Direktor Uprave carina Vladan Joković više ne dostavlja podatke o izvozu cigareta iz Crne Gore u Libiju, Egipat, Tunis i Ujedinjene Arapske Emirate (UAE) uz obrazloženje da je to „službena tajna“.
Radi se o takozvanim „prijavama ukrcaja”, koje je Uprava carina ranije dostavljala novinarima. Novinari „Dana” tražili su u martu ove godine od Uprave carina sve „prijave ukrcaja” za duvanske proizvode izvezene iz Crne Gore u Libiju, Egipat, Tunis i UAE od 2013. do 2017. godine. Odgovor Jokovića na taj zahtjev stigao je 24. aprila ove godine. U obrazloženju za odbijanje zahtjeva za slobodan pristup informacijama je naveden i takozvani „test štetnosti”.
– Uprava carina je sprovela test štetnosti objavljivanja ove informacije, u skladu sa odredbama člana 16 Zakona o slobodnom pristupu i utvrdila da bi objavljivanje ove informacije predstavljalo kršenje pozitivnih carinskih propisa. Takođe, smatramo da ne postoji preovladajući javni interes za objavljivanje konkretne informacije iz razloga što sadržina iste ne ukazuje na član 17 Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Naime, odredbama člana 17 Zakona o slobodnom pristupu informacijama propisano je da prevladajući javni interes za objelodanjivanje informacije ili njenog dijela postoji kada tražena informacija sadrži podatke, koji osnovano ukazuju na: 1) korupciju, nepoštovanje propisa, nezakonito korišćenje javnih sredstava ili zloupotrebu ovlašćenja u vršenju javne funkcije 2) sumnju da je izvršeno krivično djelo ili postojanje razloga za pobijanje sudske odluke... – piše, između ostalog, u obrazloženju odluke Jokovića, o odbijanju zahtjeva za slobodan pristup informacijama o izvozu duvanskih proizvoda.
Objašnjavajući zašto je odbijen zahtjev direktor Uprave carina navodi i da tražene informacije, koje bi se eventualno objavile, ne bi ukazivale na sumnju da je izvršeno krivično djelo.
To stanovište Jokovića protivrječi događajima od prije dvije godine, kada je upravo na osnovu carinskih „prijava ukrcaja” podnijeta krivična prijava zbog šverca cigareta i potencijalnog finansiranja terorizma.
Još u junu 2016. godine „Dan” je objavio istraživački serijal „Dosije dim” o transportu cigareta „kleopatra”, koje su proizvedene u Duvanskom kombinatu u Podgorici, iz luke Bar i ka teritorijama pod kontrolom libijske islamističke terorističke organizacije Ansar al-Šerijat u Bengaziju.
To istraživanje paralelno je prenio i njemački medij Dojče vele. Teroristička grupa Ansar al-Šerijat se u jednom izvještaju Stejt departmenta sumnjiči da su njeni pripadnici 2012. godine organizovali napad na američke diplomate u Bengaziju.
Uprava carina Crne Gore je autorima istraživanja „Dosije dim” dostavila dokumentaciju, tačnije „prijave ukrcaja”, u kojima se moglo vidjeti da je prilikom svakog transporta u 2013. godini u libijske luke Bengazi, Misurata, ali i u Torbruk, krcatelj cigareta u Luci Bar bila firma „Liberti FZE” iz Ujedinjenih Arapskih Emirata (UAE).
Kompanija „Liberti FZE” je godinama ugovorom poslovno bila vezana sa Duvanskim kombinatom u Podgorici u stečaju (DKP), kojim je do februara 2016. godine upravljala država Crna Gora.
Luka Bengazi u Libiji je u vrijeme transporta cigareta iz Crne Gore bila upravo pod kontrolom terorističe grupe Ansar al-Šerijat.
Na osnovu podataka otkrivenih tokom istraživanja „Dosije dim”, politička partija Alternativa Crna Gora podnijela je policiji krivičnu prijavu protiv N.N. lica za krijumčarenje cigareta ka teroristima. Mediji su ranije prenijeli i da je Specijalno državno tužilaštvo (SDT) pokrenulo izviđaj u vezi sa transportom cigareta iz Luke Bar. Do danas nema zvaničnih podataka u kojoj fazi je ta istraga i šta je njen zaključak.
Vl.O.

Veza terorizma i šverca

„Dan” je krajem prošlog mjeseca obajavio izjavu vršioca dužnosti generalnog direktora Evropske kancelarije za suzbijanje prevara (OLAF) Nikolas Ilet koji je saopštio da je Evropska unija (EU) od 2015. godine pretrpjela gubitak od 64 miliona eura zbog šverca cigareta preko luke Bar u Crnoj Gori. Ilet je o problemu šverca cigareta detaljno govorio na konferenciji koju koju je organizovao OLAF sa Evropskim ekonomskim i socijalnim komitetom (EESC) u martu ove godine u Briselu. Naveo je da je u poslednjih nekoliko godina zaplijenjeno deset švercerskih brodova, od kojih je većina bila sa cigaretama utovarenim u Crnoj Gori. Citirajući govornike na martovskoj konferenciji, briselski portal „Euroaktiv” naveo je da su svi ukazali na bezbjednosne rizike koje predstavlja nezakonita trgovina duvanom u Evropi, uz napomenu da postoje jake veze sa terorističkim i kriminalnim organizacijama. Komesar za budžet EU Ginter Otinger objasnio je da još postoji niska svijest o vezi između finansiranja terorizma i šverca cigareta.