Evropski sud za ljudska prava u Strazburu od početka godine donio je devet presuda kojima je utvrđeno da je Crna Gora povrijedila neko od temeljnih prava propisanih Evropskom konvencijom o ljudskim pravima. Za još dvije donijete presude utvrđeno je da povrede prava nije bilo.
U izgubljenim sporovima Crnoj Gori je naloženo da oštećenima plati nadoknadu štete od 67.600 eura, dok je našoj državi sud u Strazburu dao rok od tri mjeseca da se sa firmom „Kips” nagodi o izmirivanju naknade materijalne štete od 30 miliona eura.
U slučaju firme „Kips” protiv Crne Gore utvrđena je povreda prava na mirno uživanje imovine, na suđenje u razumnom roku u odnosu na trajanje upravnog postupka i na djelotvorni pravni lijek. Povod za predstavku je bilo odbijanje države da izda građevinsku dozvolu, dugo trajanje upravnog postupka za otkup urbanističke parcele i druga pitanja s tim u vezi.
Evropski sud je utvrdio da je prekršeno pravo na mirno uživanje imovine kompaniji „Kips” i njenom osnivaču, izvršnom direktoru i većinskom vlasniku, odbijanjem države da izda građevinsku dozvolu za objekat na njihovoj parceli u Podgorici koji je bio ucrtan Detaljnim urbanističkim planom (DUP). Sud je zaključio da je postojalo legitimno očekivanje na strani podnosilaca predstavke da će moći da grade na svojoj zemlji. Odbijanje izdavanja dozvole bilo je zasnovano na propustima podnosilaca predstavke da „dokompletiraju” urbanističku parcelu otkupom jednog njenog dijela od lokalne samouprave, i da plate komunalnu naknadu.
– Međutim, utvrđeno je da su zapravo državni organi onemogućili podnosioce da ispune navedene uslove, jer su naknadno nametnuli uslov kupovine dodatne parcele, a zatim odbili da omoguće otkup i da obračunaju komunalnu naknadu, pravdajući se potrebom da DUP mijenjaju više puta, a u odnosu na obračun naknade i sasvim neopravdano. Zaključeno je da odbijanje izdavanja građevinske dozvole „nije bila neophodna zakonska mjera za kontrolu korišćenja imovine u skladu s opštim interesom” i da državni organi nisu postupali „blagovremeno, adekvatno ni sasvim konzistentno”. Podnosiocu predstavke je dosuđeno 7.500 eura na ime troškova postupka, a drugom podnosiocu i 1.500 eura naknade nematerijalne štete. O zahtjevu za naknadu materijalne štete od 30 miliona eura, Sud će naknadno odlučiti, ako u roku od tri mjeseca od dana pravosnažnosti presude Vlada i podnosioci predstavke ne postignu sporazum – navodi se u presudi suda u Strazburu.
Državi je naloženo da 24.500 eura plati za 16 lica, bivših radnika Kombinata aluminijuma Podgorica, zbog povrede prava na suđenje u razumnom roku u postupku koji je trajao pet i po godina. Takođe, 20.000 je dosuđeno za 10 bivših radnika preduzeća „Tara” koje treba da namiri država.
U ostalim predmetima država je dužna da plati iznose od 1.200 do 4.800 eura. M.S.

Od 2009. donijeto 47 presuda

U Akciji za ljudska prava kažu da je Evropski sud za ljudska prava donio 47 presuda u odnosu na Crnu Goru počev od 28. aprila 2009. godine, kada je donijeta prva presuda, do 17. jula 2018. godine. U 43 presude je utvrđeno da je država prekršila Evropsku konvenciju o ljudskim pravima, u tri slučaja nije utvrđena povreda prava, dok je u jednom slučaju predstavka odbijena kao neosnovana.
Najveći broj povreda konvencije, u 34 predmeta, odnosilo se na povredu prava na pravično suđenje. Sljedeća po učestalosti je povreda prava na mirno uživanje imovine, zabilježena u pet slučajeva, povreda prava na djelotvorni pravni lijek, u pet slučajeva, povreda zabrane torture, u tri navrata, povreda prava na poštovanje porodičnog života i privatnosti, u tri slučaja, povreda prava na slobodu izražavanja, u dva, dok je u po jednom slučaju utvrđena povreda prava na život, slobodu ličnosti i zabranu diskriminacije.