Svečana akademija, u organizaciji Srpskog nacionalnog savjeta Crne Gore, upriličena je pred brojnom publikom u kripti Sabornog hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici, povodom 800 godina autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve, 101. godišnjice Velike podgoričke skupštine srpskog naroda u Crnoj Gori i Dana ujedinjenja Crne Gore i Srbije. Kripta je bila tijesna da primi sve one koji su došli da obilježe ove značajne datume naše istorije i duhovnosti. Svečanu besjedu je kazao episkop budimljanosko-nikšićki Joanikije.
-Svaki istorijski događaj, u pravom smislu te riječi, ima svoju jaku idejnu osnovu. Onaj ko pokušava, a to smo vidjeli samo kod nas, da poništava i taj događaj i njegov značaj, zapravo može samo sebe da poništi, a da se kroz taj postupak negacije istakne još više značaj i smisao tog događaja. Uvjeren sam da će vrijeme pred nama to pokazati. Što se tiče idejne osnove Podgoričke skupštine i njenih rješenja, ona nijesu nastala tu na licu mjesta. To je zapravo stara srpska ideja, vjekovima obogaćivana, snažena, i ugrađena u taj istorijski događaj, a to je vjekovna ideja srpskog naroda i srpskih plemena da se oslobode i ujedine. Tom idejom bio je nošen knez Časlav, kasnije kralj Bodin, koji je nakratko bio uspio da objedini sve srpske zemlje: Rašku, Zetu i Bosnu, koja se tada takođe zvala Srbija - kazao je, između ostalog, on. Episkop Joanikije je dodao da se narod u istoriji vinuo do dostojanstva, prepoznatljiv među ostalim civilizovanim narodima Evrope i svijeta.
-Velika kosovska tragedija i kosovska drama koja nastaje sa Kosovskom bitkom i poslije nje, zapravo bila je jedna velika pojava te ideje. Kosovska tragedija se pretvorila u stvaralačku ideju i ona je zaodjenuta i zaodijeva se stalno najljepšim osjećanjima i mislima kulture i duhovnosti do dana današnjega. Mi smo narod koji je pokazao da u vrijeme ropstva može da stvara. Petar Drugi Petrović Njegoš je obnovitelj te ideje srpskog oslobođenja i ujedinjenja, ali i kosovske ideje - kazao je, između ostalog, episkop budimljansko-nikšićki Joanikije. On je istakao da su odluke Podgoričke skupštine bile „etički čin”.
-Osjećala se ogromna potreba za tim jer je bačena ljaga na svijetlo crnogorsko oružje. Podgoričku skupštinu su ljudi doživjeli kao prvu slobodnu narodnu skupštinu - pojasnio je, između ostalog, episkop Joanikije. On se detaljno osvrnuo na određene istorijske činjenice i podatke, analizirajući reakcije naroda iz telegrama i pisama toga doba. Dodao je da je nosilac te ideje ujedinjenja bio i sam kralj Nikola Petrović, tvorac himne „Onamo namo”.
U umjetničkom dijelu programa nastupili su: Srpsko pjevačko društvo „Svetosavnik”, Kulturno-umjetničko društvo „Đurđevdansko kolo”, operska diva, sopran mr Zorica Belić, kao i narodni guslar Vaso Đondović iz Pljevalja. Moderatori programa bili su novinari Ivana Kruščić i Dragan Alorić.
A.Ć.

---

Sjećanje na slavne pretke
-Obilježavanje Podgoričke skupštine i Dana ujedinjenja Crne Gore i Srbije ne predstavlja neprijateljstvo i podrivanje Crne Gore, kako to neki žele predstaviti, već je ovo sjećanje na slavne pretke i njihove potomke. Živimo u vremenu kada se pokušavaju preinačiti činjenice koje svjedoče o istorijskoj postojanosti srpskog naroda na području Crne Gore - kazao je, između ostalog, dr Momčilo Vuksanović u svojoj besjedi u kripti Sabornog hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici.