Povodom obilježavanja 525 godina od osnivanja Crnojevića štamparije, Nacionalna biblioteka „Đurđe Crnojević” priredila je na Cetinju izložbu dokumenata čija je autorka bibliotekarka savjetnica Milenija Vračar. U ime domaćina publiku je pozdravila bibliotekarka Dragana Kaluđerović koja je podsjetila da je Crnojevića štamparija najstarija kod južnih Slovena i prva državna štamparija u svijetu koja je od 1493. do 1496. godine radila na Cetinju.
– Štampariju je osnovao crnogorski vladar Đurđe Crnojević i u njoj su, pod upravom jeromonaha Makarija, nastale jedine sačuvane južnoslovenske ćirilične inkunabule: Oktoih prvoglasnik, čije štampanje je završeno 4. januara 1494. godine, Oktoih petoglasnik (1494), Psaltir s posljedovanjem (1495), Molitvenik (1495/96) i Četvorojevanđelje (1496) koje je sačuvano samo u kasnijem prepisu – kazala je Kaluđerović. Besjedu o Crnojevića štampariji održao je književnik Borislav Cimeša koji je istakao da je priča o štampariji, priča o knjizi kao samogenom univerzumu koji mijenja svijet.
Pronalazak mašinske proizvodnje knjige je pronalazak zapadne humanističke kulture koja se sa knjigom prenijela na istok, a velika uloga Crnojevića, kako je rekao, jeste u tome što su importovali knjigu iz renesansne Venecije na novostvoreno renesansno Cetinje. Otvaranjem prve južnoslovenske ćirilične štamparije i prve državne štamparije u evropskoj istoriji, u vrijeme narastajuće islamske intifade, poručili da je pero jače i silnije od mača.
- I dok je na zapadu zloupotrebom religije, vjere i crkve, inkvizicija gutala ljudsko znanje, Crnojevići otkrivaju knjigu, odnosno primjenjuju Gutembergov izum, gradeći Cetinje, koje je bukvalno rođeno s knjigom – rekao je Cimeša.
On je kazao i da su Oktoih prvoglasnik, Oktoih petoglasnik, Psaltir, Molitvenik i Četvorojevanđelje koji su nastali u Crnojevića štampariji, tekovine na koje današnje društvo treba da se nadgradi organizovanjem velikog sajma knjiga na Cetinju.
– Cetinje je naslednik tradicije, grad sa najvećim brojem knjiga po glavi stanovnika i istovremeno grad sa prvom državnom štamparijom na svijetu – rekao je između ostalog Cimeša.
U okviru programa obilježavanja jubileja prikazan je i dokumentarni film „Žabljak Crnojevića”, autora Branka Baletića.Z.P.
Komentari
Komentari se objavljuju sa zadrškom.
Zabranjen je govor mržnje, psovanje, vrijedjanje i klevetanje. Nedozvoljen sadržaj neće biti objavljen.
Prijavite neprikladan komentar našem
MODERATORU.
Ukoliko smatrate da se u ovom članku krši Kodeks novinara, prijavite našem
Ombudsmanu.
)){kind=small}
