NIK­ŠIĆ - Cr­kva Sv. Ni­ko­le Mir­li­kij­skoj Ču­do­tvor­ca u banj­skom za­se­o­ku Re­no­vac ju­če je bi­la mje­sto sa­bra­nja brat­stva Ko­pri­vi­ca. Pro­sla­vlja­ju­ći Sv. Ve­li­ko­mu­če­ni­ka La­za­ra i sve­te srp­ske mu­če­ni­ke brat­stvo već če­tvr­tu go­di­nu za­re­dom or­ga­ni­zu­je Vi­dov­dan­ski sa­bor ko­ji je tra­di­ci­o­nal­no po­čeo sve­tom li­tur­gi­jom u cr­kvi ko­ju gra­di­li nji­ho­vi pre­ci. Banj­sko –ru­din­ski pa­roh i brat­stve­nik Ra­den­ko Ko­pri­vi­ca slu­žio je sve­tu slu­žbu na­kon ko­je je oba­vio pri­če­šće vjer­nog na­ro­da, a osve­štan je i pre­re­zan slav­ski ko­lač. Sve­ti knez La­zar i mu­če­ni­ci po­stra­da­li sa njim na Ko­so­vu, be­sje­dio je sve­šte­nik Ko­pri­vi­ca, svo­ju vje­ru u bo­ga po­svje­do­či­li su svo­jom mu­če­nič­kom kr­vlju ko­ju su pro­li­li za vje­ru, otadž­bi­nu i sve­ti­nju ol­ta­ra i og­nji­šta.
- Bog i vje­ra da nam bu­du na pr­vom mje­stu kao što su bi­li i Sv. mu­če­ni­ku kne­zu La­za­ru i nje­go­vim mu­če­ni­ci­ma, svi­ma sve­ti­ma iz ro­da na­še­ga i na­šim pre­ci­ma. Sve je dru­go ta­šti­na, pro­la­zno i nip­tav­no. Oni ni­je­su vje­ru pro­da­va­li za ve­če­ru kao što mno­gi da­nas či­ne li­ce­mjer­no. Na­ša vje­ra tre­ba da se ču­va i da se nje­gu­je, kao i brat­ska slo­ga i lju­bav, da bi­va­mo jed­ni i za­jed­no pred bo­gom. Ka­da iza­đe­mo go­re i sta­ne­mo pred na­še pret­ke da nas oni po­zna­ju kao svo­je do­stoj­ne po­tom­ke ko­ji su ču­va­li i oču­va­li ono zbog če­ga su oni mu­če­nič­ku krv pro­li­va­li, bra­ne­ći sve­ti­nju ol­ta­ra, og­nji­šta i sve­te vje­re pra­vo­slav­ne - be­sje­dio je sve­šte­nik Ko­pri­vi­ca.
Pre­ci Ko­pri­vi­ca cr­kvu Sv. Ni­ko­le, ko­ji je za­štit­nik nji­ho­vih do­mo­va, sa­gra­di­li su 1898. go­di­ne u ne­po­sred­noj bli­zi­ni osta­ta­ka sve­ti­nje ko­ja je mno­go sta­ri­ja. Kroz svo­ju bo­ga­tu isto­ri­ju brat­stvo je da­lo oko 50 svep­te­ni­ka, vi­še igu­ma­na i mo­na­ha, i jed­nog pa­tri­jar­ha Ar­se­ni­ja Jo­va­no­vi­ća-Ša­ka­ben­du. Ko­pri­vi­ce su, be­sje­dio je knji­žev­nik Če­do Ba­ćo­vić, iz­dan­ci sta­rog srp­skog plem­stva, a po pre­da­nju po­tom­ci su kće­ri kne­za La­za­ra Je­le i Mi­lo­ša Obi­li­ća. Bje­že­ći od Tu­ra­ka sa Ko­so­va Je­la je, pre­ma vi­še­vje­kov­nom pre­da­nju, bre­me­ni­ta sti­gla u re­jon Ba­nja­na gdje se po­ro­di­la, a tek ro­đe­noj si­na od stra­ha da ga Osman­li­je ne ubi­ju jer se zna­lo da je Mi­lo­šev, da­la je jed­noj čo­ba­ni­ci či­ja po­ro­di­ca ga je od­go­ji­la, a po­tom mu da­la ima­nje i pre­zi­me- Ko­pri­vi­ca.
-Ov­dje se mri­je­sti­la i ve­li­ka isto­ri­ja i du­hov­nost. Ne­da­le­ko odav­de se na­la­ze dva ve­li­ka bi­lje­ga na­še isro­ri­je, Ma­na­stir Ko­si­je­re­vo sve­ti­nja či­ja ne­u­ga­si­va lu­ča sja­ji već to­li­ko vje­ko­va, i Vuč­ji do gdje je kr­vlju za­pe­ča­će­no je­din­stvo i za­jed­ni­štvo Cr­no­go­ra­ca i Her­ce­go­va­ca. Na ru­bu mo­der­ne Evro­pe naš srp­ski na­rod se od­u­vi­jek bo­rio za go­li ži­vot, a sud­bi­na mu se kro­ji­la ta­mo da­le­ko u Be­ču, Lon­do­nu, Ber­li­nu, Pa­ri­zu i gdje već ni­je. Da­nas s tu­gom mo­že­mo za­klju­či­ti da se, ka­ko ne­ko re­če, ra­sr­blja­va­mo i šta vi­še po­ma­že­mo dru­gi­ma u to­me, ka­zao je Ba­ćo­vić.
Kra­jem 20. i po­čet­kom 21. vi­je­ka, is­ta­kao je on, srp­ski na­rod do­ži­vlja­va na­ci­o­nal­ni krah, a ono za­što se još je­di­no mo­že­mo čvr­sto uhva­ti­ti to su je­zik i vje­ra, da ne po­to­ne­mo u bez­dan, i mi i či­tav naš rod. Sto­ga su sku­po­vi, kao ju­če­ra­šnji u Re­nov­cu, ali i knji­ge, sma­tra Ba­ćo­vić, na­ša od­bra­na od ni­šta­vi­la i krat­kog isto­rij­skog pam­će­nja.
-Uvi­jek bi­lo i bi­će ži­la­vih pro­tiv­ni­ka tra­di­ci­je i onih ko­ji ho­će da je po­ni­šte u ime ne­čeg no­vog, ali če­sto ži­vot okre­nut bu­duć­no­sti mo­že­mo ra­zu­mje­ti sa­mo ako se okre­ne­mo pro­šlo­si. Istin,a pro­šlost čo­vje­ku ne mo­že da pro­mi­je­ni sa­da­šnjost, ali je još ve­li­ki nje­mač­ki isto­ri­čar Le­o­pold Ran­ke pi­sao “pro­šlost i sa­da­šnjost dr­že se za ru­ke”, is­ta­kao je Ba­ćo­vić. U ime brat­sve­ni­ka pri­sut­ni­ma se krat­ko obra­tio Ma­rin­ko Ko­pri­vi­ca ko­ji se za­hva­lio svi­ma na pri­su­stvu sa­bra­nju. Vi­dov­dan je, ka­zao je on, ve­li­ki srp­ski pra­znik ko­jeg Ko­pri­vi­ce ba­šti­ne i pri­sva­ja­ju da je vi­še nji­ho­voh „ne­go sve­ko­li­kog srp­stva“.
- Mi smo od Mi­lo­ša, a on je ovjen­čao Vi­dov­dan za vje­ko­ve ju­na­štvom i hra­bro­šću, re­kao je Ko­pri­vi­ca.
U bo­ga­tom ku­lur­no -umjet­nič­kom pro­gra­mu uče­stvo­va­li su na­rod­ni gu­slar Đor­đi­je Đo­ko Ko­pri­vi­ca i nje­go­va dje­ca Og­njen i Je­le­na, Udru­že­nje gu­sla­ra i ep­skih pje­sni­ka „Voj­vo­da Vlat­ko Vu­ko­vić“ iz Bi­le­će, Mu­ška pje­vač­ka gru­pa „Ba­nja­ni“ i žen­ska pje­vač­ka gru­pa „Ba­njan­ke“, za­tim in­ter­pre­ta­to­ri na­rod­nih pje­sa­ma An­dri­ja­na Ko­pri­vi­ca, La­na Sa­mar­džić i Đor­đi­je Bra­tić, kao i gu­sla­ri Vla­dan Pe­ro­vić, Ili­ja Mi­lja­nić i Ni­ko­la Ko­pri­vi­ca.
B.Bra­šnjo


Vi­dov­dan-for­mu­la na­šeg iden­ti­te­ta

Sve­ti Vid, be­sje­dio je na sa­bo­ru brat­stva pro­fe­sor Ve­se­lin Ma­to­vić, ra­no­hri­šćan­ski je sve­tac, ro­đen na Si­ci­li­ji, a po­gu­bljen je 303. go­di­ne u Ri­mu. Nje­gov kult kod Sr­ba, is­ta­kao je Ma­to­vić, ni­je bio raz­vi­jen, kao ni da­nas, ali je Sve­ti Vid svo­je ime ugra­dio u naj­ve­ći srp­ski pra­znik- Vi­dov­dan ko­ji je sla­va svih Sr­ba.
- Po­sto­ji u na­ro­du vje­ro­va­nje da je Sve­ti Vid is­cje­li­telj oč­nih bo­le­sti. I to ni­je slu­čaj­no i ni­je sa­mo aso­ci­ja­ci­ja na ime, jer, za­i­sta, pro­gle­da­li su sa­mo oni ko­ji vi­de ono to im go­vo­ri ime Vi­dov­dan. Ljep­šeg i sa­dr­žaj­ni­jeg ime­na za Ko­sov­sku bit­ku, ni­je se mo­glo na­ći. Bi­lo je mno­go bi­ta­ka u isto­ri­ji srp­skog na­ro­da, ali je sa­mo jed­na ko­ja se zo­ve Vi­dov­dan.U tom ime­nu sa­dr­ža­na je for­mu­la na­šeg iden­ti­te­ta, na­še du­hov­no­sti i na­še et­kie. Ko tu for­mu­lu ne mo­že da pro­či­ta i da je ra­zu­mi­je, a po­seb­no onaj ko ne mo­že ili ne­će da je sli­je­di-ni­je pro­gle­dao - ka­zao je Ma­to­vić.