Na teritoriji Crne Gore tokom 2020. registrovano je 109 samoubistava, a do 1. marta ove godine 21 građanin je sebi oduzeo život, pokazuju podaci Uprave policije dostavljeni „Danu”. Kako preciziraju, najviše suicida registrovano je na području nadležnosti Centra bezbjednosti Podgorica i to 34 samoubistva.

– Na području nadležnosti Centra bezbjednosti Berane registrovano je 14, dok je po 13 samoubistava bilo na području nadležnosti centar bezbjednosti Nikšić, Herceg Novi i Pljevlja. Na teritoriji nadležnosti Centra bezbjednosti Bijelo Polje registrovano je 10 samoubistava, sedam je registrovano na području Centra bezbjednosti Bar, a pet na području nadležnosti Centra bezbjednosti Budva. Od početka 2021. godine do 1. marta evidentirano je 21 samoubistvo. Sedam ih je registrovano na području nadležnosti Centra bezbjednosti Podgorica, četiri na području nadležnosti Centra bezbjednosti Berane, po tri samoubistva na području nadležnosti centara bezbjednosti Herceg Novi, Nikšić i Bijelo Polje, a jedno samoubistvo na području nadležnosti Centra bezbjednosti Bar. Dostavljeni podaci nijesu prikazani po opštinama već po području nadležnosti centara bezbjednosti – navode iz Uprave policije.

Policajci su imali priliku da pregovaraju sa potencijalnim samoubicama i uspjeli su da spriječe dvije tragedije, obje u Nikšiću.

Psiholog Radmila Stupar Đurišić kaže da je je kriza uzrokovana pandemijom virusa Kovid-19 sigurno uticala na stopu suicida, ali je problem što Crna Gora nema adekvatne statistike za naučnu i stručnu analizu te pojave. Ona pojašnjava da su izolacija, karantin i ograničavanje kretanja bili okidač za sve, pa i za ljude koji nemaju mentalne probleme, a posebno one koji ih imaju.

– Gubitak entuzijazma, motivacije, pad energije i povećanje osjećaja umora, uzaludnosti bilo kakvog rada ili aktivnosti su sigurno obilježili doba pandemije. Na psihičku stabilnost je uticalo i povlačenje, odbijanje dijeljenja impresija, mišljenja i razmišljanja sa prijateljima i ukućanima. ​Da bismo znali da li je došlo do povećanja mentalne nestabilnosti treba da imamo početnu brojku. Lično je nemam i ne vjerujem da je u našoj zemlji iko ima jer mi zvaničnu statistiku nemamo. Ono što je u duši, u kriznim vremenima nekad izađe odmah, a nekad se pritaji pa poslije nekoliko nedjelja izleti još jače – ukazuje Stupar Đurišić.

Psihijatar Marina Roganović navodi da na suicid utiče i genetika, ali i bolesti. Pojašnjava da je pokušaj samoubistva i uopšte sve što se dešava u vezi sa njim traženje pomoći, ali je u isto vrijeme i bijeg iz neke nepodnošljive situacije.

– Pojava psihičkih oboljenja i simptoma je veoma povezana sa samoubistvom, pa se ono javlja kod depresivnih osoba u 15 odsto slučajeva, zavisnosti 20 odsto, a postporođajnih psihoza, šizofrenije i graničnih poremećaja ličnosti 5 do 10 odsto – kazala je Roganovićeva, dodajući da oko 75 odsto suicida počine muškarci od oko 45 godina života.

M.S.

---

Prepoznati problem na vrijeme je dobar dio rješenja
Stupar Đurišić kaže da se najozbiljnije i najopasnije promjene u mentalnom funkcionisanju očekuju po završetku pandemije.

– Izuzetno je važno kvalitetno organizovati dane u izolaciji. Dane u kojima se ne ide redovno u školu, na posao ili se na posao ide u izmijenjenim uslovima i pod izmijenjenim okolnostima. Kognitiva šema po kojoj osoba odlučuje da funkcioniše u kriznim stanjima biva izmijenjena pa samim tim dolazi ili do potiskivanja uznemiravajućih simptoma ili do njihovog osnaživanja. Od velike je važnosti prepoznati simptome i javiti se za stručnu pomoć ukoliko osoba nije u stanju da sama sebi pomogne ili ako porodica i prijatelji nijesu dovoljna podrška – kazala je ona.