Naučnici su na korak do stvaranja cijelog sintetičkog genoma za mikrob koji se već pet hiljada godina koristi u proizvodnji hljeba, piva i vina. To utire put stvaranju potpuno novih organizama koji su u potpunosti stvoreni ljudskom rukom.
Rad na stvaranju pekarskog kvasca označava veliki napredak u sposobnosti stvaranja koda života. Iako genetske modifikacije mijenjaju samo mali broj gena pri formiranju nove jedinke, novi pristup omogućava naučnicima da prepišu cijele genome. Tako oni uklanjaju višak genetskog materijala i nestabilne dijelove koji se akumuliraju milionima godina evolucije, a pritom dodaju novu DNK.
U seriji naučnih radova koje je objavio časopis „Science”, međunarodni tim naučnika uključenih u „Projekat sintetičkog kvasca”, predvođen Džefom Bekom sa Univerziteta u Njujorku, opisuje kako su koristili računar da dizajniraju svaki od 16 hromozoma koje nosi prirodni pekarski kvasac.
Da bi to učinili, oni su koristili sekvence G, T, C i A i napravili na hiljade promjena, kako bi uklonili nizove koji su im se činili nepotrebnim. Konačna verzija genoma bila je osam procenata kraća od one koja se nalazi u prirodi. Zatim su izgradili pet hromozoma od hemikalija koje su imali u laboratoriji. Otkako je rad predat za objavljivanje, stvorena je gotovo polovina genoma tog mikroorganizma. Jedan od hromozoma sadrži više od milion genetičkih slova i najduži je hromozom ikad stvoren u vještačkim uslovima.
Patrik Jići Kai, genetičar tima Univerziteta u Edinburgu kaže da su hromozomi stvoreni od dijelova DNK dodavani jedan po jedan prirodnim ćelijama kvasca, kako bi se testiralo da li rade.
Kompletna prirodna DNK biće zamijenjena sintetičkom. Kai povezuje ovaj proces sa izmjenama pasusa u knjizi – jednog po jednog – dok se na kraju ne promijeni cijelo poglavlje.
Tehnologija je trenutno skupa i zahteva mnogo vremena. Recimo, da se napravi DNK pekarskog kvasca, košta barem 1,25 miliona dolara, a za stvaranje svakog hromozoma potrebno je barem godinu dana. Međutim, naučnici očekuju da će se troškovi vremenom smanjiti, baš kao što su se od 2003. do danas smanjili troškovi genetskog sekvenciranja.
Beke kaže da svih 16 hromozoma biti napravljeno i testirano na ćelijama do kraja ove godine, a do kraja 2018. biće stvorene ćelije koje funkcionišu na osnovu potpuno vještačkih sintetičkih hromozoma. Konačni potez, biće pravljenje dodatnog 17. hromozoma od osnovnih gradivnih materijala.
Pol Frimont, koji proučava sintetičku biologiju na Imperijal koledžu u Londonu, nazvao je ovaj rad „neverovatnim napretkom u našoj sposobnosti da hemijski sintetišemo same osnove života”.
Komentari
Komentari se objavljuju sa zadrškom.
Zabranjen je govor mržnje, psovanje, vrijedjanje i klevetanje. Nedozvoljen sadržaj neće biti objavljen.
Prijavite neprikladan komentar našem
MODERATORU.
Ukoliko smatrate da se u ovom članku krši Kodeks novinara, prijavite našem
Ombudsmanu.
)){kind=small}
