- PIŠE: DRAGAN RADEVIĆ

Četvoricu crnogorskih ministara u prijavama Udbi teško je optužilo 30 istaknutih članova KP (Pavle Aleksić, Savo Brković, Milo Boričić, Vlado Božović, Luka Vujović, Todor Đedo Vojvodić, Marko Gazivoda, Spaso Drakić, Janko i Pavle Lopičić, Dobrila i Mihailo Ojdanić, Blažo Jovanović, Jovo Kapičić, Đoko Pajković, Radojica Pešić, Krsto Popivoda, Džemal Selmanović, Vukašin Saveljić, Radomir Komatina, Veljko Mićunović, Vladimir Mijanović, Andrija Mugoša, Komnen Cerović, Vuko Radović, Veljko Zeković, Savo Žarić, Aleksandar Leko Šćekić, Radojica Šoškić, Čajo Šćepanović...)
Tako je Blažo Jovanović, u dojavi crnogorskoj Udbi prepričao razgovore sa Nikom Pavićem i Vukom Tmušićem navodeći: „Tmušić je malodušan i kolebljiv, dok se Pavić uvija i debelo koleba... Nijesam uspio da ih ubijedim da su Tito i Partija u pravu”... ističe Blažo.
Radomir Komatina je Udbi okarakterisao Radivoja, Nika i Vuka, po onome kako se ponašaju kao „informbirovce, izdajnike i oportuniste”... Komnen Cerović je iskoristio razgovor u kući Rajka Pavića, sa Božom Ljumovićem i Nikom Pavićem, vođen 11. jula 1948. godine. Udbi je, između ostalog, napisao: „Oni su me ubjeđivali da su Sovjeti u pravu, a da KPJ vodi nedoslednu i kapricioznu politiku...”
Za Vukićevića je na Petom kongresu KPJ od Udbe bio zadužen Džemal Selmanović, šef pljevaljske milicije, koji ga je sve vrijeme osmatrao. Selmanović u „ličnim zapažanjima”, dostavljenim UDBI piše: „Vukićević je bio potišten i neraspoložen, sjedio je oborene glave i nije aplaudirao kako treba...”
Vlado Božović je Radivoja najcrnje ocinkario, naglasivši: „da je u kafani „Radovče”, u Podgorici podržao Rezoluciju i napao tadašnje najviše partijske i državne rukovodioce,kao revizioniste i izdajnike”...
Dobrila Ojdanić je u prijavi, između ostalog istakla, da je u Vukićevićevoj kući, na njeno pitanje: „Jesu li Rusi poludjeli i šta se ovo dešava? Radivoje odgovorio: „da imaju za to mnogo povoda i da su u pravu; da kod nas jača kapitalizam i da se ne sluša Moskva, kao i da se Udba uzdigla iznad Partije...”
Hiljade dojava crnogorskoj Udbi stizale su tih dana. To je bilo dovoljno da se često oklevetani, a u suštini nevini ljudi hapse, muče i tjeraju u informbirovske kazamate.
Tako je kapetan Miomir Vasović oklevetao Mariju Novović; Jovanka Mušikić (koja se u prijavi pozivala na Luka Koprivicu, oficira Udbe) i Žarko Perović, prijavili su Ljuba Jankovića, člana partijskog komiteta Nikšića; Boža Krušku optužio je Velizar Perunović, šef nikšićke Udbe, da se družio sa već uhapšenim informbirovcem Vojom Vučurovićem, kao i sa njegovom suprugom i zetom Nikcem Nikčevićem; Marko Gazivoda cinkario je Janka Lopičića; Neđeljko Maškov prijavio je Ljuba Marića iz Kotora; Blaža Sjekloću iz Bara, otkucali su Anto i Olivera Đurović; Marko Popović iz Danilovgrada optužio je Milutina Bečanovića da je na slavi njegovog kuma Milana Pešića napadao Tita i Partiju, veličajući Staljina i Ruse; Marka Paljevića, pitomca mornarice, prijavio je Udbi klasić Jovo Stojisavljević...
Početkom januara 1949. godine Udba je uhapsila Milutina Bjelogrlića, sreskog javnog tužioca Pljevalja. Prijavio ga je i lažno optužio Savo Rakuš, sekretar OK KPJ, izravnavajući neke stare račune. Tek nakon godinu dana zatvora, kada je to ustanovljeno, Bjelogrlić je pušten iz zatvora.
Jedan od rijetkih koji nije nastradao je dr Pavle Mijović, iz poznate partizanske porodice, koji se odbranio od optužbi komšije Vida Markovića iz crmničkog sela Brijege.
Crnogorski opštinski komiteti slali su izvještaje o svakodnevnom bespogovornom obračunu sa informbirovcima, smišljeno uništavajući mnogobrojne sudbine ljudi i njihovih porodica.
Veselin Đuranović, sekretar OK KPJ Danilovgrada, izvještava o kolebanju članstva: „Neki izazivaju paniku i apatiju, tako da je nastupilo partijsko mrtvilo. Isključeni iz Partije su slabog morala i karaktera sa brojnim greškama iz prošlosti, špekulanti, banditi i izdajnici”...
U izvještaju OK KPJ Kolašina o isključenju 10 članova Partije piše da su:
„...Neprijateljski djelovali; da su pričali da je Staljin veći i pametniji od Tita; da su vrbovali ljude i slušali Radio Moskvu”... Pominju slučaj Miće Markovića, koji: „nije plaćao porez; da se u toku rata predao četnicima; da se kukavički držao i da je bio četnički kmet u Poljima kolašinskim”... Za Mirka Miloševića navode: „da je dezertirao još 1943. godine i predao se lično Ljubu Miniću”... Batriću Vlahoviću stavljaju na dušu „isključenje iz KPJ još 1941. i kukavičluk i prevaru”; dok Branka Bulatovića optužuju da je „pripadao četničkom pokretu i da je progonio komuniste”...
Džeka Hodžića, najstarijeg komunistu Bihora, oklevetali su članovi OK KPJ Titograda. Prednjačio je Savo Brković, zahtijevajući „da se Džeko izdajnik i revizionista, odmah isključi iz KPJ, uhapsi i pošalje na Goli otok”...
(Nastaviće se)