BAR- Mitropolit crnogorsko- primorski Amfilohije osveštao je juče spomen -obilježje kralju Nikoli i oslobodiocima Bara iz vremena Veljeg rata 1878. godine, u krugu Sabornog hrama Svetog Jovana Vladimira u Baru. Mitropolit je podsjetio da je kamen na kojem se nalazi lik kralja Nikole ,,sletio” s Lovćena, a kamen je pronašao Momo Stanojević sa svojim saradnicima. Autor znamenja i vajar glave kralja Nikole je profesor Miodrag Živković.
-Pitao sam profesora Živkovića kako mu izgleda ovaj kamen, on je odgovorio ,,odlično”. I ja mislim da je odlično, a kamen je sletio sa Lovćena zajedno sa lovćenskim pjesnikom Svetim Petrom II Lovćenskim Tajnovidcem i zajedno, evo, s kraljom Nikolom, pjesnikom, takođe i oslobodiocem... Blagodarimo svima koji su zaslužni da se ovo znamenje ovdje podigne. Na prvom mjestu profesoru Živkoviću i njegovom saradniku i učeniku Draganu Radenoviću. Ovo znamenje je postavljeno na najljepšem mjestu u gradu, a danas su oni mlađi, koji ne znaju, mogli da vide ličnu zastavu kralja Nikole, gospodara Crne Gore, sa njegovim imenom Nikola I, i kakva je bila u to vrijeme zastava Crne Gore, trobojka. Ovo je veliki događaj za ovaj grad. Značajno je da grad ne zaboravlja svoje oslobodioce, već se i na ovaj način sjeća njih, i onoga ko je bio na čelu te vojske, kralja Nikole - kazao je mitropolit.
Dodao je da u vrijeme balkanskih ratova kralj Nikola nije oslobodio samo Bar, već i druge krajeve i ove današnje Crne Gore, ali i šire.
-On je oslobodilac i Kosova i Metohije 1912. godine. Današnja vlast u Crnoj Gori prodaje i odriče se Kosova i Metohije, i priznaje za gospodare na Kosovu one koji nikad nisu bili gospodari, koji su onakvi kakvi su, kao teroristi, na sramotu časnog i čestitog šiptarsko-albanskog naroda. Da ne kažemo i na sramotu Kosova i Metohije. Iz tog razloga, oni koji njih podržavaju, bilo iz svijeta ili odavde iz Crne Gore, upravo se odriču kralja Nikole I Petrovića i onih oslobodilaca Kosova i Metohije 1912. godine. Tako da je ovo znamenje ne samo spomen oslobodiocima Bara, nego i oslobodiocima Kosova i Metohije - kazao je mitropolit Amfilohije.
Jovan Markuš, publicista i istoričar, obratio se prisutnima ispred Hrama Sv. Jovana Vladimira, istakavši da smatra kako je otkrivanjem ovog spomenika crkva na najbolji mogući način obilježila i odužila se ljudima koji su pali za oslobođenje Bara, i svima onima koji su direktno ili indirektno u tome učestvovali.
-Doživljavam otkrivanje ovog spomenika na specifičan način, jer se njegovim otkrivanjem zatvara jedan krug koji je počeo 1989. godine. Kao što se zna, tada su preneseni u otadžbinu zemni ostaci gospodara Crne Gore, kralja Nikole Mirkova Petrovića, i upravo su stigli u Bar, biser njegove krune. Sve to ne bi moglo biti napravljeno da nije bilo saglasnosti prije svega Ruske zagranične crkve, Srpske pravoslavne crkve i Mitropolije crnogorsko- primorske, na čelu sa starim mitropolitom Danilom Dajkovićem. Tog dana kada su stigli zemni ostaci kralja Nikole, naš današnji mitropolit, tada episkop banatski, Amfilohije Radović, upriličio je doček zemnih ostataka kralja Nikole na jedan veoma neobičan način. Ja sam lično radio taj scenario, zajedno sa Milom Đukanovićem i Ratkom Đurovićem. I zapisali smo bili u scenariju da kada stignu zemni ostaci na barski gat, tog trenutka treba održati pomen kralju i kraljevskoj Podgorici. Međutim, zahvaljujući nekim bezumnicima iz Vojske Jugoslavije, zabranjeno je mitropolitu i sveštenstvu da održe pomen. Mitropolit, iako nije pravnik ušao je na brod ,,Sveti Marko” i održao pomen kao na stranoj teritoriji. Smatram da se današnjim otvaranjem spomenika zatvara jedan krug, i na taj način crkva se odužuje na najljepši način kralju i gospodaru Crne Gore, Nikoli Petroviću, koji je i te kako zaslužan za crkvu - kazao je Markuš.
Noć ranije, u Dvorcu kralja Nikole, Mitropolija crnogorsko- primorska i Crkvena opština Bar organizovali su proslavu velikog jubileja, 140 godina oslobođenja Bara od Turaka 1878. godine.
Prema riječima mitropolita Amfilohija, oslobođenje Bara prije 140 godina je jedan od najznačajnijih događaja novije istorije Crne Gore.
-Povod da obilježimo ovaj datum bio je kada smo počeli da gradimo parohijski dom kod stare crkve Svetog Nikole, i kad smo tamo našli grobove. Rečeno mi je da je to groblje onih koji su poginuli za oslobođenje Bara. To nas je podstaklo da razmislimo o jednom ovakvom događaju, kazao je mitropolit.
Kako kaže, dobro je da se Barani sjete događaja iz Veljeg rata.
-Nije to ni protiv koga. Ja sam rekao sveštenicima da pozovu one koji su zaduženi da vode Bar da dođu na osvećenje spomen- obilježja kralju Nikoli i oslobodiocima Bara. Bio bi i red da su oni to podstakli i pokrenuli. Ovo ni­je ni pro­tiv na­še bra­će mu­sli­ma­na. To tre­ba da bu­de is­po­što­va­no od svih ko­ji ži­ve u Ba­ru. Sve je ve­za­no jed­no za dru­go, i oslo­bo­đe­nje Ba­ra i sje­ver­ne Cr­ne Go­re, i oslo­ba­đa­nje Ko­so­va i Me­to­hi­je, zbog če­ga se da­na­šnja vlast, ja to po­na­vljam iako mi se oni lju­te, od­re­kla te i ta­kve Cr­ne Go­re, i sve­la je na av­no­jev­sku. Zna se ko­je su pra­ve istin­ske gra­ni­ce Cr­ne Go­re u ide­lo­gi­ji i re­al­no­sti pe­tro­vić­ke Cr­ne Go­re - po­ru­čio je mi­tro­po­lit.
D. Sto­ja­no­vić


Iz­lo­žba i tri­bi­na

U sa­li Dvor­ca kra­lja Ni­ko­le otvo­re­na je iz­lo­žbe ilu­stra­ci­ja iz vre­me­na oslo­bo­đe­nja Ba­ra, pri­re­đi­va­ča Go­ra­na Gr­ko­vi­ća. Ta­ko­đe, na tri­bi­ni ,,Oslo­bo­đe­nje Ba­ra 1878. go­di­ne u isto­ri­ji i knji­žev­no­sti” go­vo­ri­li su, po­red mi­tri­o­po­li­ta Am­fi­lo­hi­ja, i dr Žar­ko Le­ko­vić, dr Bu­di­mir Alek­sić, mr Želj­ko Vu­ja­di­no­vić i mr Mla­den Za­gar­ča­nin.


Dvo­ji­cu Pe­tro­vi­ća vra­ti­ti na Lov­ćen

Mi­tro­po­lit je pod­sje­tio i ka­kve su po­sle­di­ce ru­še­nja cr­kve na Lov­će­nu.
-Mo­žda ja po­ne­kad oštro to što ja ka­žem, ali ta­kvo je mo­je osje­ća­nje, jer u onom po­di­za­nju onog ma­u­zo­le­ja, ko­ji je umjet­nič­ki li­jep i zna­ča­jan, ne­ma ni­če­ga srod­no­ga du­hu Pe­tra II Pe­tro­vi­ća Nje­go­ša, a ne­ma ni­če­ga srod­no­ga ni Pe­tru I. To je ap­so­lut­no ne­ki no­vi duh, ko­ji ne­ma ve­ze ni sa jed­nim, ni sa dru­gim, a ne­ma ve­ze ni sa Lov­će­nom. Ono što se sa Lov­će­nom do­go­di­lo je­din­stve­no je u Evro­pi. Ne­ma ta­kvog br­da sve­šte­no­ga to­li­ko una­ka­že­no­ga. Onaj ko je Lov­ćen ovje­ko­vje­čio so­bom i tom cr­kvi­com, on je utam­ni­čen od 1974. go­di­ne. Od­lu­čio je to Jo­sip Broz, i to je ja­sno, a on­da su to ovi na­ši po­slu­šni­ci mo­ra­li da pri­hva­te. Na­dam se da će se dvo­ji­ca Pe­tro­vi­ća, Pe­tar II i kralj Ni­ko­la, po­no­vo na­ći na Lov­će­nu. To sam ne jed­nom tra­žio usme­no, ne­go i pi­sme­no od na­ših gla­va­ra, ali za to još ne­ma slu­ha, is­ta­kao je mi­tro­po­lit.