U ukupnom iznosu dospjelog poreskog duga 147,7 miliona eura se odnosilo na obaveze obveznika kod kojih se ne mogu sprovoditi mjere naplate ili je taj postupak otežan, odnosno obveznika koji su u stečaju i obveznika kojima je izvršen prestanak registracije. Ukupan dug preduzeća u stečaju iznosio je 79,4 miliona eura, te od ishoda stečajnog postupka zavisi koliko će se prodajom i raspodjelom stečajne mase naplatiti poreskog duga, kazao je u intervjuu za „Dan” direktor Poreske uprave (PU) Miomir M. Mugoša.
• Koliki je prema poslednjim podacima poreski dug, da li je porastao u odnosu na uporedni period?
–Ukupni dospjeli poreski dug na kraju 2017. godine iznosio je 444,6 miliona eura i bio je za preko 123 miliona eura ispod iznosa dospjelog duga na kraju 2016. godine, i to zahvaljujući naplati potraživanja kroz reprogram, pomjeranju roka dospjeća reprogramiranih obaveza, te isknjižavanju dijela potraživanja kod likvidiranih preduzeća. Aktivnosti predviđene Planom za upravljanje poreskim dugom nastavljene su i tokom ove godine, pa očekujemo da će nova analiza na kojoj radimo po izradi završnog računa pokazati trend daljeg smanjenja poreskog duga, pri čemu treba imati u vidu okolnosti koje utiču na kretanje duga, kao što je naplata preko 35 miliona eura kroz reprogram, činjenica da je kod poreskih obveznika kojima su ukinuta rješenja dospio cjelokupan poreski dug, kao i da je kod jednog broja obveznika, uprkos svim mjerama prinudne naplate, došlo do stvaranja duga po osnovu tekućih obaveza, ali i da će se stupanjem na snagu Uredbe o odloženom plaćanju steći uslovi da se od ovih obveznika naplate potraživanja u ratama.
• Koliko je od početka primjene Zakona o reprogramu potpisano rješenja o reprogramu duga? Koliko preduzeća poštuje rješenje i izmiruje obaveze po osnovu duga i tekuće obaveze? Koliko preduzeća ne izmiruje tekuće obaveze? Koliko preduzeća ne izmiruje obaveze po osnovu reprograma?
–Shodno Zakonu o reprogramu poreskog potraživanja, reprogram poreskog potraživanja odobren je za 6.776 hiljada poreskih obveznika, sa iznosom osnovnog duga od 160,6 miliona eura i iznosom kamate od 23,6 miliona eura. Stopa naplate reprogramirnih obaveza za sada se kreće oko 70 odsto, a kod jednog broja obveznika evidentno je i kašnjenje s izmirivanjem tekućih obaveza, zbog čega je ukinuto preko 750 rješenja, a ukidanje rješenja je u toku za još oko 280 obveznika.
• Koliko je preduzeća koja su potpisala reprogram do sada ispunilo uslove za uvođenje stečaja, jer nijesu platili tri rate ili ne plaćaju tekuće poreske obaveze? Koliko ste pokrenuli postupaka stečaja ili prinudne naplate nakon kršenja zakona?
–Svim obveznicima kojima su ukinuta rješenja dospio je kompletan poreski dug i svi oni, u zavisnosti od toga kakve će efekte imati mjere prinudne naplate, predstavljaju kandidate za uvođenje stečaja kroz koji bi se mogao naplatiti makar dio poreskog duga. Zbog toga su ovi obveznici, pored mjera prinudne naplate, predmet i inspekcijskog nadzora kao aktivnosti prije iniciranja stečajnog postupka, radi utvrđivanja poreskog potraživanja i provjere eventualnog postojanja drugih izvora za naplatu duga. Od početka primjene Zakona o reprogramu kod deset poreskih obveznika kojima su ukinuta rješenja o reprogramu podnijet je predlog za pokretanje stečajnog postupka, pri čemu se dokumentacija za ovu namjenu priprema za još oko 20 obveznika, a svakako da očekujem da će ovakvih primjera do kraja godine biti i znatno više.
• Zašto nijeste pokrenuli stečaj ili prinudnu naplatu u svim slučajevima gdje je kršen zakon?
–PU sve dužnike tretira na isti način, a u cilju efikasnog upravljanja poreskim dugom i smanjenja istog, preduzimanje svake mjere vrši se uzimajući u obzir efekte koje ona može imati po naplatu poreskog potraživanja, pri čemu treba imati u vidu da misija PU nije gašenje privrednih subjekata, već doprinos unapređenju poslovnog ambijenta i podsticanje privredne aktivnosti u Crnoj Gori izgradnjom većeg stepena poreske discipline i naplatom što većeg opsega budžetskih prihoda. Mogu pomenuti 30 najvećih poreskih dužnika iz reprograma, koji su predmet posebnog interesovanja stručne i opšte javnosti, od kojih osam uredno servisira poreske obaveze, kod osam obveznika ukinuto je rješenje o reprogramu, dok je kod tri obveznika podnijet predlog za otvaranje stečajnog postupka. Takođe, rješenja o ukidanju rješenja o reprogramu pripremljena su za još tri najveća dužnika. Kod osam od ovih obveznika očekujemo naplatu obaveza u najskorijem periodu kroz plaćanje potraživanja imovinom, ustupanje duga trećim licima, kao i putem eksproprijacije zemljišta.
• Na osnovu kojih procjena ste donijeli uredbu o odlaganju naplate poreskog duga, za dug koji je nastao posle 2017. godine? Odnosno, imate li procjene koliko ćete preduzeća pomoći ili im olakšati poslovanje na osnovu uredbe?
–Za mene je izuzetno važan aspekt ovog propisa to što isti, za razliku od Zakona o reprogramu poreskog potraživanja, ne predviđa otpis kamate, kao i što propisuje obavezu osiguranje naplate potraživanja obezbjeđivanjem instrumenata kolaterala – zaloge nad pokretnom ili nepokretnom imovinom, bankarske garancije, jemstva drugog lica ili mjenice poslovne banke, iz kojih se u svakom trenutku potraživanja mogu naplatiti. Uredba je objavljena u Službenom listu Crne Gore 10. avgusta 2018. godine i stupa na snagu u roku od osam dana od dana objavljivanja, tako da zahtjevi za odlaganje poreske obaveze ili plaćanje duga u ratama još uvijek nijesu počeli da stižu, ali mogu kazati da se značajan broj obveznika već interesuje za ovakav vid izmirenja poreske obaveze.
Očekujem da će broj obveznika koji će koristiti ovu mogućnost zavisiti upravo od gore pomenutog kolaterala, koji je zasigurno ograničavajući faktor za veliki broj obveznika koji isti nijesu u mogućnosti da obezbijede, ali koji istovremeno predstavlja i najbolju zaštitu poreskog potraživanja ukoliko obveznici ne budu poštovali rješenja o odloženom plaćanju.D.M.

Preduzimaćemo mjere prinudne naplate duga opštinama
• Prije godinu dana ste obilazili opštine. Da li je to dalo željene rezultate i koliko opština trenutno izmiruje obaveze, odnosno otplaćuje kredite i plaća tekuće obaveze? Da li se povećao ili smanjio broj opština koje izmiruju tekuće i obaveze po osnovu kredita?
–Posmatrajući jedinice lokalne samouprave, mogu kazati da među njima imamo tri kategorije obveznika: opštine poput Glavnog grada, Tivta, Herceg Novog, Kotora, Plužina, Gusinja i Petnjice, koji redovno izmiruju svoje poreske obaveze i predstavljaju izuzetno uredne poreske obveznike, opštine poput Nikšića, Budve i Bara, kod kojih su vidljivi napori da izmire reprogramirane i tekuće poreske obaveze, ali i one opštine, poput Ulcinja, Pljevalja, Bijelog Polja i Prestonice Cetinje, gdje je evidentno kašnjenje u izmirivanju obaveza. Tokom prošle godine smo obišli opštine koje kasne u izmirivanju obaveza, a nakon toga u više navrata organizovani su sastanci i u samoj PU, u nastojanju da se iste podstaknu na redovnije plaćanje potraživanja, izradu planova reorganizacije i definisanja mehanizama koji će omogućiti održivost njihovoh finansija, a samim tim i servisiranja poreskih obaveza. Nažalost, proaktivan pristup PU kod ovih obveznika nije rezultirao značajnijim povećanjem stepena poreske discipline istih, zbog čega smo primorani da započnemo primjenu mjera prinudne naplate. To je već učinjeno u dva navrata prema Opštini Ulcinj, sa najvećim dospjelim neizmirenim dugom na nivou lokalne samouprave, a u narednom periodu mjere prinudne naplate biće preduzete, kako prema opštinama, tako i prema javnim preduzećima, iz ostalih opština koje ne izmiruju obaveze.