Lon­don­ski Me­đu­na­rod­ni in­sti­tut za stra­te­ške stu­di­je (IISS) oci­je­nio je da upr­kos „ga­la­mi” za­pad­nom Bal­ka­nu ne pri­je­ti rat i Ru­si tu ne us­pje­va­ju da učvr­ste svoj uti­caj, ali da se de­mo­kra­ti­ja uru­ši­la i da „re­gi­o­nom vla­da­ju auto­kra­te i ko­rup­ci­ja, na šta za­pad žmu­ri”.
To je on­da, na­vo­di u op­šir­noj ana­li­zi IISS, kom­bi­na­ci­ja „bal­kan­skih auto­kra­ta i klep­to­kra­ta ko­je za­pad­ne ze­mlje po­dr­ža­va­ju za­to što odr­ža­va­ju mir i sta­bil­nost, ka­ko upo­zo­ra­va­ju kri­ti­ča­ri bal­kan­skih vla­da”.
– U su­šti­ni, no­va ri­ječ je ušla u lek­si­kon da se opi­še to da ze­mlje za­pad­nog Bal­ka­na ni­su istin­ske de­mo­kra­ti­je, već „sta­bi­lo­kra­ti­je” ko­je idu ka član­stvu u Evrop­skoj uni­ji – na­po­mi­nje lon­don­ski in­sti­tut.
U ana­li­zi se na­vo­di da „upr­kos če­stim iz­bo­ri­ma auto­ri­tar­ne te­žnje su se po­ja­vi­le u ci­je­lom tom pod­ruč­ju, sred­stva in­for­mi­sa­nja su sla­ba i če­sto pod nad­zo­rom vla­da­ju­će par­ti­je”.
In­sti­tut na­la­zi da „bor­ba pro­tiv ko­rup­ci­je obič­no slu­ži to­me da no­va vla­da po­hap­si svo­je su­par­ni­ke, uklo­ni po­li­tič­ku kon­ku­ren­ci­ju i po­ka­že re­zul­ta­te u su­zbi­ja­nju ko­rup­ci­je na pu­tu ka pri­dru­ži­va­nju EU”.
– Pra­vo­su­đe je ve­o­ma pod­lo­žno upli­vu onih ko­ji su na vla­sti ili ima­ju no­vac, kli­jen­te­li­zam i ne­po­ti­zam su op­šte ra­ši­re­ni a po­slo­vi u vla­di­nim usta­no­va­ma i jav­nim pred­u­ze­ći­ma se di­je­le čla­no­vi­ma po­ro­di­ca, pri­ja­te­lji­ma i par­tij­skim lju­di­ma – do­da­je lon­don­ski in­sti­tut.
U ana­li­zi se do­da­je da je „re­gi­on po­no­vo po­pri­mio ve­ći stra­te­gij­ski zna­čaj, naj­vi­še za­to što su Ru­si po­ja­ča­li za­ni­ma­nje za nje­ga, ma­da je Mo­skva do­ži­vje­la ne­ke ozbilj­ne ne­u­spje­he u re­gi­o­nu, dok su bal­kan­ske vla­sti oba­vi­le ve­li­ki po­sao u pro­ga­nja­nju i raz­bi­ja­nju isla­mi­stič­kih mre­ža”.
ISS uka­zu­je da „iz pro­cu­re­le po­ru­ke ru­skog am­ba­sa­do­ra u Ma­ke­do­ni­ji” pro­iz­la­zi da Ru­si te­že to­me da na za­pad­nom Bal­ka­nu „us­po­sta­ve blok ne­u­tral­nih ili mo­žda i pro­ru­skih pod­ruč­ja i da Ru­si ti­ho ši­re uti­caj nad slo­ven­skim i pra­vo­slav­nim dje­lo­vi­ma re­gi­o­na, dok isla­mi­stič­ki eks­tre­mi­sti na­me­ću uti­caj nad pre­vas­hod­no mu­sli­man­skim dje­lo­vi­ma”.
Ru­si na­sto­je da taj „ne­u­tral­ni ili pro­ru­ski blok” učvr­ste u Sr­bi­ji, Cr­noj Go­ri, Ma­ke­do­ni­ji i Re­pu­bli­ci Srp­skoj u Bo­sni i Her­ce­go­vi­ni, jer RS ima od­lu­ču­ju­ći uti­caj na od­bra­nu i bez­bjed­nost BiH.
Ali, ob­ja­šnja­va in­sti­tut, Ru­si su pre­tr­pje­li ne­u­spje­he u Ma­ke­do­ni­ji i Cr­noj Go­ri, „gdje je vla­da u Pod­go­ri­ci op­tu­ži­la Ru­si­ju da je po­ku­ša­la da je zba­ci u čud­noj za­vje­ri to­kom iz­bo­ra pro­šlog ok­to­bra”.

– Isti­na o to­me je i da­lje ne­ja­sna i dok su ne­ki Cr­no­gor­ci uvje­re­ni da su u to bi­li na ne­ki na­čin uple­te­ni Ru­si, dru­gi su ubje­đe­ni da su hap­še­nja na­vod­nih za­vje­re­ni­ka dio dra­me ko­ju je spre­mi­la vla­da­ju­ća stran­ka da upla­ši okli­je­va­ju­će i NA­TO-u na­klo­nje­ne bi­ra­če da gla­sa­ju za nju – na­vo­di se u ana­li­zi.
– Za­pad­ni oba­vje­štaj­ni kru­go­vi su uvje­re­ni da je u to bi­la uple­te­na ru­ska voj­na oba­vje­štaj­na slu­žba GRU – do­da­je IISS i na­vo­di da je „u sva­kom slu­ča­ju, s iz­u­zet­kom ma­log po­ja­sa bo­san­ske oba­le i Mo­na­ka, ci­je­lo sje­ver­no Sre­do­ze­mlje, od Gi­bral­ta­ra do si­rij­ske gra­ni­ce, sad pod nad­zo­rom NA­TO, a Ru­si ne­će mo­ći da ko­ri­ste olak­ši­ce u lu­ka­ma Cr­ne Go­re”.
In­sti­tut na­vo­di da je „u Sr­bi­ji, ko­ja je zva­nič­no voj­no ne­u­tral­na, sli­ka znat­no bo­lja za Ru­se jer je Pu­tin tu po­pu­la­ran i vla­da pred­sjed­ni­ka Alek­san­dra Vu­či­ća po­dr­ža­va do­bre od­no­se s Mo­skvom”.
IISS pri­mje­ću­je da „Vu­čić ka­že da že­li do­bre od­no­se i sa Is­to­kom i sa Za­pa­dom i ta­ko te­ži Ti­to­voj bal­kan­skoj ne­svr­sta­noj pro­šlo­sti, pa­žlji­vo nje­gu­ju­ći ve­ze s Ki­nom i arap­skim ze­mlja­ma Za­li­va ko­je ula­žu u Sr­bi­ju”.
– Ali li­der kog Vu­čić naj­vi­še slu­ša je ma­hom nje­mač­ka kan­ce­lar­ka An­ge­la Mer­kel i ona je na­vod­no Vu­či­ću re­kla da ne odo­bri di­plo­mat­ski sta­tus oso­blju ru­ske ba­ze u Ni­šu ko­ja se ko­ri­sti za usa­gla­še­ne ko­ra­ke u hit­nim hu­ma­ni­tar­nim si­tu­a­ci­ja­ma – na­vo­di IISS.
In­sti­tut na­vo­di da Mer­kel „vje­ru­je da bi Ru­si­ja, ina­če te olak­ši­ce is­ko­ri­sti­la za elek­tron­sko pra­će­nje ni­za ci­lje­va, uklju­ču­ju­ći voj­nu ba­zu Jug, na ma­nje od dva sa­ta ju­žno od Ni­ša, gdje se srp­ski voj­ni­ci vje­žba­ju za­jed­no s NA­TO a dru­gi vje­ro­vat­ni cilj bi bi­le NA­TO tru­pe u sa­sta­vu Kfo­ra od 4.352 voj­ni­ka ko­je jam­če bez­bjed­nost Ko­so­va”.