-Piše: Veselin Lazarević

Iako prezauzet svirkama, Jan Gilan nalazi vremena da napiše bajku „Cherkayoo”. Počinje da radi i na rok operi „Jesus Christ Superstar. Tada je izjavio da je skoro bio na ivici nervnog sloma od tolikog rada. Pretpostavljao je da će u Deep Purple ostati još najviše godinu ili dvije.
U decembru 1970. godine došlo je vrijeme za novi studijski album. Bend je bio na vrhuncu, ali se postavljalo pitanje: hoće li Deep Purple nastaviti u već oprobanom hard rok stilu, ili će pronaći neke nove pravce. Dvije nedjelje provode u kući pod imenom Hermitage, u Welcombe Village, u Devonu, više se opijajući u lokalnom pabu, nego što stvaraju nove pjesme.
Nažalost, rezultat je bio minimalan: jedna pjesma pod nazivom „Prostitute”, kasnije preinačena u „Strange Kind Of Woman”. Pjesma je snimljena u januaru 1971. godine, i izdata kao singl.
Ostale pjesme su bile gotove tek u proljeće 1971, kada je LP konačno završen. Snimljen je u septembru, pod nazivom „Fireball”. Pjesme su bile mekše i sporije, sa evidentnim uticajem bluza, uz više eksperimentisanja sa zvukom. „The Mule” i „Fools” su najbolji primjer. Riči je svirao novim zvukom, Lord briljirao u pjesmni „No, No, No”. Pajs je fantastično precizan koristeći dva bas-bubnja.
Međutim, tokom snimanja odnosi među članovima benda su postali napeti, naročito između Gilana i Blekmura. Nedostatak tolerancije bio je jedan od glavnih razloga Gilanovog kasnijeg odlaska iz benda u ljeto 1973. godine. I Gilan i Blekmur su ispoljavali težnju ka autoritativnošću, što je dovelo do krize.
Srećom, ovi nemili događaji nijesu se odražavali na žive nastupe. Nakon evropske, Deep Purple je ponovo otišao u Sjedinjene Države i Kanadu – na još jednu napornu turneju.
U jesen 1971. turneja se prekida zbog bolesti članova benda, što je bila izvrsna prilika za planiranje novog studijskog albuma. Odlučili su da snime živi album u praznoj dvorani, jer su bili svjesni da bolje zvuče uživo. Svidio im se kazino Montreauxu, u Švajcarskoj. Dva dana prije zakazanog snimanja, na koncertu Frenka Zape, neko je zapalio zgradu. Niko nije stradao, ali su članovi grupe izgubili mjesto za snimanje albuma.
Nakon nekoliko dana, Klaud Nobs, Švajcarac, njihov poznanik, našao im je prazan hotel na obali jezera Ženeva, gdje je album „Machine Head” i snimljen. I ovdje su ih pratili pehovi. Na dva sata pred početak snimanja posjetila ih je policija. Stanari okolnih zgrada su se žalili na buku. Nemili događaj sa požarom je inspirisao Blekmora da smisli rif, a Gilan se dao na pisanje teksta koji počinje sa: „We all went down to Montreux…”
Najbolji, kako neki kažu, album grupe Deep Purple izdat je marta 1972. godine za diskografsku kuću „Purple Records”, koju su osnovali u jesen 1971. godine. Prodato je, za nepunih mjesec, dva miliona primjeraka. Pored „Smoke On The Water”, na albumu se nalaze i fenomenalne pjesme poput „Lazy”, „Space Truckin”, i paklena „Highway Star“.
U tom periodu nastavio se ranije započeti sukob između Blekmura i Gilana. Jan je album doživio kao korak unazad u odnosu na „Fireball”, dok je Riči tražio da se bend vrati sirovom zvuku iz „In Rock” faze. Osim toga, čvrsti stavovi Jana Gilana ugrozili su autorsku suverenost Blekmura. Sukob se nije osjetio na sledećoj turneji. Upravo suprotno, dupli album uživo „Made In Japan“, snimljen na toj turneji, i danas se smatra najboljim živim albumom svih vremena. Grupa je, na nevjerovatan način, povezala sirovu energiju hard roka sa ambicioznim improvizacijama – pjesma „Space Truckin” najbolji je primjer. U studijskoj verziji traje četiri minuta i 32 sekunde, a na albumu 20 minuta i 13 sekundi.
Povratak s turneje duge 44 nedjelje, nažalost, predskazivao je početak kraja grupe Deep Purple. Blekmur i Gilan su sve teže sarađivali, a njihove razmirice unosile nepotrebnu nervozu.
Snimanje sledećeg albuma proteklo je u opštoj nervozi. Kada je „Who Do We Think We Are” objavljen 1973. godine, mnogi ljubitelji muzike Deep Purple su se pitali na šta to liči. Album uopšte nije bio loš, ali nije bio revolucionaran kao „In Rok” i „Machine Head”.
Album je, ipak, postigao komercijalni uspjeh, zahvaljujući pjesmi „Woman From Tokyo“, koja se našla i na singlu, postajući himna mnogim Japancima.
Početkom 1973. godine kreću na turneju po Engleskoj, Njemačkoj, Francuskoj, Holandiji, Belgiji, Italiji, Austriji i, naravno, Japanu. Poslednji koncert, druga i najbolja postava grupe Deep Purple, održala je u Osaki, 29. juna 1973. godine. Na kraju, Gilan se obratio publici „... the end, goodbye…”!
(Nastaviće se)