Prestižna kulturno-duhovna manifestacija 6. „Trg od ćirilice” preksinoć je za temu imao - „Božidar Vuković Podgoričanin i današnja Crna Gora”. Ovaj temat o kome su govorile dr Irena Špadijer iz Beograda i prof. dr Jelica Stojanović iz Nikšića, organizovan je povodom 500. godišnjice od izlaska „Služabnika srpskog”, knjige koju je Božidar Vuković Podgoričanin pečatao 1519. godine. Špadijer i Stojanović su svojim besjedama publici približile duhovnu snagu Podgoričanina, poznate ličnosti koja je živjela na početku 16. vijeka u Podgorici i Veneciji. Poštovaocima naše kulturne tradicije dr Špadijer je predstavila sudbinu ćiriličnog pisma od vremena Kirila i Metodija do Božidara Vukovića. Tačnije, njihov rad i njihovo tragično bivanje između interesa i igara velikih sila i njihovih protivnika, i njihove nekada i tragične napore koji su nekada završavali kao porazi a nekada kao pobjede.
– Vuković pripada generaciji naših predaka koja se sjeća svojih slavnih dana i on je jedan od onih koji je želio da probudi Zapadnu Evropu da ustane protiv Turaka, i cio svoj život tome je posvetio. On je smatrao da je to oslobođenje moguće i realno. To je danas moguće saznati iz arhiva. Kada se prate njegova pisma, izvještaji, i naravno njegov testamenat, sve je jasno, i njegove ideje, njegovi planovi, želje. On je umro 1539. godine razočaran nezainteresovanošću velikih sila u pokušaju oslobađanja ne samo srpske braće, već cijelog Balkana od Turaka. Zamolio je da bude sahranjen na Skadarskom jezeru i to je, iako nije bilo nimalo jednostavno, i ispunjeno. Sjećajući se Božidara Vukovića mi imamo sreću da imamo njegov grob u našim krajevima. Njegov život, djelo pa i grob, treba da nas više inspiriše. Ne samo povodom jubileja, već uopšte. Njegova zadužbina štamparstvo i pečatanje knjiga na ćirilici i ovakva podsjećanja su u suštini neophodna za razvoj svake kulture i duhovnosti, i kako reče jedan pisac „ova kutija štamparskih slova jedino je što je čovjek izmislio u odbranu svog ljudskog dostojanstva” - kazala je dr Irena Špadijer.
Srpsko rukopisno nasljeđe kao i srpska štampa nije znala za granice srpskih zemalja. Kao što su srpski narodi obilježili sebe tako se i srpska knjiga, riječ i pismenost, selila, nalazeći načina da opstane i nadživi vjekove u najtežim i nepovoljnim istorijskim uslovima. Srpska pismenost je živjela, istakla je prof. dr Stojanović. Podsjetila je da se navršilo se i navršava 800 godina od znamenitih srpskoslovenskih knjiga - Miroslavljevog jevanđelja, Vukanovog jevanđelja, Zakonopravila Svetog Save, te da je štamparija Crnojevića dala najstariju južnoslovensku štampanu ćiriličnu knjigu Oktoih.
Večeras, predzadnje veče „Trga od ćirilice” u porti Manastira Savina, povodom velikog crkvenog praznika i slave manastira, Uspenja Presvete Bogorodice - Gospođindana, u 20.30 časova počinje svetouspenska duhovna akademija - „Svetom ocu Savi na dar” u organizaciji Srpskog kulturnog društva „Prosvjeta” i „Trga od ćirilice”.
Z. Šakotić
Niko nije ućario ko je Crnojeviće i Vukoviće ispravljao– Danas u godini jubileja kada obilježavamo pola milenijuma od štampanja Služabnika moramo biti zahvalni, Božidaru Vukoviću, njegovom sinu Vićencu, kao i srpskom vladaru Đurđu Crnojeviću što su toliko učinili za srpsku štampu, srpskim karakterima, za srpski jezik, kako bi kazao Vićenco Vuković „radi sveopšte dobrobiti srpske nacije i jezika kao i radi narastanja hrišćanske vjere na službi Bogu i svim svetim i na prosvećenje svim pravoslavnim hrišćanima”, kako je često govorio Božidar Vuković. I idući za riječima velikog Radoslava Boškovića koje su se odnosile na Vuka Karadžića, a kod nas se odnose na Crnojevića i Vukovića štampariju niko nije ućario ko je Crnojeviće i Vukoviće ispravljao – kazala je dr Stojanović.
Komentari
Komentari se objavljuju sa zadrškom.
Zabranjen je govor mržnje, psovanje, vrijedjanje i klevetanje. Nedozvoljen sadržaj neće biti objavljen.
Prijavite neprikladan komentar našem
MODERATORU.
Ukoliko smatrate da se u ovom članku krši Kodeks novinara, prijavite našem
Ombudsmanu.
)){kind=small}
