Da je Drljević imao obilje „materijala” koje mu je pružala prava stvarnost kraljevine SHS, više je nego očigledno, ali ga je zelenaška opijenost učinila potpuno slijepim da sagleda i odmetničke zločine, njihovu pobunu protiv međunarodno priznate države SHS i njihovo služenje imperijalističkim, antijugoslovenskim ciljevima Italije. To, međutim, ne može biti razlog da ne objavimo Drljevićevo pisanje o groznom zločinu izvršenom nad porodicom Zvicer i interpelaciju o svirepom ubistvu komandira Šćepana Mijuškovića koju su trojica poslanika Crnogorske stranke podnijeli ministru unutrašnjih djela KSHS.

O ovom zločinu Drljević je pisao u knjizi „Balkanski sukobi 1905–1941”, koja je prvi put objavljena 1944. godine, a drugi put kao reprint izdanje 1990. godine u Zagrebu.

Neubjedljive su i priče istoričara prosrpske provinijencije da ima „indicija koje ukazuju da su zločin izvršili ljudi iz plemena Cuca, zapravo razularena grupa osvetoljubivih seljaka, jer je Petar Zvicer nedugo prije toga opljačkao poštara sa penzijama koje je nosio u to pleme, a kao krivac je bio izvikan neki Kecojević, jer je počiniocima tog djela ta priča odgovarala”. Sudske vlasti KSHS morale su izvesti na čistac priče o izvršiocima ovog monstruoznog zločina, i najstrože ih kazniti, bilo da su žandari Kecojevića, ili pak, „razularena grupa seljaka” – jezivi zločin morao je biti kažnjen i javno osuđen. Kakva su to čudovišta, neljudi (očigledno je da se radi o žandarima i majoru Kecojeviću), koji su djecu sa majkom zavezali i zavezane spalili u kući, a staru majku odmetnika Zvicera ostavili živu da gleda stravičnu smrt svojih najmilijih. Ovim svirepim, nezapamćenim zločinom i načinom kako je reagovao, režim je ispisao jednu od najmračnijih stranica u istoriji novostvorene jugoslovenske države.



MN: SVIREPO UBISTVO VELIKOG JUNAKA ŠĆEPANA MIJUŠKOVIĆA



Šćepan Mijušković, legendarni junak (u toku tri rata, dva balkanska i Prvi svjetski) komandovao je pješivačkim bataljonom i vodio ga iz borbe u borbu, iz pobjede u pobjedu, nije bio ucijenjeni odmetnik, bio je protivnik Podgoričke skupštine, ali miran i poštovan domaćin u svom plemenu i šire, ubijen je na svirep način 1924. godine. U čitulji koju je dala porodica Mijušković (maja, 1924. godine, u Nikšiću) čitamo da je „u pritvoru ovdašnja žandarmerija umorila komandira Šćepana Mijuškovića i Stevana Mijuškovića. Stevanov leš je nađen odmah iza umorstva, sjutradan izbačen iz žandarmerijskog zatvora kod Carevog mosta, a leš komandira Šćepana pronašli smo tek danas, sedamdesetog dana po izvršenom zločinu u jednoj jami u Trebjesi. Ovaj nečuveni zločin izvršila je žandarmerija i o svemu ovome poznato je Velikom županu, Kraljevskoj vladi, Narodnoj skupštini i svim ovamoškim vlastima i izvršioci ovog groznog zločina do danas još nijesu uzeti na odgovornost, no da se strogo kazne, oni se nagrađuju”.

Zločin su osudili ne samo crnogorski federalisti, već i ujedinitelji, nekadašnji bjelaši – o ubistvu Mijuškovića pisao je Jovan Ćetković i zahtijevao da se počinioci izvedu pred sud i strogo kazne.

Poslanici Crnogorske stranke u Skupštini Kraljevine SHS, izabrani na parlamentarnim izborima 8. februara 1925. u izbornom okrugu Crna Gora, Mihailo Ivanović, Savo Vuletić i dr Sekula Drljević, koji su predstavljali vođstvo stranke, podnijeli su Ministru unutrašnjih djela KSHS intrpelaciju povodom svirepog ubistva majora crnogorske vojske Šćepana Mijuškovića iz Kunka (Pješivci, okolina Nikšića) i njegovog brata od strica perjanika Stevana Mijuškovića, koje je izvršila žandarmerija KSHS pod vođstvom kapetana Milana Kalabića u Nikšiću 21. februara 1924. U interpelaciji se, između ostalog, kaže:

„Predstavnike i organe vlasti i za najveća zločinstva, koja učine prema Crnogorcima, niko ne poziva na odgovornost, a kamoli da za to iskuse zasluženu kaznu... Okružni sud u Nikšiću nije nadležan, treba da im sudi vojni sud na Cetinju... Kalabić je još dugo ostao na službi u Nikšiću, a docnije je premješten, dobiv unapređenje. Doveden je bio mnogo docnije na Cetinje te vršeno nad njim neko isleđenje u Komandi Divizije. Ali je ubrzo pušten i otišao je sa Cetinja, pa je još jednako na slobodnoj nozi i državnoj službi”. Tekst interpelacije, uručene ministru unutrašnjih djela 30. maja 1925. godine u Beogradu, objavljen je u glasilu Crnogorske stranke, listu „Crnogorac”.

PIŠE:

BORIVOJE ĆETKOVIĆ

(NASTAVIĆE SE)

---