Knjiga „Uhvaćeni u vršenju svojih prava” doc. dr Vladimira Leposavića, koja je predstavljena u Slovenskom kulturnom centru u Nikšiću, rezultat je njegovog višegodišnjeg bavljenja temama međunarodne zaštite nacionalnih manjina i zabrane diskriminacije. Doc. dr Leposavić bazirao je rad na pravu Srba u Crnoj Gori, koja su po svim pitanjima ugrožena. Episkop budimljansko-nikšićki Joanikije je istakao da knjigu, čiji autor ima izgrađenu nacionalnu svijest i poznaje sopstvenu kulturu i tradiciju, doživljava kao praznik. Doc. dr Leposavić u knjizi se dotiče složenog i u Crnoj Gori aktuelnog pitanja identiteta, ali ne samo sa stanovišta ranijih i modernih pravnih teorija, već i kulture, koristi misli Njegoša, Andrića, te uvide Miloša Crnjanskog i ostalih relevantnih mislilaca koji su se doticali iz raznih uglova ove složene teme.
– On zalazi u slojevitost problema identiteta, a svaki identitet u suštini jeste slojevit i ukoliko u toj slojevitosti vlada harmonija i nema nikakvog nesklada to je onda izgrađen identitet. Ali, profesor Leposavić naglašava i napominje i te problematične stvari kako dolazi do rascjepa, do sukoba, što je opet negdje i pitanje identiteta i kriza identiteta. Lijepo je što se autor na jedan lagan način, pošto su njegova struka i tematika, ipak pravna pitanja, dotiče i tema iz kulture, Kosovskog zavjeta, predanja, tradicije i naročito nas raduje što se dotakao i onih bolnih pitanja koja muče nas u Crnoj Gori, kazao je vladika.
U knjizi sa pravne tačke gledišta iznosi svoj stav o NATO agresiji na bivšu SRJ, o pripremi i sprovođenju referenduma za nezavisnost Crne Gore, donošenju Ustava, kao i o polažaju većinske Srpske pravoslavne crkve. Episkop Joanikije je istakao da smo mnoge probleme potisnuli, jer su nas sustigli novi, što je istorijska sudbina srpskog naroda.
– Slaže se kod nas trauma na traumu i to nosimo, a toga je bilo i u prošlosti i moje mišljenje je da srpski narod karakteriše upravo to da takve traume kao što je bombardovanje, rascjep i raspad države, kao što je bio raspad carstva Dušanovog i kosovska tragedija, Srbi dugo nose, ali vremenom i daju pravi odgovor na te probleme. Nadamo se da ćemo kada malo prebolimo ove traume koje su nas snašle, a tu nam je veoma važna i pravna misao, da nas ukrijepi, da ćemo dati prave odgovore na ove probleme koji su nas snašli krajem 20. i početkom 21. vijeka. Uvijek je naša istorija bila u znaku te borbe za sopstveni identitet – istakao je episkop Joanikije.
Knjiga ima opšti i posebni dio, a svaki od njih, rekao je doc. dr Budimir Aleksić, obuhvata po sedam poglavlja, odnosno sedam srodnih pitanja koja su predmet posebne analize. Leposavićeva naučna studija koncipirana je kao tematska zbirka eseja koja ima jasno određeni cilj, a to je autorovo nastojanje da se učini doprinos potpunijem sagledavanju i unapređenju položaja pripadnika jednog naroda.
– Naslov ove knjige „Uhvaćeni u vršenju svojih prava” ujedno je, kaže autor, i njena tema. Polazeći od naučnih zakona i civilizacijskih dostignuća, autor analizira položaj konkretne nacije u jednoj državi (srpske nacije u Crnoj Gori), gdje su apstrahovani zaključci i saznanja potkrijepljeni konkretnim primjerima i ličnim uvidima. Autor naglašava da cilj ove knjige nije bilježenje i sistematizacija slučajeva diskriminacije i kršenje pojedinačnih ljudskih prava i sloboda, već prikaz stanja u kojem se položaj obespravljenosti naknadno pokušava legitimizovati postupanjem kojim se namjera ostvarivanja legalnih prava želi predstaviti kao postojanje krivice, rekao je doc. dr Aleksić.
Doc. dr Dušan Krcunović smatra da se Leposavić bavi identitetskim temama, pitanjima i pravima srpskog naroda na jedan krajnje objektivan, pravnički precizan i naučno utemeljen način.
– Osim toga što demonstrira visoku naučnu kvalifikovanost, didaktičnost i vidnu privrženost univerzalnim humanističkim vrijednostima, ova studija je svjedočanstvo lične brige i odgovornosti za zajednicu kojoj njen autor pripada, kazao je između ostalog doc. dr Krcunović.
Na promociji u Nikšiću o knjizi, koju je nedavno izdala Matica srpska –Društo članova u Crnoj Gori u saizdavaštvu sa izdavačkom kućom „Jasen”, govorili su i autor i mr Milorad Durutović.
B.B.