Vladin „zakon o slobodi vjeroispovijesti”, kojim se danima prijeteći vitla kao topuzom iznad naših glava, izazvao je očekivano oštru protestnu reakciju relevantnih pravnih mišljenja i opravdan revolt blagorazumne većine crnogorskih građana, ocijenila je prof. dr Jelica Stojanović, predsjednik Matice srpske – društva članova iz Crne Gore.

– Pošto je režim sistematično riješio pravni položaj Rimokatoličke crkve, Islamske zajednice i Jevrejske zajednice, potpisivanjem posebnih ugovora kojima se potpuno štite njihova prava, a posebno i imovina, onda je odlučio da donese zakon za one zajednice sa kojima nema potpisan ugovor. Dakle, zakon je po formi upućen svima, a po suštini je dizajniran isključivo za Srpsku pravoslavnu crkvu u Crnoj Gori. Stoga se i pristupilo i jedinstvenom postupku u „pravnoj istoriji” po kom se predviđa da je obaveza vlasnika da dokazuje vlasništvo, a ne onog ko mu to vlasništvo osporava. U ovom slučaju, paradoksalno, vlasništvo Crkve osporava upravo država koja je rođena i opstala u krilu Srpske pravoslavne crkve – istakla je Stojanovićeva.

Prema njenim riječima, Vlada je protivno osnovnim civilizacijskim, pravnim načelima stvarnog prava, pa čak i preporukama Venecijanske komisije, u zakonu predvidjela skraćeni, upravni postupak brze preknjižbe objekata Srpske pravoslavne crkve jer vlasnik (SPC) ne može ponuditi dovoljno dobre dokaze vlasništva.

– Teorijski da, ali praktično ne, jer valjanost dokaza cijeni – Vlada! U usmenoj narodnoj tradiciji koja potiče iz vremena turske okupacije živ je iskaz stanja neprava i nepravde – Kadija te tuži, kadija ti sudi. U odnosu ključnih svojstava materijalnog sadržaja, pa i duha ovog i „turskog vremena”, pravoslavni narod Crne Gore zaista živi u vremenu brutalne okupacije, diktature, gaženja prava na postojanje, kulturni i vjerski identitet – upozorila je Stojanovićeva.

Matica srpska – Društvo članova u Crnoj Gori navodi da i u ovom procesu prepoznaje stalno nastojanje Vlade Crne Gore, nakon nasilja nad jezikom i istorijskim činjenicama, da napravi što dublji raskid sa srpskom, a šire pravoslavnom tradicijom Crne Gore, i da nam, golim nasiljem, vulgarno, nametne neki mutantski, konvertitski identitetski obrazac.

– To je, dakle, pozadina ovog predloženog zakona. S druge strane, zakon ima i još jednu dimenziju. Naime, ne treba zanemariti ni tajkunsku pohlepu vrha režima prema vrijednoj imovini Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori. Uostalom, već su se čule najave iz srca režima o turističkoj valorizaciji sakralnih objekata na atraktivnim lokacijama.

Zbog svega toga, Matica srpska – društva članova u Crnoj Gori, kao dio one Matice u koju nas je učlanio sam Petar Drugi Petrović Njegoš, njen prvi crnogorski član, pridružuje se ovim putem nebrojenim grčevitim apelima i jetkim vapajima, usrdnim molitvama i pozivima Vladi i poslanicima parlamenta da se ovaj zakon smjesta povuče iz procesa skupštinskog odlučivanja – istakla je Stojanovićeva.

Stojanovićeva upozorava da intenzitet i karakter reakcija, štaviše duboka i opasna hostilizacija javne sfere koju je proizveo taj kvazipravni tekst, sami po sebi su argument za njegovo odbacivanje i stvaranje uslova za sastavljanje pravičnijeg pravnog akta.

– Tekst zakona koji u svom nazivu sadrži „slobodu vjeroispovijesti“, kako bi se zabašurilo otimanje crkvene imovine, kao i fingirani dijalog koji mu je navodno prethodio, kako bi se nevješto prikrio društveno opasni recidiv ideološkog jednoumlja, nije u skladu ni sa kanonskim i pravnim poretkom niti sa istorijskim faktima, ni sa crnogorskim čojstvom niti sa deklarativnim evropejstvom predlagača zakona – navela je Stojanovićeva.

Podsjeća predlagače na čuvene riječi Vikentija Lerintskog, koje važe u cijelom hrišćanskom svijetu, da je istina hrišćanske vjere, samim tim i crkve u kojoj se sabiraju vjernici, ono što su hrišćani „svagda, svugdje i jednodušno vjerovali” (quod semper, quod ubique, quod ab omnibus creditum est).

– Ta univerzalno važeća istina hrišćanske vjere obavezuje nas da svi budemo učesnici crkveno-narodnog sabora u Nikšiću 21. decembra – zaključuje Stojanovićeva.

M.M.K.​

---

Vlast najavila poharu crkve
Nakon svih nedaća koje su zadesile Crnogorce u ovom poslednjem vremenu zvanom tranzicija nije bilo težeg i podmuklijeg nauma antinarodne i antidržavne vlasti nego da udari na jednu svetu i sabornu apostolsku crkvu, saopštio je predsjednik radničke partije Maksim Vučinić.

– Svima nama je dobro poznata režimska matrica po kojoj se vrši napad na državna i narodna dobra. Počev od društvenih preduzeća i fabrika, pa sve do šuma, rijeka i svih prirodnih bogatstava koja pripadaju budućim kćerima i sinovima Crne Gore. Kao jedinu slobodnu institciju u Crnoj Gori koja je okosnica sloge i sabranja, institucija na kojoj je stvorena današnja Crna Gora i koja je duhovni svetionik našeg naroda. Tu instituciju režim je doživio kao poslednji branik ka ostvarenju neograničene moći i kao legitiman politički cilj najavio njenu poharu – istakao je Vučinić.