donijelo nadimak „Mej-bot”, što će reći da je u pitanju mješavina robota i političarke.

Nakon samo devet mjeseci na funkciji Mej je pozvala na održavanje prijevremenih izbora. Ona se ponadala da će tako ojačati svoju poziciju u pregovorima o Bregzitu. No, dogodilo se upravo suprotno. Izbori su bili katastrofa za premijerku i njenu Konzervativnu partiju, koja je izgubila 13 poslaničkih mjesta u parlamentu. Mej je stoga s mukom morala da formira manjinsku vladu, a bila je upućena i na podršku sjevernoirske protestantske partije DUP.

U vrijeme dok je bila na mjestu premijerke u Velikoj Britaniji se dogodilo više terorističkih napada. Onda je još došlo do požara u junu 2017, u 24 sprata visokom Grenfel tornju, u kojem su živote izgubile 72 osobe.

(NN/dw.com)

---

Kritike od samog početka
Ona je od samog početka bila kritikovana, i to ne samo od dugogodišnjih zagovornika Bregzita, već i od strane svojih partijskih kolega.

Njena „bijela knjiga” o budućim trgovinskim vezama sa EU je takođe bila predmet sporenja. Naime, njen plan da nakon izlaska Velike Britanije iz EU i dalje važe zajednička trgovinska pravila, odnosno zona slobodne trgovine, na kraju je rezultirao ostavkom ministra inostranih poslova i jednog od najglasnijih zagovornika Bregzita, Borisa Džonsona, kao i ministra za Bregzit Dejvida Dejvisa.

Kasnije su ministarka za rad Ester Mekvej i više državnih sekretara podnijeli ostavke zbog toga što nisu bili saglasni sa onim što je Tereza Mej postigla u Briselu. A kada je i Dejvisov naslednik Dominik Rab u novembru 2018. podnio ostavku, sa Stivenom Berklijem Britanija je za samo dvije godine dobila trećeg Bregzit-ministra.


Ostaje na vodećoj funkciji sve dok Konzervativna partija ne nađe lidera
Tereza Mej ostaje na vodećoj funkciji sve dok Konzervativna partija ne nađe liderku ili lidera, koji bi onda došao na funkciju premijera. Za sada je najvjerovatnije da će „tvrdi” zagovornik Bregzita Boris Džonson doći na vlast. Džonson je prilično omiljen u bazi partije, ali je 2016. odbio da bude Kameronov naslednik.

Ukupno će se za rukovodeću funkciju partije prijaviti 15 torijevaca, a među njima i nekadašnji ministar Bregzita. Ali bi i premijeru Borisu Džonsonu, koji je u Briselu prije svega pravio ispade sa teškim sloganima, bilo teško da ponovo pregovara o sporazumu o izlasku iz EU. Tako bi ostao tvrdi Bregzit bez sporazuma i sa teškim posledicama, kako za Ujedinjeno Kraljevstvo, tako i za EU. U ovom trenutku je termin za izlazak iz EU predviđen za 31. oktobar u ponoć.



”U ovom trenutku termin za izlazak iz EU je predviđen za 31. oktobar u ponoć