Svečanim polaganjem cvijeća i vijenaca juče je širom Crne Gore proslavljen i obilježen 13. jul, u znak sjećanja na 13. jul 1878. godine, kada je na Berlinskom kongresu Crna Gora priznata kao samostalna država i isti datum 1941. kada je počeo narodni ustanak protiv fašizma.
Državna politika Crne Gore, sistem vrijednosti koje usvajamo i uspjesi koje nižemo i na unutrašnjem i na međunarodnom planu čvrsto su utemeljeni na civilizacijskim tekovinama antifašizma, na afirmisanju suštinskih vrijednosti našeg istorijskog nasleđa i progresivnih zahtjeva društva 21. vijeka, poručio je juče Milo Đukanović, predsjednik države na Akademiji „Oni su slobodu voljeli više od života” povećenoj 13. julu, Danu državnosti i Danu ustanka crnogorskog naroda. Položivši vijence na Spomenik partizanu borcu na Gorici, Đukanović je napravio paralelu između istorije i trenutne političke situacije. Kako je istakao, antifašizam je ona društvena poluga ili poluga istorije bez koje ne bi bilo ni društvenog preporoda ni državne obnove Crne Gore u 20. i 21. vijeku.
– Antifašizam je prvi fundamentalni uslov i postojanja i opstanka Crne Gore. Tamo su i crnogorski ostvareni NATO i crnogorska buduća Evropska unija. 13. jul 1941. je najveći datum burne slobodarske istorije Crne Gore, a uz njega, ove godine jubilarno stoji još jedan slavni 13. jul, kada je prije 140 godina Crnoj Gori na Berlinskom kongresu potvrđeno međunarodno državno priznanje, utemeljeno 20 godina ranije slavnom bitkom na Grahovcu – kazao je Đukanović.
Da je pravde, 13. jul bi bio međunarodni dan antifašizma, poručio je juče Zuvdija Hodžić, predsjednik SUBNOR-a Crne Gore.
– Nije važno koliko nas je, već ko smo i kakvi smo, tako je bilo i 13. jula 1941. godine, kad je i nemoguće bilo moguće. Nije Crna Gora bila prva zato što je velika, ali je velika jer je bila prva – kazao je između ostalog Hodžić.
Cvijeće je juče na Gorici položila i delegacija Glavnog grada, koju su činili predsjednik skupštine Đorđe Suhih, sekretar skupštine Veselin Vukčević i odbornik DPS-a Momčilo Vujošević.
Polaganjem cvijeća na Spomen-ploču Doma revolucije, u Baru je tradicionalno otvoren program proslave 13. jula. Sjenima 885 rodoljuba iz ovog kraja stradalih na ratištima i stratištima širom Evrope tokom Drugog svjetskog rata, poklonili su se predstavnici opštine, Saveza udruženja boraca i antifašista, izviđača, vojnih penzionera i rodbine stradalih. General u penziji Špiro Niković je u ime opštinskog Udruženja boraca NOR-a i antifašista Bara evocirao uspomene na Trinaestojulski ustanak i pobjedu antifašističkih snaga 1945. u Jugoslaviji.
– U danima kada su fašistički tenkovi tutnjeli ka Moskvi, Virpazar je bio jedina slobodna varošica u okupiranoj Evropi. I nije tek tako ustanak podignut na 13. jul, znali su dobro revolucionari šta taj dan znači za crnogorsku istoriju. 13. jul je dan naše časti, našeg ponosa i naše slobode. Takođe, 13. jul je dan naše državnosti, i trasa našeg puta u budućnost – rekao je Niković.
Narod pripovijeda, narod pamti, narod vjeruje, a glas naroda je kroz istoriju najbitniji, poručeno je sa jučerašnje svečanosti koju je tradicionalno kod spomenika Bezmetković na Savini organizovao opštinski odbor SUBNOR-a 1941–1945 u Herceg Novom. Delegacija opštine koju je predvodio predsjednik Stevan Katić i SUBNOR-a položila je vijence na spomenik i odala poštu za 586 građana Herceg Novog, koji su kao borci (350) i žrtve fašističkog terora (236) dali živote za slobodu u Drugom svjetskom ratu.
I u Bijelom Polju juče je obilježen Dan državnosti Crne Gore polaganjem cvijeća na Spomenik palim borcima. Pored delegacije Opštine Bijelo Polje, cvijeće na Spomenik palim borcima bjelopoljskog sreza, koji su nosili barjak slobodarstva položili su i članovi UBNOR-a i antifašista, delegacija OBNOR-a, članovi organizacije boraca NOR-a, opština Savski vijenac, organizacija boraca NOR-a iz Pirota i Knjaževca i Prijepolja. Predsjednik Skupštine opštine Abaz Dizdarević kazao je da je cijena slobode uvijek visoka, te da nam to govore primjeri herojstva naših sugrađana koji nijesu pristajali na podaništvo i gubitak sopstvenog puta odlučivanja o sudbini.
Članovi nevladine organizacije (NVO) „Zagrad Montenegro“ iz Župe nikšićke povodom 13. jula položili su cvijeće na grob narodnog heroja Danila Bojovića, koji je sahranjen na lokalitetu Konjsko kod Nikšića. Bojović je upravo na tom mjestu poginuo 1943. godine, a inače je bio jedan od organizatora Trinaestojulskog ustanka u Nikšiću.Ekipa „Dana“

Poklonili se sjenima hrabrih predaka
Vijence na spomeniku slobode na Gorici, položila je i delegacija SOBNOR-a Crne Gore i OBNOR-a Podgorice.
– Okupili smo se da izrazimo dužno poštovanje svima koji su u borbi za svoje ideale, slobodu platili najvećom mogućom cijenom – svojom glavom, da se sa pijetetom sjetimo svih naših slobodarskih predaka i onih koji počivaju ovdje, ali i mnogih bez groba i mramora širom nekadašnje domovine. Ogromne su tekovine Trinaestog jula – tog najvećeg datuma u istoriji Crne Gore, koji svojom važnošću premašuje mnoge slavne događaje iz prošlosti našeg naroda – poručio je Radojica Radojević, predsjednik SOBNOR-a Crne Gore.
S.R.