Arheološko blago Risna je od neprocjenjive vrijednosti i predstavlja potencijal koji bi, ako se istraži i unaprijedi, mogao da nosi privredni i kulturni razvitak najstarijeg mjesta u Crnoj Gori. O tome su u prostoru rimske vile Urbane iz drugog vijeka govorili učesnici okruglog stola „Arheološki potencijali Risna“. O bogatoj istoriji drevnog Risna govori i podatak da je ovo podneblje bilo naseljeno i prije Ilira, i da se pominje još u četvrtom vijeku p.n.e, da je imao bogat, razvijen privredni i kulturni život, a prema nekim artefaktima, pronađenim tokom arheoloških istraživanja, pretpostavlja se da je na lokaciji Carine postojao i amfitetar - pozorište.
–Želim da se ono u čemu sam učestvovala i što sam u jednom mom radu napisala, turistički valorizuje, da se konzervira, prezentuje, održava i dalje istražuje i naravno, da bude dostupno cijelom svijetu, kako i zaslužuje, naglasila je mr.
Vilma Kovačević, arheološkinja, koja je skoro čitav radni vijek provela u istraživanjima risanskog arheološkog nasljeđa.
Da je Risan „neiscrpna riznica arheologije“ svojim argumentima pokazao je i dr
Dejan Gazivoda iz Centra za arheologiju i konzervaciju na Cetinju, predstavljajući nalaze arheoloških istraživanja crnogorsko-poljskog tima sprovedenih na Carinama i Gradini u periodu od 2014 – 2019. godine. Na ovom lokalitetu su nađeni ostaci iz helenističkog, rimskog i austrougrskog perioda, ali otkrića do kojih su došli ukazuju samo na dio ogromnog antičkog bogatstva Risna, pogotovo na Gradini, smatra dr Gazivoda. On je istakao da su arheološki lokaliteti nedostupni, da često budu poplavljeni rijekom Spilom, koja se na tom mjestu uliva u more, da su neadekvatno održavani, te da se dio tog blaga nalazi pod morem. Gradinu je istakao kao značajan lokalitet koji je kroz vijekove predstvaljao mjesto na kom su postojali hramovi, kao što je hram posvećen bogu Medauru.
–Prema pronađenom zapisu na starogrčkom, postoje još uvijek nepotvrđene indikacije da je Risan još u helenističko doba imao status polisa, što bi bio presedan da postoji pravi grad van antičke Grčke, naglasio je Gazivoda, te uputio na potrebu za formiranjem muzejske jedinice u Risnu i naučno-istraživačkog centra koji bi se bavio ispitivanjima Risna tokom godina i doveo do zaokruživanja nalaza u jedan arheološki park.
O idejama na koji način da se najbolje obavi konzervacija i restauracija eksponata i koje su sve mogućnosti da se lokalitet doživi na autentičan način, govorio je arheolog
Bogdan Lompar iz arheološko-konzervatorske radionice Odjeljenja Uprave za zaštitu kulturnih dobara u Kotoru.
–Svaki postupak obnove treba biti temeljno objašnjen, a odluke u tom procesu stručno i naučno dokazivane⌠jer i najmanja pogrešna restauracija kamena predstavlja nešto zauvijek izgubljeno – ljepota nestaje i autentičnost takođe, upozorio je Lompar i dodao da je Risnu potreban multidisciplinarni pristup, počev od detaljnih inženjersko-geoloških i hidroloških mapiranja i istraživanja, na osnovu koji bi se planirali budući konzervatorsko-restauratorski radovi. Sa njim su se složilii ostali učesnici okruglog stola, smatrajući da bi na ovom projektu trebalo da, pored stručnjaka iz oblasti arheologije, restauracije, konzervacije, arhitekture i geologije, uključe i poslenike iz kulture, turizma i ekonomije. M.D.P.
Risanski vremeplovO istoriji arheloškog lokaliteta Rimskih mozaika govorila je istoričarka umjetnosti Jovana Lalošević. Prisutne je pozdravila i Marina Dulović, sekretarka Sekretarijata za kulturu, sport i društvene djelatnosti, pod čijim je okriljem održan ovaj skup u sklopu programa „Risanski vremeplov“, a kao segment šire opštinske manifestacije „Bokeljski vremeplov“ 2020. Program su u djelo sproveli poslenici NVO „Koltrina“ i MZ Risan.
)){kind=small}
