Cr­kva Sve­tih mu­če­ni­ka Ma­ka­ve­ja u pod­go­rič­kom na­se­lju To­lo­ši li­tur­gij­ski i sa­bor­no pro­sla­vi­la je svo­ju hra­mov­nu sla­vu. Ujed­no, pro­sla­vi­la je i dan ka­da se iz­no­si Ča­sni Krst. Ovim sa­bra­njem ujed­no je obi­lje­že­no i ju­bi­lar­nih 120 go­di­na od ob­no­ve ovo­ga drev­nog sve­to­ga hra­ma Bo­ži­jeg.
Sve­tu ar­hi­je­resjku li­tur­gi­ju slu­žio je umi­ro­vlje­ni epi­skop za­hum­sko-her­ce­go­vač­ki dr Ata­na­si­je Jef­tić, a sa­slu­ži­va­li su mu sve­šte­ni­ci pod­go­rič­ke i da­ni­lov­grad­ske pa­ro­hi­je: pro­to­je­re­ji - sta­vr­o­fo­ri Mi­lun Fe­mić, Ve­li­bor Džo­mić i Dra­gan Mi­tro­vić, za­tim pro­to­je­re­ji Mi­la­din Kne­že­vić, Pre­drag Šće­pa­no­vić, Želj­ko Ća­lić, je­rej Bla­žo Pe­tro­vić, kao i pro­to­đa­kon Vla­di­mir Ja­ra­maz i đa­kon Kr­sto Av­da­lo­vić iz Epar­hi­je za­hum­sko-her­ce­go­vač­ke.
Na­kon či­ta­nja iz Sve­tog Je­van­đe­lja broj­nim oku­plje­nim vjer­ni­ci­ma go­vo­rio je vla­di­ka Ata­na­si­je, kon­cen­tri­šu­ći se u be­sje­di na pi­ta­nja smi­sla i su­šti­ne pra­zni­ka po­sve­će­nog Sv. Ma­ka­ve­ji­ma, a ko­ji pa­da na po­če­tak Us­penj­skog po­sta.
Pod­sje­ća­ju­ći na sta­ro­za­vjet­nu bi­blij­sku pri­ču o stra­dal­ni­štvu sed­mo­ri­ce bra­će Ma­ka­ve­ja, nji­ho­ve maj­ke i uči­te­lja nji­ho­vog pr­vo­sve­šte­nik, vla­di­ka Ata­na­si­je pod­sje­ća da su oni stra­da­li za vje­ru u isti­ni­to­ga Bo­ga, od­u­pi­ru­ći se grč­kim vla­da­ri­ma i nji­ho­vim na­met­nim ido­lo­po­klon­stvi­ma.
- A sa obi­ča­ji­ma Gr­ci su na­me­ta­li kul­tu­ru, a sa kul­tu­rom - re­li­gi­ju. Ne­ma ne­u­tral­nih ci­vi­li­za­ci­ja ni da­nas, ne­ma čak ni spor­ta ne­u­tral­nog – re­kao je vla­di­ka, do­da­ju­ći da se i da­nas če­sto za­no­si­mo kul­tu­rom i obi­ča­ji­ma s dru­gih pod­ne­blja. No, do­da­je vla­di­ka, Sve­ti Ma­ka­ve­ji su se us­pro­ti­vi­li to­me, i uspje­li su da oslo­bo­de svoj hram od mr­zo­sti i opu­sto­še­nja, od ki­pa Zev­so­vog ka­ko na­vo­di pro­rok Da­ni­lo.
Vla­di­ka je ovom pri­li­kom za­hva­lio na go­sto­prim­stvu Mi­tro­po­li­ji cr­no­gor­sko-pri­mor­skoj, do­da­ju­ći:
- Ne­ka bi nas Bog sve­tim mo­li­tva­ma mu­če­ni­ka Ma­ka­ve­ja osvi­je­stio, otre­znio, osve­štao, pro­svi­je­tlio. I hva­la Bo­gu što vi ov­dje sve­te po­štu­je­te i vje­ru dr­ži­te i ova­kve li­je­pe hra­mo­ve po­di­že­te. I hva­la Bo­gu što do­vo­di­te dje­cu. Dje­ca su raj na ze­mlji – re­kao je vla­di­ka Ata­na­si­je.
Na­kon li­tur­gi­je i be­sje­de ve­ći broj vjer­ni­ka se pri­če­stio, a na­kon to­ga odr­ža­na je i slav­ska li­ti­ja sa op­ho­dom oko cr­kve. Po­tom je osve­štan i pre­re­zan slav­ski ko­lač.
Pri­sut­ni­ma se obra­tio i na­sto­ja­telj Cr­kve Sv. mu­če­ni­ka Ma­ka­ve­ja, pa­roh to­lo­ški, pro­to­je­rej Pre­drag Šće­pa­no­vić, pri­sje­ća­ju­ći se svo­jih pr­vih oba­ve­za u ovom hra­mu 2009. go­di­ne. Is­ta­kao je i ka­ko su broj­ni vjer­ni­ci sa svih stra­na po­mo­gli da se ova cr­kva ob­no­vi, da ovaj hram za­bli­sta lje­po­tom i sja­jem. A, pod­sje­tio je Šće­pa­no­vić i na tu­žnu či­nje­ni­cu da su na to­lo­škom gro­blju sa­hra­nje­na i dje­ca po­stra­da­la u stra­vič­nom an­glo-ame­rič­kom bom­bar­do­va­nju 5. ma­ja 1944. go­di­ne, o če­mu svje­do­či i fre­ska ko­ja se sa­da na­la­zi u ovoj cr­kvi.
Pri­sut­ni­ma se obra­tio i Bo­ro Mi­ra­no­vić, u ime brat­stva Mi­ra­no­vi­ća, ko­ji su bi­li ovo­go­di­šnji do­ma­ći­ni i ku­mo­vi hra­mov­ne sla­ve. Oni su i pri­pre­mi­li pri­god­no po­slu­že­nje za sav pri­sut­ni na­rod, a kum­stvo za sle­de­ću go­di­nu pri­mio je Mi­o­drag Vrat­ni­ca sa po­ro­di­com, pri­miv­ši dio slav­skog ko­la­ča od Bo­ra Mi­ra­no­vi­ća. Ž.J.