-Priredio: MILADIN VELjKOVIĆ

U dvoru Obrenovića su služeni kvalitetni obroci, poput supe od povrća, potaž „Sen Žermen”, kečiga u majonezu, šunka u kiselom kupusu, salama od šljuke, piletina s roštilja, špargle na poljski način, teletina, srnetina s artičokama, pečena patka, i sve to uz dosta salate. Za dezert samo kompot i šarlota od jabuka, voće i sladoled. Od pića, kralj je konzumirao vodu sa malo limunovog soka, a pivo tek poslije dvadesete godine. Sve skupa, bila je to prilično zdrava trpeza. U pubertetu je kod kralja konstatovana kratkovidost, pa je od četrnaeste godine morao da nosi naočare. Mislilo se da kratkovidost potiče od niskog jastuka na kojem je kralj spavao. Kao uzrok je navođeno i to što su guvernanta, a kasnije i vaspitač i guverner Dokić imali istovjetan problem sa vidom. Kralj je, međutim, pričao da je još u jedanaestoj godini (1887) primijetio da ne vidi dobro, ali da doktor, ni roditelji, koji su imali odličan vid, nijesu na to obraćali pažnju. Zato je kratkovidost progresivno napredovala do četrnaeste godine, kada je postalo suviše kasno da se suzbije. Kralja su, pored domaćih ljekara, pregledali oftalmolozi u Parizu 1891. godine. Od tada je neprestano nosio naočare. Sa šesnaest godina, zbog puberteta i naglog rasta, dioptrija se povećala sa 10, na 11. Kada je imao petnaest godina, kralju su doktori u Parizu odstranili polip u grlu. To ga, ipak, nije oslobodilo upala do kojih je najčešće dolazilo u zimskim mjesecima. Po savjetima ljekara kralj je liječio grlo rastvorima za ispiranje i spoljnim oblogama, te bi bolovi nestajali poslije dan-dva. Od šesnaeste godine su počele da ga muče glavobolje, a ponekad bi bivale tako jake da su mu doktori morali davati sredstvo protiv bolova. To se događalo najčešće u zimskim i ranim proljećnim mjesecima, kad je bilo mnogo vlage i vjetra.

Vladan Đorđević je kao ljekar znao da kralj pati od bezopasne anomalije (fimoza) i nije mu bilo jasno kako roditelji na vrijeme nijesu preduzeli mjere da je otklone, ali drugih sumnji vezanih za kraljeve seksualne sposobnosti nije imao. Dvojica bečkih doktora došli su 21. januara 1897. godine u Beograd, po kazivanju ljudi bliskih dvoru, radi jedne „nevine operacije”. Pretpostavljamo da se radilo o intervenciji kojom je kralj oslobođen fimoze, jer su izvori bili eksplicitni kada je riječ o svim ostalim ljekarskim intervencijama i uopšte o njegovim posjetama medicinskim stručnjacima.

U prvim godinama života kralj je imao guvernantu Francuskinju. Najprije je progovorio srpski, a pod uticajem guvernante odmah je počeo govoriti i francuski jezik. Čitanje i pisanje francuskog počeo je intenzivno da uči kada je navršio pet godina, a diktate iz francuskog je radio do sedamnaeste godine. Njemački je počeo da govori sa četiri, a čitanje u sedmoj godini života, sa guvernantom. U sedmoj godini se počeo upoznavati i sa čitanjem i pisanjem maternjeg jezika pod nadzorom tadašnjeg dvorskog doktora i vaspitača Lazara Dokića. U isto vrijeme sa Dokićem je stupao u svijet osnovnih računskih operacija i stekao elementarna znanja iz geografije, posebno srpskih zemalja. Uz učenje maternjeg i stranih jezika, u sedmoj godini prestolonaslednik je imao časove igranja i gimnastike, koje mu je držao Fedor Mihoković.

Sa navršenom sedmom godinom (1883), otpočinje osnovno školovanje Aleksandra Obrenovića. Od 15. oktobra Steva D. Popović počeo je da mu predaje srpski, računicu i zemljopis. Francuski i njemački govorio je i učio sa guvernantom, a engleski jezik počeo je učiti od svoje majke, kraljice Natalije. Gimnastiku mu je držao Mihoković. Tako je protekao prvi razred osnovne škole. U drugom razredu, kada je imao osam godina, učio je iste predmete, s tim što mu je od 18. maja Dokić počeo držati nastavu iz njemačkog jezika. U trećem razredu mu je, uz predmete iz drugog, dodata srpska istorija.

Dnevno su predavanja trajala po četiri sata. Kraljević je redovno bio ocjenjivan. U decembru 1885. profesor Ljubomir Nedić počeo je prestolonasledniku sistematski da predaje engleski jezik, dok je od aprila iste godine prestolonaslednik uzimao časove jahanja. Sa deset godina sve je ostalo isto, samo što su, pored dnevnih predavanja, uvedene i večernje aktivnosti radi utvrđivanja dnevnog gradiva i priprema za sledeće lekcije. Steva Popović je počeo predavati jedanaestogodišnjem kraljeviću novi predmet – religiju, Dokić – prirodnu istoriju, a Jovan Đorđević – latinski i geografiju.


(NASTAVIĆE SE)

---