Usled dramatične eskalacije krvave borbe Vašingtona i Teherana, Bijela kuća je saopštila da je američki predsjednik Donald Tramp naredio vazdušni napad u kom je juče u ranim jutarnjim časovima u Bagdadu ubijen visokorangirani iranski general Kasem Sulejmani, prenose svjetski mediji.

Sulejmani, koji je vodio iranske vojne operacije u Iraku i Siriji, poginuo je dok su ga lokalni saveznici vozili sa aerodroma u Bagdadu. U napadu je takođe ubijen i zamjenik šefa PMU-a Abu Mahdi al-Muhandes, bliski Sulejmanijev saradnik.

– General Sulejmani je aktivno razvijao planove za napad na američke diplomate i pripadnike službi u Iraku i širom regiona. Ovaj udar imao je za cilj da odvrati iranske planove napada. Sjedinjene Američke Države nastaviće da preduzimaju sve neophodne mjere kako bi zaštitile naš narod i naše interese, gdje god da se nalaze širom svijeta – navodi se u saopštenju Pentagona.

Inače, nekoliko minuta prije saopštenja zvaničnih institucija SAD, Tramp je na svom Tviter nalogu objavio sliku američke zastave, bez komentara.

– Američki akt međunarodnog terorizma, ciljanje i atentat na generala Sulejmanija, reprezenta najefikasnije sile koja se bori protiv Daeša (ISIS), Al Nusre, Al Kaide i drugih, izuzetno je opasna i bezumna eskalacija. SAD snose odgovornost za sve posledice svog avanturizma – naveo je iranski ministar spoljnih poslova Muhamed Džavad Zarif na Tviteru.

Ovaj vazdušni udar koji je doveo do dramatičnog usijanja tenzija, uslijedio je nakon serijskih udara obje strane, koji su u Iraku konstantni od kraja 2006. Sulejmani je bio centralna figura u gotovo svemu što je Iran činio i visoki zvaničnici SAD, pod bivšim predsjednikom te zemlje Barakom Obamom, smatrali su da je skoro nedodirljiv.

Inače, ovaj udar je uslijedio u trenutku kada je Irak već bio na ivici sveobuhvatnog proksi rata, a nekoliko sati nakon dvodnevne opsade američke ambasade u Bagdadu od strane militanata PMF-a i njihovih pristalica za koju je Pentagon optužio Sulejmanija da ju je orkestrirao, prenose mediji.

Iranski zvaničnici osudili su ubistvo generala Revolucionarne garde tokom napada na aerodrom u blizini Iraka i zaprijetili osvetom Sjedinjenim Državama.

Iran će ostati odlučan u namjeri da se odupre Sjedinjenim Državama, rekao je iranski predsjednik Hasan Rohani, kao odgovor na ubistvo šefa Kudsovih snaga Kasima Sulejmanija, javila je iranska državna televizija.

– Sulejmanijevo mučeništvo će učiniti Iran odlučnijim da se odupre američkom ekspanzionizmu i odbrani naših islamskih vrijednosti. Bez sumnje, Iran i druge zemlje koje traže slobodu u regionu će se osvetiti – rekao je Rohani, prenosi Rojters.

Iranski vrhovni vođa ajatolah Ali Hamnei proglasio je trodnevnu nacionalnu žalost zbog ubistva komandanta elitne jedinice Iranske revolucionarne garde.

General Kasem Sulejmani bio je drugi najmoćniji čovjek u Iranu, odmah ispod ajatolaha Ali Hamneija, a smatrao se kreatorom velikih iranskih ambicija na Bliskom istoku.

Takođe, kao komandant moćne iranske elitne jedinice, Sulejmani je važio za pravog iranskog ministra spoljnih poslova kad je riječ o pitanju rata i mira.

Opšte je mišljenje da je on bio glavni arhitekta rata predsjednika Bašara al Asada u Siriji, aktuelnog konflikta u Iraku, borbe protiv Islamske države i mnogih drugih bitaka.

Čuven po tome što je u rukama imao ogromnu moć, komandanta su neki poštovali, drugi mrzili, a sigurno je da su se oko njegovog imena ispredali mitovi.

Njegova smrt smatra se prekretnicom u velikoj krizi između Irana, SAD i njihovih saveznika.

Na čelu Kuds jedinice, elitnih snaga Iranske revolucionarne garde, bio je od 1998. godine.

I dok se na početku karijere nije eksponirao u javnosti, autoritet u iranskom vojnom establišmentu mu je porastao prošle godine kada mu je ajatolah Ali Hameni dodijelio najviši vojni orden.

To je bilo prvi put da je neki komandant dobio medalju od formiranja Islamske Republike 1979. godine.

Ova jedinica rukovodi tajnim operacijama u inostranstvu.

Ali Sufan, bivši službenik američkog Federalnog istražnog biroa (FBI), naveo je prije dvije godine da je Sulejmani „bez sumnje najmoćniji general današnjice na Bliskom istoku i jedan od najpopularnijih savremenika u Iranu“. Sufan je naveo da je Sulejmani, „više od bilo kog drugog“, odgovoran za stvaranje takozvane iranske „ose otpora“, koja se proteže lučno od Omanskog zaliva preko Iraka, Sirije i Libana, do istočnih obala Mediterana.

Upravo zato Trampova administracija vjeruje da je Kuds jedinica „glavni iranski mehanizam za podsticanje i podržavanje“ terorističkih grupa na Bliskom istoku, uključujući libanski Hezbolah i palestinski Islamski džihad – finansiranjem, obučavanjem, naoružanjem.

---

Makron: Teheran da se suzdrži od provokacija
Predsjednik Francuske Emanuel Makron izjavio je da bi Iran trebalo da se suzdrži od bilo kakvih provokacija nakon napada američkog drona u kojem je u Iraku poginuo iranski general-major Kasem Sulejmani.

On je rekao da je juče o situaciji u Iraku razgovarao sa predsjednikom Rusije Vladimirom Putinom.

Iran je obećao da će se osvetiti za ubistvo Sulejmanija koji je poginuo u napadu na aerodrom u Iraku.

SAD tvrde da je Sulejmani planirao da ubije „veliki broj Amerikanaca“ u Iraku i drugim zemljama regiona.


Bacio dinamit u bure baruta
Iranski general Kasem Sulejmani je figura iz prvog ešalona. On je komandovao snagama „Kuds“ koje realizuju vojno-političku strategiju Irana u inostranstvu, smatra predsjednik „Instituta za Bliski istok“ Jevgenije Satanovski.

– Snage „Kuds“ su aktivne. One imaju agenture u Latinskoj Americi i na teritoriji samih SAD. Zato one mogu nanijeti Amerikancima najozbiljniji udarac – rekao je Satanovski.

Što se tiče samih SAD, prema mišljenju eksperta, njih interesuje samo unutrašnja politika, prije svega predsjednički izbori ove godine.

– Sada će demokrate reći Trampu da je on bacio dinamit u bure barute. Da on to nije uradio, rekli bi mu da ništa ne radi i da ga ne treba opet izabrati za predsjednika – dodao je politikolog.

Predstavnici Savjeta bezbjednosti Irana su Sulejmanijevo ubistvo ocijenili kao osvetu DAEŠ zbog borbe protiv terorizma, koja je izvedena rukama SAD.


Džo Bajden upozorava na posledice
Ambasada SAD u Bagdadu pozvala svoje državljane da odmah napuste Irak. Preporuka je da se od Iraka udalje što dalje, i to vazdušnim putem, jer glavni kopneni granični prelazi vode sa jedne strane u Iran i u ratom zahvaćenu Siriju, dok drugi prelazi idu ka Saudijskoj Arabiji i Turskoj.

I dok američki državni sekretar Majk Pompeo tvrdi da „Iračani plešu na ulici zbog svoje slobode, srećni što generala Sulejmanija više nema“, demokrata Džo Bajden upozorava na posledice ovog čina.

– Ovo je ekstremna eskalacija u i onako opasnoj regiji. Predsjednik Tramp upravo je bacio štapić dinamita u magacin sa eksplozivom, a američkom narodu duguje objašnjenje o svojoj strategiji i planu kako će da osigura bezbjednost za naše trupe i osoblje ambasade. Kako će da zaštiti nacionalne interese, u zemlji i inostranstvu, i naše partnere u ovom regionu i drugdje – upitao je Bajden.

Dok svijet strahuje od novih sukoba, Evropa pokušava da ublažiti napetosti, podsjećajući da je „vojna eskalacija uvijek opasna“. Izrael već podiže nivo bezbjednosti, premijer Benjamin Netanijahu se hitno vratio iz zvanične posjete Grčkoj, a ski-centar na okupiranoj Golanskoj visoravni je preventivno zatvoren.


Napad premašuje smrti Osame bin Ladena i Abua Bakra al-Bagdadija
Čarls Lister, analitičar iranske politike u regionu, kaže da poslednji napad daleko premašuje smrti lidera Al Kaide Osame bin Ladena i osnivača Islamske države (ISIS) Abua Bakra al-Bagdadija, u smislu strateškog značaja. On je rekao da su SAD i Iran u opasnoj situaciji već mjesecima.

Ben Fridman, direktor tink tanka „Odbrambeni prioriteti“ u Vašingtonu, rekao je za Si-En-En da je napad bio „izrazito nesmotreni čin“ i dodao da se američke snage u regionu ne mogu nositi sa potencijalnim posledicama.

Iranski vrhovni vođa ajatolah Ali Hamnei jednom je opisao generala Sulejmanija kao „živog mučenika revolucije“. Fridman kaže da je ocijenio da je njegovo ubistvo ratni čin i da će se Iranci osjećati izazvanima da uzvrate.