-
Šlendorf je često radio za komercijalne filmske studije, gdje je sarađivao sa svojom suprugom, glumicom i scenaristkinjom Margaretom fon Trota (r.1942), na nizu značajnih filmova koji su se bavili pitanjima feminizma, kao i drugim društvenim i političkim temama.

Aleksander Kluge (r.1932) bio je drugi osnivač pokreta Das neue Kino. Njegov film „Artisti u cirkuskoj šatri” (1968) ponudio je metaforu za položaj ozbiljnih filmskih umjetnika u Njemačkoj kroz godarovsku parabolu o mladoj ženi koja nasleđuje cirkus, ali ne može da izmijeni duboko ukorijenjene tradicije i obezbijedi cirkusu novu ulogu u savremenom „medijskom svijetu”. Kluge, aktivni advokat, profesor prava, romanopisac i teoretičar društva, asistent Frica Langa tokom kratkotrajnog Langovog povratka u Njemačku krajem pedesetih godina XX vijeka, može se smatrati duhovnim ocem novog njemačkog filma. Kao predstavnik originalne Oberhauzenske grupe mladog njemačkog filma, on je imao zadatak da ubijedi Saveznu vladu da uspostavi Kuratorijum i filmske škole u Berlinu i Minhenu. Klugeov stil je objektivan, hladno racionalan i satiričan. njegovi filmovi skoro uvijek sadrže preciznu analizu nekog društvenog problema koji pogađa savremenu Njemačku, usmjeravajući pritom našu pažnju na neki reprezentativni lik, koga je često igrala njegova mlađa sestra Aleksandra Kluge (1937–2017). Najznačajniji Klugeovi filmovi iz sedamdesetih godina prošlog vijeka su „Gelegenheitsarbeit einer Sklavin” (1974), koji se bavi pitanjem oslobađanja žena i njihovog političkog organizovanja, i „Radikalni Ferdinand” (1976), satirična alegorija o fašizmu koja prikazuje jednog člana fabričkog obezbjeđenja, čija paranoična težnja ka redu vodi sve koji ga okružuju u pravu katastrofu. Poslije tog filma Kluge je okupio deset njemačkih filmskih autora i dobitnika Nobelove nagrade, pisca Hajnriha Bela, da bi za Filmverlag der Autoren snimili film „Njemačka u jesen” (1978). Ovo poludokumentarno zajedničko djelo predstavlja razmišljanje o događajima iz jeseni 1977. kada su teroristi oteli i ubili jednog zvaničnika i kada je, nakon toga, nekoliko terorista pod tajanstvenim okolnostima umrlo u zatvoru. Šlendorf i Kluge su značajni predstavnici pokreta Das neue Kino.

Krajem sedamdesetih i početkom osamdesetih priključila im se i Margareta fon Trota, koja se iskazala kao izvrstan reditelj. Prekretnica u radu Margarete fon Trota bio je film „Olovna vremena” (1981), koji govori o dvjema sestrama, čija se politička svijest budi krajem šezdesetih godina XX vijeka, i o bitno različitim putevima koji će svaka od njih odabrati. Film „Olovna vremena”, koji je zasnovan na istinitoj životnoj priči jedne članice grupe Bader-Majnhof, postaće drugi film jedne žene reditelja koji će u tridesetdevetogodišnjoj istoriji Festivala u Veneciji osvojiti Zlatnog lava, zanimljivo je da je prvi bio film „Olimpijada” Leni Rifenštal. Fon Trota je bila najistaknutija zapadnonjemačka rediteljka osamdesetih, ali bilo ih je još mnogo, a njihov „ženski film" (Frauenfilme) bitno je uticao na Das neue Kino time što je ustanovio neku vrstu „ženske estetike” koja je u početku spajala autobiografske elemente s pričama iz svakodnevice. Najraniji takvi filmovi mahom su bili melodrame prilično konvencionalne narativne forme, ali je Frauenfilme kasnije preoblikovan u eksperimentalnu kulturnu kritiku i radikalnu polemiku. Neke od najuglednijih rediteljki tog doba bile su: Hajdi Genee (1938–2005), Doris Deri (r.1955), Juta Brikner (r.1941), Ula Štekl (r.1938), Helke Zander (r.1937, osnivač feminističkog filmskog žurnala Frauen und Film/Ženei film 1974. godine), Ulrike Otinger (r.1942), Monika Trojt (r.1951) i Helma Sanders Brams (1940–2014).

Izvan Njemačke, tokom sedamdesetih godina XX vijeka djelo trojice filmskih stvaralaca, Rajnera Vernera Fasbindera, Vernera Hercoga i Vima Vendersa, donio je veliko međunarodno priznanje pokretu Das neue Kino – novi film.

Piše:

DR RADOSLAV T. STANIŠIĆ

(NASTAVIĆE SE)

---