Na pra­znik Sve­tog mu­če­ni­ka Lon­gi­na Sot­ni­ka, u su­bo­tu 29. ok­to­bra, u pri­su­stvu ve­li­kog bro­ja vjer­ni­ka, sve­šten­stvo epar­hi­ja Bu­di­mljan­sko-nik­šić­ke i Za­hum­sko-her­ce­go­vač­ke, pred­vo­đe­no mi­tro­po­li­tom cr­no­gor­sko-pri­mor­skim Am­fi­lo­hi­jem, osve­šta­lo je hram Sve­tog sve­šte­no­mu­če­ni­ka Ati­no­ge­na na Vuč­jem do­lu. Po­tom su mi­tro­po­lit Am­fi­lo­hi­je i epi­sko­pi za­hum­sko-her­ce­go­vač­ki i pri­mor­ski Gri­go­ri­je, bu­di­mljan­sko-nik­šić­ki Jo­a­ni­ki­je, di­o­klij­ski Ki­ri­lo i umi­ro­vlje­ni vla­di­ka Ata­na­si­je, uz sa­slu­že­nje broj­nog sve­šten­stva i mo­na­štva po­me­nu­tih epar­hi­ja od­slu­ži­li Sve­tu ar­hi­je­rej­sku li­tur­gi­ju.
No­vo­o­sve­šta­ni hram po­dig­nut je u spo­men na slav­ne ju­na­ke Vu­če­dol­ske bit­ke, ko­ji su krv svo­ju pro­li­va­li za Krst ča­sni i slo­bo­du zlat­nu, za oslo­bo­đe­nje i uje­di­nje­nje na­šeg na­ro­da, pa je to­kom li­tur­gi­je od­slu­žen i po­men kra­lju Ni­ko­li i rat­ni­ci­ma ko­ji su iz­vo­je­va­li slav­nu po­bje­du na Vuč­jem do­lu pri­je 140. go­di­na. Ovom pri­li­kom slu­žen je i po­men ne­dav­no pre­mi­nu­lom mo­na­hu Te­o­do­ru (Želj­ku Mi­tro­vi­ću), sa­bra­tu ma­na­sti­ra Ko­si­je­re­vo.
Vjer­nom na­ro­du, sa­bra­nom u ve­li­kom bro­ju, iz svih kra­je­va Cr­ne Go­re i Her­ce­go­vi­ne, be­sje­dio je vla­di­ka Gri­go­ri­je, podjse­ća­ju­ći da je hram osmi­slio ar­hi­tek­ta Pe­đa Ri­stić, po za­mi­sli vla­di­ke Jo­a­ni­ki­ja, a či­ju iz­grad­nju su po­mo­gli broj­ni vjer­ni­ci.
- Ovaj hram tre­ba da bu­de mje­sto spo­ko­ja, mje­sto mi­ra za sve po­stra­da­le voj­sko­vo­đe i voj­ni­ke za na­šu i za nji­ho­vu slo­bo­du i slo­bo­du na­ših po­to­ma­ka, tre­ba da bu­de mje­sto od­mo­ra i pre­o­bra­ža­ja gdje će se krv ljud­ska spi­ra­ti i umi­va­ti ro­som Bož­je bla­go­da­ti. Ova po­lja­na se da­nas pre­o­bra­ža­va od kr­va­ve u mi­o­mi­ri­snu, jer je usred nje po­sta­vljen hram, a mi da­nas, bra­ćo i se­stre, sva­ki po­na­o­sob, tre­ba da se opo­me­ne­mo, ka­da osve­ću­je­mo no­vo­i­zgra­đe­ni hram, ri­je­či ve­li­kog apo­sto­la Pa­vla: „Ne zna­te li da je ti­je­lo va­še hram du­ha Sve­tog ko­ji je u va­ma, ko­jeg ima­te od Bo­ga i ni­ste svo­ji, jer ste ku­plje­ni sku­po. Pro­sla­vi­te, da­kle, Bo­ga ti­je­lom svo­jim i du­hom svo­jim, jer su Bo­ži­ji. Na­poj­te se du­hom da bi­ste po­zna­li ono što nam se ot­kri­va u Hri­stu i u Cr­kvi Bož­joj, jer je­di­no ta­ko mo­že­mo po­zna­ti je­dan dru­go­ga” - re­kao je vla­di­ka Gri­go­ri­je.
Go­vo­rio je i mi­tro­plit Am­fi­lo­hi­je, pod­sje­ća­ju­ći da je ula­zak u hram ula­zak u sve­ti­nju nad sve­ti­nja­ma, za po­klo­nje­nje ži­vom i vječ­nom Bo­gu, za su­sret sa ži­vim i vječ­nim Bo­gom i za do­dir sa njim, za pri­če­šće nje­go­ve gol­got­ske kr­vi i nje­go­vog gol­got­skog, ras­pe­tog, vas­kr­slog i vaz­ne­se­nog ti­je­la.
- Mi se, osve­ću­ju­ći ovaj hram ov­dje, na­la­zi­mo na jed­nom ta­ko uz­vi­še­nom mje­stu, otva­ra­ju­ći vra­ta ovog sve­tog hra­ma i po­kla­nja­ju­ći se si­li Bož­joj, mo­ći Bož­joj, mu­dro­sti Bož­joj, pro­svje­ću­ju­ći se isti­nom Bož­jom vječ­nom i ne­pro­la­znom, do­ti­ču­ći se ži­vo­no­snog gro­ba Hri­sto­vog ko­ji je ži­vo­no­san, jer je grob Hri­sto­vog vas­kr­se­nja. I ovo mje­sto, ne sa­mo od da­nas, ne­go i do da­nas, ono je mje­sto su­sre­ta sa Bož­jom si­lom i svje­do­čan­stva da Bog ni­je u si­li ne­go u prav­di, svje­do­čan­stva one isti­ne ko­ju je iz­go­vo­rio Sve­ti Pe­tar Ce­tinj­ski na Kru­si­ma 1796. da je u ime­nu Bož­jem sud i prav­da, po­ru­ču­ju­ći on­da Mah­mut Bu­ša­tli­ji. Isti ta­kav do­ga­đaj se do­go­dio ov­dje na Vuč­jem do­lu, na ovom mje­stu gdje je po­bi­je­di­la prav­da Bož­ja, isti­na Bož­ja, gdje je po­bi­je­di­la ne sa­mo slo­bo­da ko­ja nas je ro­di­la, ova zem­na, tje­le­sna slo­bo­da, ne­go gdje je po­bi­je­di­la ona vječ­na slo­bo­da, slo­bo­da od smr­ti i ni­šta­vi­la. Jer, sva­ka bor­ba ljud­ska ov­dje na ze­mlji ko­jom se ne po­bje­đu­je smrt, sve­ja­di­ca, ko­ja ubi­ja i du­šu i ti­je­lo i ko­ja li­ša­va čo­vje­ka vječ­nog i ne­pro­la­znog do­sto­jan­stva, to ni­je slo­bo­da ko­ju nam je po­da­rio Go­spod Hri­stos svo­jom gol­go­tom i svo­jim stra­da­njem i svo­jim vas­kr­se­njem. To ni­je slo­bo­da za ko­ju su ov­dje bra­ni­li obraz i čast knjaz Ni­ko­la Pr­vi Pe­tro­vić, voj­vo­da La­zar So­či­ca i dru­ge voj­sko­vo­đe i rat­ni­ci, ko­ji su se ov­dje bo­ri­li ne pro­sto za ze­mlju, ne­go su se bo­ri­li za onu ze­mlju ži­vih, za vječ­nu ze­mlju, za Car­stvo ne­be­sko na na­čin na ko­ji se bo­rio Sve­ti ve­li­ko­mu­če­nik ko­sov­ski La­zar, shva­tiv­ši da je za ma­le­na ze­malj­sko car­stvo, a ne­be­sko je vječ­no uvi­jek i do­vi­je­ka. Tom car­stvu ne­be­skom su se­be pri­ni­je­li na dar u svom du­hu ju­na­štva i čoj­stva knjaz Ni­ko­la i osta­li, ko­ji su ov­dje, na ovom mje­stu, vo­je­va­li pro­tiv on­da­šnjeg Muk­tar-pa­še, pro­tiv Se­lim-pa­še i Osma­na pa­še - na­gla­sio je mi­tro­plit Am­fi­lo­hi­je.
Na­kon osve­će­nja cr­kve i li­tur­gi­je pri­re­đe­na je sve­ča­na aka­de­mi­ja i pri­go­dan kul­tur­no-umjet­nič­ki pro­gram. Ve­li­čan­stve­ni skup bla­go­slo­vio je epi­kop Jo­a­ni­ki­je is­ti­ču­ći da su cr­kvu po­di­gle dvi­je sve­to­sav­ske epi­sko­pi­je bu­di­mljan­sko-nik­šić­ka i za­hum­sko-her­ce­go­vač­ka uz po­dr­šku Mi­tr­o­po­li­je cr­no­gor­sko-pri­mor­ske i Re­pu­bli­ke Srp­ske.
- Po­di­gli smo je na­šim tru­dom i lju­ba­vlju, Bož­jim bla­go­slo­vom, ali su je na­ši pre­ci ute­me­lji­li. Ka­da je kralj Ni­ko­la, ta­da­šnji knez, vo­ju­ju­ći, oslo­ba­đa­ju­ći ove srp­ske kra­je­ve ušao u Ba­nja­ne, u nje­go­vu dje­do­vi­nu i dje­do­vi­nu Sv. Sa­ve, re­kao je: „Ako Bog da i sre­ća ju­nač­ka, po­di­ći će­mo cr­kvu Sve­tog Sa­ve u Her­ce­go­vi­ni”. Na­ža­lost, ni­je mu se da­la ta pri­li­ka da oslo­bo­di ci­je­lu Her­ce­go­vi­nu, ali je po­di­gao onaj ve­li­čan­stve­ni hram Sve­tog Va­si­li­ja Ostro­škog u Nik­ši­ću za po­koj du­ša svih ju­na­ka ko­ji iz­gi­bo­še u Ve­ljem ra­tu za oslo­bo­đe­nje i uje­di­nje­nje na­šeg na­ro­da i na­še otadž­bi­ne - ka­zao je vla­di­ka Jo­a­ni­ki­je. L.N.


Na­gra­de i od­li­ko­va­nja za do­bro­tvo­re

Svim do­bro­tvo­ri­ma i pri­lo­žni­ci­ma iz Cr­ne Go­re, Sr­bi­je i Re­pu­bli­ke Srp­ske za­hva­lio je, ovom pri­li­kom vla­di­ka Jo­a­ni­ki­je, od­li­ku­ju­ći naj­za­slu­žni­je ar­hi­pa­stir­skim gra­ma­ta­ma i me­da­lja­ma Sve­tog Ge­or­gi­ja Po­bje­do­no­sca, vi­so­kim od­li­ko­va­nji­ma Epar­hi­je bu­di­mljan­sko-nik­šić­ke, sve pri­lo­žni­ke.
Me­da­ljom Sv. Ge­or­gi­ja Po­bje­do­no­sca od­li­ko­va­ni su: Ma­ti­ja Beć­ko­vić, Mi­le­ta Ra­do­je­vić, iza­sla­nik Vla­de Re­pu­bli­ke Sr­bi­je, po­ro­di­ca po­koj­nog Go­ra­na Ta­ba­ko­vi­ća u či­je ime je me­da­lju pre­u­zeo sin Sa­va, po­tom Ju­go­slav Ta­ba­ko­vić, Mi­ljan Alek­sić, Bra­ni­slav Ba­ćo­vić, Đo­ko Kri­vo­ka­pić, Želj­ko Lu­čić, Sta­ni­ša Ba­krač, Go­ran Đo­ko­vić i Sa­ško Sa­rić.
Gra­ma­ta­ma su od­li­ko­va­ni: Đor­đi­je Sa­mar­džić, Bra­ni­slav Đur­đe­vić, Sa­vo Vu­ki­će­vić, Mir­ko Bu­tu­li­ja, Ve­selj­ko Mir­ko­vić, Ne­nad Ko­vač, Ne­nad Ko­vač, po­ro­di­ca Du­ša­na- Du­ke Pa­pi­ća, ko­ja je pri­lo­ži­la ze­mlji­šte, a pri­zna­nje su pri­mi­li sin Šu­jo i si­no­vac Lju­bi­ša, po­tom Dra­gan Lu­čić, Bran­ko Lu­čić, Alek­san­dar Dan­gu­bić, po­ro­di­ca po­koj­nog Ra­do­mi­ra Lu­či­ća, po­ro­di­ca po­koj­nog Bran­ka Mi­lja­ni­ća, Ve­se­lin Sje­klo­ća, Bra­ni­slav Bje­li­ca, Ran­ko Bo­šnjak, Bi­lja­na Le­ro, Ma­li­ša Ko­va­če­vić, Želj­ko Kne­že­ić, Dra­go Al­bi­ja­nić, Đor­đi­je Ko­pri­vi­ca, Dra­gan Ni­ko­lić, Ne­nad Kom­ne­no­vić, Zdrav­ko Mi­še­ljić, Đo­ko Bla­go­je­vić, Ne­đelj­ko Kom­ne­nić, Ri­sto Ba­ćo­vić, Bra­ni­slav Đur­đe­vić, Va­nja Ćo­ro­vić, Lju­bi­ša Pa­pić, Vo­jo Mi­lo­vić, Mi­lan Vu­jo­vić i Mi­lo­rad Mi­ćo­vić.