-Piše: Budo Simonović

U priči o Ljubu Čupiću i njegovoj porodici, njegov brat Vukan, ipak, predstavlja priču za sebe i zaslužuje koju riječ više i kao nesvakidašnja ličnost i pojava, i po zaslugama u antifašističkom pokretu, a posebno po onome što je učinio, po dubokom tragu koji je ostavio poslije Drugog svjetskog rata.
– Kao najbolji đak pećke gimnazije, možda i jedan od najboljih u istoriji ove uzorne škole u periodu između dva svjetska rata, uz to još i kumče kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića, Vukan Čupić je dobio državnu stipendiju i kao osamnaestogodišnjak 1938. godine otišao u Francusku da studira medicinu – kazuje pukovnik Ivo Matović, poznati novinar i publicista, koji se pomno bavio istorijom ove porodice.
– Obreo se u Marselju, u gradu u kjojem je četiri godine ranije ubijen njegov kum. Poliglota i intelektualni radoznalac, uz studije medicine, pisao je i oglede iz istorije, književnosti, filozofije i lingvistige, pa ga je ondašnja štampa tog milionskog grada na jugu Francuske, koja je o njemu opširno pisala, nazivala „filozofom i poetom medicine...”
Nije stoga iznenađenje da se kao takav, uz to odrastao i vaspitavan u duhu svijetlih patriotskih i slobodarskih tradicija, odmah uključio u napredni revolucionarni pokret u Francuskoj. Pored ostalog, on će se sa grupom zemljaka aktivno uključiti u spasavanje naših dobrovoljaca, učesnika u španskom građanskom ratu, koje su ilegalnim kanalima i samo oni znaju kako prebacivali u otadžbinu.
On će potom, nakon okupacije Francuske, učestvovati i u više oružanih akcija francuskog, De Golovog oslobodilačkog pokreta, ali će, kad je njemačka osvajačka mašina prodrla na obale Sredozemnog mora, u novembru 1942. godine napustiti Marselj, prebjeći u Švajcarsku i studije nastaviti u Lozani.
U Švajcarskoj se, uz to, odmah povezao sa Lazom Latinovićem, Vojom Dragovićem i drugima iz Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije, koji je aktivno djelovao u Ženevi. Njihov prevashodni zadatak je bio da okupljaju Jugoslovene koji su uspijevali da umaknu iz njemačkih koncentracionih logora i prebjegnu u Švajcarsku i da im potom pomognu da se prebace do Jugoslavije i uključe u jednice NOP-a.
Uspio je ipak da, uz sve to, završi i studije medicine. Diplomirao je u julu 1944. godine i odmah postao asistent na Pedijatrijskoj klinici u Lozani. Kao blistav student, sa najboljim mogućim preporukama i velikim mogućnostima za napredovanje u struci, Čupić se ipak odaziva pozivu Vlade Federativne Narodne Republike Jugoslavije i već u septembru 1945. godine stiže u Beograd gdje za početak radi na dječjoj klinici.
Znalac pet svjetskih jezika, široko i svestrano obrazovan, nastavio je da širi znanje, prevashovno u oblasti medicine. Potpuno posvećen svojoj humanoj profesiji, bio je veoma otporan na pritiske politike, koja je, kao i svaka politika, pokušavala da manipuliše i iskoristi čovjeka sa tako blistavom i bogatom biografijom za svoje političke ciljeve.
Važio je za stručnjaka sa jasnom vizijom u oblasti brige o zdravlju mladeži, naročito u oblasti zdravstvene zaštite majke i djeteta, po čemu se brzo pročuo i postao poznat u svijetu medicine, posebno pedijatrije. Učestvovao je u brojnim misijama UNICEF-a, Rokfelerove fondacije i drugih međunarodnih medicinskih institucija i boravio u najvećim medicinskim centrima u svijetu.
Nije stoga ni čudo – kaže na kraju Ivo Matović – da je postao vodeći inicijator i organizator pedijatrijske službe u cijeloj Jugoslaviji i osnivač glasovitog Instituta za zdravstvenu zaštitu majke i djeteta u Beogradu. Od 1953. godine, on je postao i direktor te čuvene zdravstvene ustanove, koju je uspješno vodio više od dvadeset godina. Bio je uz to i redovni profesor na Medicinskom fakultetu u Beogradu i član Medicinske akademije nauka. Umro je u maju 1981. godine i sahranjen u Aleji zaslužnih građana u Beogradu, a Institut za zdravstvenu zaštitu majke i djeteta će desetak godina kasnije dobiti njegovo ime koje i danas nosi.
Sjutra:
SAM JE NAMAKAO OMČU NA VRAT

Zet Arsa Jovanovića

A da je dr Vukan Čupić bio samosvojna ličnost i čovjek koji se nije mario i nije se dao vezati u ideološke lance vlasti, svakako govori i činjenica da se on oženio Zorkom Jovanović, ćerkom proslavljenog, ali za vrijeme Informbiroa prokazanog i likvidiranog načelnika Generalštaba Jugoslovenske narodne armije, generala Arsa Jovanovića.