Građani, pravna lica i nevladine organizacije podnijeli su tokom prošle godine 318 predstavki Evropskom sudu za ljudska prava, što je rekordan broj u poslednje četiri godine. U odnosu na 2017. broj predstavki je veći za čak 130 odsto, a tada je najvećoj pravnoj instanci u Evropi predstavku podnijelo 138 subjekata, 2016. bilo ih je 165, a 2015. – 129.

S druge strane, na nivou Evropskog suda ukupan broj podnijetih predstavki u 2018. godini iz svih država članica Savjeta Evrope značajno je umanjen u odnosu na isti nivo iz 2017. U toku 2018. sudu je podnijeto 43.100 predstavki, što je za 32 odsto manje u odnosu na godinu ranije.

– Tokom 2018. pred Evropskim sudom se našlo ukupno 398 predstavki podnesenih protiv Crne Gore, od kojih 80 iz prethodnih godina. Nakon početnog ispitivanja predstavki po osnovu njihove prihvatljivosti i velikog broja njihovog odbacivanja, približno 260, od sudske formacije sudije pojedinca, što ukazuje da je i dalje nastavljen trend da se veliki broj podnesenih predstavki već u prvoj fazi postupka odbacuje kao neprihvatljiv i ne uzima u razmatranje od strane Evropskog suda. S druge strane, na kraju 2018. pred Evropskim sudom je u odnosu na Crnu Goru ukupno ostalo u radu 112 predmeta. Ukoliko se ovi podaci uporede sa podacima iz prethodne godine, broj predmeta u radu pred Evropskim sudom je procentualno uvećan za 40 odsto – navodi se u izvještaju zastupnika Crne Gore pred sudom u Strazburu Valentine Pavličić.

Za Crnu Goru je u 2018. indeks broja predstavki, koji označava broj predmeta (priliv) na 10.000 stanovnika, čak 5.11 i 10 puta je veći od evropskog prosjeka koji iznosi 0,52.

– Statistički parametar koji koristi Evropski sud u svom radu ukazuje da se Crna Gora nalazi na prvom mjestu od svih država Savjeta Evrope po indeksu podnesenih predstavki Evropskom sudu, po glavi stanovnika. Činjenica da je lani podnijet značajno veći broj predstavki nego u prethodnim godinama, svakako je posledica više faktora. Ovako visok broj predstavki je u najvećoj mjeri posledica činjenice da su nakon proglašenja ustavne žalbe za djelotvorno pravno sredstvo od strane Evropskog suda prethodnih godina građani bili u obavezi da iskoriste ovo pravno sredstvo prije obraćanja tom sudu. S tim u vezi, u prethodnoj godini Ustavni sud Crne Gore je donio veći broj odluka po ustavnim žalbama iz prethodnog perioda, pa su se podnosioci ustavnih žalbi očigledno nezadovoljni odlukama Ustavnog suda obraćali Evropskom sudu. To svakako nije pokazatelj da su ti podnosioci predstavke opravdano nezadovoljni zbog pojedinih odluka nacionalnih sudova. Naprotiv, statistički podaci, koji su gore navedeni, pokazuju da se gotovo 90 odsto predstavki odbaci u inicijalnoj fazi ispitivanja. Ako uzmemo broj predstavki koji je podnijet u 2018. i uporedimo ga sa brojem koji je odbačen u istoj godini, vidjećemo da taj procenat iznosi oko 80 odsto – navodi Pavličićeva u izvještaju.

M.S.

---

Građani platili 114.304 eura
Kada je u pitanju materijalni aspekt izvršenja presuda u kojima je utvrđena povreda i odluka Evropskog suda, donijetih po prijateljskim poravnanjima u kojima je dosuđena pravična naknada (nematerijalna i materijalna šteta) i koja je dospjela u izvještajnoj godini, država Crna Gora je iz budžeta ukupno isplatila 114.304 eura i to po osnovu presuda iznos od 99.832 eura i po osnovu prijateljskih poravnanja 4.000, a po osnovu jednostranih deklaracija 10.472 eura.

Tokom izvještajnog perioda, Evropski sud je odnosu na Crnu Goru odlučio u 23 predmeta. Evropski sud je putem presude odlučio u 13 predmeta i to „Brajović”,„Kešelj“,„Vujović i LIPA”, „Rajak”, „Montemlin Šajo”, „Novaković”,„Arčon”,„Vujović”,„Jasavić”, „KIPS i Drekalović”,„Petrović”, „Lekić” i „Milićević”, svi protiv Crne Gore. Većinu sporova Crna Gora je izgubila.