- Piše: Dejan Mirović

Predsjednik Srbije Vučić je 6. juna 2020. u intervju za TV „Prva” izjavio da će pozvati predsjednika Crne Gore Đukanovića u posjetu kada prođu izbori. Poziv je uslijedio samo nekoliko nedjelja nakon hapšenja vladike Joanikija i još 8 sveštenika u Nikšiću, upotrebe sile u Pljevljima, Nikšiću, Andrijevici, prebijanja maloljetnika i žena i izvođenja vojske iz kasarni. Takođe, poziv Đukanoviću je uslijedio nakon podizanja optužnog predloga ODT u Nikšiću u kojem se zahtijeva kazna zatvora za vladiku Joanikija i irodovskog pokliča crnogorskog predsjednika na konfenciji za štampu na Cetinju od 18. maja. On se tada zavjetovao da će stvoriti crkvu za nacionalne Crnogorce i primijeniti srednjovjekovni Zakon o slobodi vjeroispovijesti kojim se otima crkvena imovina.

Samo dva dana poslije Vučićevog poziva barska policija upada u parohijski dom sa namjerom da uhapsi sveštenike u tom gradu. Okupljeni narod je to spriječio. Dan poslije toga u Ulcinju policija u pet ujutru privodi mladog sveštenika Smiljića (pred njegovim maloljetnim ćerkama) samo zbog učestvovanja na litiji u Baru. Uprava policije podnosi 5. juna krivičnu prijavu protiv uglednog barskog sveštenika Zekovića.

Desetog juna, uz angažovanje Specijalne antiterorističke jedinice (SAJ), bez izdavanja pismenog upozorenja, u ranim jutarnjim časovima ruši se mali parohijski dom za monahinje pored Crkve Svetog Vasilija Ostroškog u okolini Ulcinja. SAJ opkoljava lokaciju, dok hrabri ulcinjski vjernici zvone ispred crkve. Rušenjem se pravoslavnim vjernicima u Ulcinju, koji su u manjini u tom gradu, šalje poruka da su građani drugog reda.

Ministarstvo održivog razvoja i turizma izdaje saopštenje o navodno narušenoj ambijentalnoj cjelini manastira, iako je oko njega samo pusta površina. Predsjednik Narodne skuštine Brajović, inače pripadnik nekanonske CPC, istog dana u bogoboračkom delirujumu poziva na rušenje „nelegalnih“ crkava širom Crne Gore (ne i nelegalnih objekata ostalih vjerskih zajednica). Đukanovićeva vlast, pritom, nije ni pomislila da sruši nelegalno izgrađeni višespratni hotel u Ulcinju u vlasništvu Nasera Keljmendija koji je na Interpolovoj potjernici. Takođe, dan poslije divljačkog rušenja konaka za monahinje, ODT u Ulcinju, uz konsultaciju sa lokalnom Upravom policije, podnosi krivičnu prijavu protiv 82-godišnjeg mitropolita Amfilohija. Istog dana je uhapšen starješina Sabornog hrama u Podgorici, sveštenik Dragan Mitrović. Četrnaestog juna uveče policija nakon litije upada u Hram Hristovog Vaskrsenja u Podgorici radi hapšenja sveštenika Šljivančanina. U Budvi je iste noći priveden sveštenik Radović, u Pljevljima su u stanicu policije pozvani sveštenik Janjić i profesor Strunjaš, u Danilovgradu je priveden sveštenik Ćalić, u Bijelom Polju sveštenik Pejić.

Srpski predsjednik nije povukao poziv Đukanoviću nakon ovakvog divljačkog i bogoboračkog antipravoslavnog delirijuma. Naprotiv, on upadljivo ćuti o rušenju crkvenih objekata i hapšenju sveštenika u Crnoj Gori, ali istovremeno komentariše antisrpske natpise na tviteru anonimnih hrvatskih navijača.

Njegov karikaturalni ministar spoljnih poslova Dačić traži reakciju međunarodne zajednice zbog presude Višeg prekršajnog suda u Zagrebu u vezi sa pokličima muzičara Tompsona, ali to ne traži zbog rušenja crkvenih objekata i hapšenja sveštenika u Crnoj Gori.

Dakle, uprkos tome što se Đukanović ponaša kao „akcioni komesar“ iz Njemačke 30-ih godina prošlog vijeka, koji prema definiciji Karla Šmita rastura pravni i kanonski sistem pod izgovorom uvođenja reda, on i dalje ima privilegovan status u Beogradu. Jedini uslov za Đukanovićevu posjetu je očigledno, samo da ona ne bude u predizbornoj kampanji, jer među glasačima on izaziva najveći odijum u Srbiji. Za elite na vlasti u Srbiji je Đukanović, s druge strane, rado viđen gost.

Vučićevim pozivom Đukanoviću da posjeti Beograd normalizuje se nenormalno. Na taj način Đukanoviću se daje legitimitet u međunarodnoj zajednici i status navodno civilizovanog regionalnog političara, a ne nekoga ko progoni crkvu u XXI vijeku. Pozivom se ruši i neformalni međunarodni bojkot državnika koji ne žele bilateralni susret sa Đukanovićem zbog njegove povezanosti sa optužbama za međunarodnu kontrabandu. Prema zvaničnom sajtu predsjednika Crne Gore (http://www.predsjednik.me), od novembra 2019. Đukanovića su u posjetu pozvali samo predsjednici malih baltičkih država poznatih po svojoj rusofobiji. Sve ostale posjete inostranstvu su bile u sjedištima međunarodnih organizacija ili na marginama međunarodnih konferencija, ako se izuzme privatni put u Majami.

---