Već 1972. broj proizvedenih igranih filmova je porastao na dvanaest. Kanadska korporacija za razvoj filma postigla je 1974. nezapamćen međunarodni uspjeh s filmom Teda Kočefa „Dudi visoko leti“ (The Apprenticeship of Duddy Kravitz). Međutim, uprkos svemu tome 1977. godine samo šest miliona dolara slilo se iz privatnih fondova u finansiranje kanadskih dugometražnih filmova.

A, 1978. zbile su se dvije stvari koje su iz korijena izmijenile kanadsku filmsku industriju. Najprije je došlo do promjene politike Kanadske korporacije za razvoj filma koja je odlučila da sredstva za započinjanje filmskog projekta više ne dodjeljuje rediteljima već producentima, što je u poslovnim krugovima dovelo do porasta interesovanja za ulaganje u film.

Drugi potez je bio mnogo značajniji – kanadska vlada je donijela širok spektar poreskih olakšica za sve koji ulažu u film, a samim tim činom, kao posledica došlo je do toga da veoma brzo ulaganje u kinematografiju postane druga po popularnosti metoda umanjenja poreskih obaveza, poslije priznavanja troškova za smanjenje potrošnje nafte. Rezultat ovih mjera bila je prava eksplozija produkcije komercijalnih filmova, kakva je u naše vrijeme rijetko gdje viđena. U proizvodnju dugometražnih filmova u Kanadi je 1977. uloženo šest miliona dolara, ta se suma popela na preko sto pedeset miliona u 1979, a u 1980. godini na tri stotine miliona dolara. Istovremeno, koprodukcije s Francuskom, Sjedinjenim Državama, Italijom, Japanom, kao i domaće produkcije sa do tada neviđenim budžetima stvorile su komercijalno najzahvalnije okruženje u današnjem svijetu. Jedan od prvih velikih dobitnika bio je film Ivana Rajtmana „Ludosti u kampu“ (Meatballs), koji je zaradio četrdeset miliona dolara u 1979. godini, i neobični film Boba Klarka „Porki“ (Porky's, 1981), koji je istina sniman na Floridi, ali je ujedno bio i film s najvećom zaradom u kratkoj istoriji kanadske kinematografije.

Neki kritičari su zamjerili što u filmu nema ni kanadskih pejzaža niti kanadskih svojstava, ali ipak nema sumnje da kinematografska aktivnost koja se danas finansira u Kanadi predstavlja solidan ekonomski poduhvat. Sa dvadeset četiri filma na programu Kanskog festivala 1980. godine, Kanada je najavila svoju želju da bude jedna od „svjetskih sila“ u kinematografiji, ali taj cilj je, u najboljem slučaju, samo djelimično postignut. Mada je u Kanadi nastavljena produkcija niza zanimljivih filmova sa isključivo kanadskim sadržajem, najveći broj njih je ili snimljen u inostranstvu s finansijskom podrškom Kanadskog fonda za razvoj kinematografije ili je sniman na lokacijama u Kanadi, koje su korišćene da predstave neka sasvim druga mjesta. U tom pogledu Kanađani su bili posebno osjetljivi na stotine takozvanih filmova „zvezda i pruga“ u kojima su kanadski gradovi predstavljali neimenovane gradove u Sjedinjenim Državama i u kojima su većinom igrali američki glumci.

S velikim produkcionim postrojenjima u Torontu, Montrealu i Vankuveru, filmska industrija Kanade naveliko pruža usluge američkim producentima i distributerima, zbog čega je nazvana „sjeverni Holivud“.

PIŠE: DR RADOSLAV T. STANIŠIĆ

(NASTAVIĆE SE)