Narodna biblioteka „Njegoš” u Nikšiću obradovala je svoje sugrađane ali i sve ljubitelje dobrih knjiga reprint izdanjem djela dva, može se reći, najznačajnija stvaraoca grada pod Trebjesom – Petra Šobajića i Vladimira Mijuškovića. U pitanju su Šobajićeva knjiga „Nikšić-Onogošt” koja se prvi put pojavila 1938. godine u Beogradu, i Mijuškovićev roman „Zaloga” koji je objavljen 1958. godine. Obje knjige ponovo su izdate 1995. godine zahvaljujući tadašnjem Centru za kulturu i Centru za izdavačku djelatnost Nikšića. Direktorica nikšićke Narodne biblioteke Renata Bulajić na promociji u Nikšiću istakla je da su reprint izdanja veoma važna i posebna za ovu ustanovu jer pomenute knjige zaslužuju da se uvrste u kulturnu baštinu ne samo Nikšića već i države.
- Upravo kroz roman „Zaloga” Vladimira Mijuškovića i „Nikšić – Onogošt” Petra Šobajića želimo da prethodnim generacijama pomognemo da se podsjete, budućima da nauče, a jednima i drugima da ne zaborave. Stoga ćemo bibliotekama svih osnovnih i srednjih škola i fakulteta iz našeg grada pokloniti određeni broj izdanja uz nadu da će ih svi oni u okviru svojih institucija promovisati na adekvatan način, kazala je Bulajićeva zahvalivši se Opštini i privrednicima grada na pomoći u izdanju.
Šobajić je, navodi mr Sait Šabotić, rođen 1891. u Nikšiću, a preminuo je 1957. Bio je, istakao je Šabotić, zaljubljenik u prošlost Nikšića i njegov trud nije ostao nezapažen. Knjiga „Nikšić-Onogošt” je, pojasnio je on, monografskog karaktera i autor je imao neskrivenu ambiciju da na jednom mjestu, što vjernije i u cjelini predstavi istorijsku vertikalu razvoja Nikšića, kao naselja ali i plemena Nikšića. Podijeljena je u više poglavlja, tako da razvoj grada predstavlja od antičkog, preko srednjovjekovnog, pa turskog perioda i sve do Nikšića u kojem je i sam autor živio.
- Danas u vrijeme digitalne revolucije kada slika sa jednog na drugi kraj svijeta putuje neslućenim brzinama i kada je štampana knjiga ugrođena elektronskim izdanjima, čini se da reprint knjige „Nikšić-Onogošt” dolazi u pravo vrijeme, ono koje bi se moglo označiti kao vrijeme izazova, ali i preokreta koji mora pomoći da se knjiga opet nađe u rukama čitalaca. Ova knjiga to svakako zaslužuje, jer najveći je uspjeh pisca ako podstiče na razmišljanje one koji su sposobni da razmišljaju. U ovoj knjizi mnogo je teksta koji na čitaoca višestruko djeluje, a ponajprije onog koji intelektualno provocira, rekao je mr Šabotić.
Mijušković (1909-1963) je bio ugledni profesor nikšićke Gimnazije, pisao je poeziju, pripovijetke, drame, komedije, prikupljao je anegdote, bavio se i književnom kritikom, a po njegovom scenariju snimljen je film „Grad pod bedemom”. Njegovo ime već 49 godina nosi jedna od Književnih zajednica u Nikšiću koja dodjeljuje nagradu pod nazivom „Zaloga”.
Rukovodilac izdavačke djelatnosti mr Mihailo Perošević istakao je da su obje knjige od neprocjenjivog značaja ne samo za istorijsko već i kulturološko biće Nikšića. Roman „Zaloga”, koji govori o vremenu turske vladavine Nikšićem, begu Mušoviću, Spasoju Đukanovom, o jednom pobratimstvu, datoj riječi, besudnom vremenu, tragediji, rekao je Perošević, vrijedno je djelo koje Mijuškovićevo ime može da stavi u red zaslužnih kulturnih poslenika i pisaca i istoriji crnogorske književnosti. Međutim, autor je potpuno nepravedno zapostavljen.
Na promociji, koja je organizovana u okviru „Septembarskih dana”, fragmente iz obje knjige čitao je glumac Sreten Mitrović.
B.B.