U regionu Nagorno-Karabah u toku su žestoke borbe jermenske i azerbejdžanske vojske. U obje zemlje proglašeno je ratno stanje.

Najmanje 30 osoba poginulo je drugog dana žestokih borbi jermensih i azerbejdžanskih snaga za Nagorno-Karabah, prenosi Rojters.

Vojske dvije nekadašnje republike Sovjetskog Saveza razmjenjuju jaku artiljerijsku vatru u najžešćim sukovima od primirja potpisanog 1994.

Jermenski ministar odbrane David Tonojan i predsjednik nepriznate republike Nagorno-Karabah Araik Hartjunjan posjetili su vojni borbeni komandni centar kako bi vidjeli kakva je situacija na liniji razgraničenja, javlja Tas.

– Neka se Bog smiluje na naše mučenike, njihova krv neće biti uzaludna. Ako bude potrebno, možemo da uđemo na teritoriju Jeremnije. Jermenija želi da okupira teritoriju Azerbejdžana, oni rade sve da bi potkopali pregovore i u tome uspijevaju – rekao je Ilham Alijev, predsjednik Azerbejdžana.

Azerbejdžan sve ove godine otvoreno podržava Turska, dok iza Jermenije stoji Rusija koja se nudi kao medijator i mogući posrednik u pregovorima. Vlasti Nagorno-Karabaha ističu da je vojska Azerbejdžana tokom napada koristila turske avione F-16 koji su u Azerbejdžanu zbog vojnih vježbi.

– Širenje sukoba na Južnom Kavkazu može da ima nesagledive posledice. Može da se proširi van granica regiona i da ugrozi međunarodnu bezbjednost. Pozivam međunarodnu zajednicu da iskoristi svoj uticaj i spriječi miješanje Turske, što bi destbilizovalo situaciju u regionu – ističe Nikol Pašinjan, premijer Jermenije.

Ministar odbrane Nagorno-Karabaha Džalal Artjunjan navodi da je situacija duž linije kontakta pod kontrolom.

Evropski sud za ljudska prava u Strazburu objavio je da je Jermenija zatražila hitno reagovanje te institucije u odnosu na Azerbejdžan, u kontekstu „prestanka napada na civile” u azerbejdžanskom regionu Nagorno-Karabah s većinskim jermenskim stanovništvom, u kojem su izbili sukobi.

Jermenija traži od Suda za ljudska prava da naloži azerbejdžanskoj vladi da prestanu napadi na civile, prenosi agencija Ansa.

Kako se navodi, Evropski sud za ljudska prava primio je „zahtjev Jermenije za hitne mjere”.

Prema njegovim riječima, Jerevan i Moskva nastavljaju da pojačavaju odbrambenu saradnju, prenio je Tas.

– Verujemo da ćemo, ako se ukaže potreba, zatražiti od Rusije (dodatnu vojnu pomoć) – istakao je Toganjan i dodao da za sada ne misle da su im potrebne dodatne snage.

– Međutim, mi vjerujemo da Rusija ima glavnu ulogu na Kavkazu i da je sposobna da koristeći političke metode zaustavi krvoproliće, naglasio je ambasador Jermenije u Moskvi.

Moskva poziva sve unutrašnje i spoljne aktere da pokažu maksimalnu uzdržanost u vezi sa situacijom u Nagorno-Karabahu, rekao je zamjenik ruskog ministra spoljnih poslova Andrej Rudenko.

– Pozivamo sve unutrašnje i spoljne aktere da pokažu maksimum uzdržanosti, posebno u smislu retorike, rekao je Rudenko.

– Kao kopredsjedavajuća Minske grupe OEBS-a, Rusija je bila aktivno uključena u proces od 1991. Namjeravamo da održimo kontakt sa svim našim partnerima, naglasio je ruski zamjenik ministra spoljnih poslova.

On je rekao da je situacija i dalje vrlo opasna jer su strane prvi put od 2016. godine koristile teško oružje, a ima izvještaja o žrtvama.

Predsjednik Azerbejdžana Ilham Alijev potpisao je uredbu o djelimičnoj vojnoj mobilizaciji, objavljeno je na sajtu predsjednika.

– U skladu sa stavom 25 člana 109 Ustava, naređujem djelimičnu vojnu mobilizaciju u Azerbejdžanu, navodi se u dokumentu.

Kako se navodi, izdata je i naredba koja se posebno odnosi na državnu službu da se mobilišu vojni rezervisti i preduzmu mjere za postizanje ciljeva u pogledu vojnog transporta.

Međunarodni komitet Crvenog krsta izrazio je zabrinutost zbog eskalacije sukoba na liniji razdvajanja u regionu Nagorno-Karabah.

Međunarodni Crveni krst saopštio je da ima civilnih žrtava na obje strane i pozvao sukobljene da poštuju osnovna pravila međunarodnog humanitarnog prava kada je riječ o zaštiti civila i osnovne infrastrukture.

– Ostajemo posvećeni da pomažemo i podržavamo one koji su pogođeni ovom eskalacijom, kao i da djelujemo kao neutralan posrednik, saopšteno je iz Međunarodnog komiteta Crvenog krsta.

Azerbejdžansko ministarstvo odbrane izdalo je u ponedjeljak saopštenje u vezi sa tekućim jermenskim napadima na Tartar.

– Grad Tartar je pod vatrom jermenskih jedinica od 28. septembra ujutro. Ministarstvo odbrane poslednji put upozorava drugu stranu da ćemo preduzeti odgovarajuće mjere odgovora protiv njih, navodi se u saopštenju.

Iz ministarstva navode da je ukupno poginulo šest azerbedžanskih vojnika, dok je 19 ranjeno.

Generalni sekretar UN Antonio Gutereš pozvao je azerbejdžanske i jermenske snage da hitno obustave borbe i vrate se pregovorima, saopštio je njegov portparol Štefan Dižarik.

Kako je naveo, Gutereš poziva strane da „hitno obustave borbe, smanje tenzije i vrate se suštinskim pregovorima bez odlaganja”.

Američki predsjednik Donald Tramp izjavio je da će SAD pokušati da zaustave nasilje koje je buknulo između Jermenije i Azerbejdžana.

– Veoma pomno gledamo na to. Imamo puno dobrih odnosa u tom regionu. Vidjećemo da li to možemo da zaustavimo, rekao je Tramp.

Stejt department je saopštio da bi obje strane trebalo da trenutno prekinu s nasiljem, kao i s retorikom ili postupcima koji bi dodatno produbili tenzije.

U saopštenju se dodaje i da bilo kakvo miješanje drugih zemalja u eskalirajuće nasilje neće biti od pomoći.

---

Erdogan: Azerbejdžan mora da uzme stvar u svoje ruke
Predsjednik Turske Redžep Tajip Erdogan poručio je da Jermenija mora odmah da se povuče sa teritorije Azerbejdžana koju je okupirala i da je vrijeme da se okonča kriza u Nagorno-Karabahu.

– Vrijeme je da se okonča kriza u regionu koja je započela okupacijom Nagorno-Karabaha, istakao je Erdogan i dodao da će u region ponovo doći mir pošto se Jermenija povuče sa azerbejdžanske zemlje koju je okupirala.

Prema njegovim riječima, grupa iz Minska, koju predvode Rusija, Francuska i SAD, koja posreduje između Jermenije i Azerbejdžana, nije uspjela da riješi problem skoro 30 godina.

– Azerbejdžan mora da uzme stvar u svoje ruke bez obzira na to da li im se to sviđa ili ne, rekao je Erdogan.

– Turska će nastaviti da stoji uz Azerbejdžan sa svim svojim resursima i srcem, naglasio je predsjednik Turske.

Vardan Toganjan, ambasador Jermenije u Moskvi, kaže da je Jerevan spreman da zatraži dodatnu vojnu pomoć od Rusije, ali da trenutno ne vidi razlog da to učini.