- Piše: Dragiša Dožić


Prema tome, ideju o obnavljanju kapele na Lovćenu prvi je dao tadašnji mitropolit Gavrilo Dožić, odmah po rukopoloženju za mitropolita crnogorsko-primorskog, zetsko-brdskog i skenderijskog, 1920. godine. On je zamolio Sabor da to „uzme kao jednu ozbiljnu i hitnu stvar i da se angažuje Srpska crkva kod državnih vlasti, kako bi se iznašla sredstva da se Kapela osposobi za svoju namijenjenu ulogu” – piše dr Batrićević. U vezi finansijskih sredstava Dožić kaže „Za ovo izvođenje trebalo je novčanih sredstava. Srpska crkva nije imala nikakvih mogućnosti da to sama izvrši…To je samo mogla da podnese i izvrši državna kasa.” Povedena je široka akcija za prikupljanje dobrovoljnih priloga, pa je, čak, i kralj Aleksandar angažovan, kao bliski Njegošev srodnik, preko majke. Čitavom tom akcijom rukovodio je mitropolit Dožić, kao nadležni arhijerej, na teritoriji na kojoj se nalazio Njegošev grob.
Mitropolit Dožić je smatrao da za cijelu ovu stvar treba obrazovati jedan centralni odbor u prestonici, koji bi rukovodio izvođenjem cijelog ovog programa. Tako je i bilo. Obrazovan je Odbor u Beogradu 1923. godine, u čiji sastav su, pored ostalih, ušli Jovan Cvijić, predsjednik Srpske kraljevske akademije, Pavle Popović, profesor Univerziteta, Živan Živanović, predsjednik Srpske kraljevske zaduge, Svetozar Tomić, direktor gimnazije, vladika Nikolaj Velimirović, Jelena Lazarević, profesor i dr. Centralni odbor, koji je osnovan u Beogradu, izabrao je za predsjednika mitopolita Dožića, što mu je omogućilo da, u ime Odbora, i kao nadležni arhijerej ostvari široke kontakte sa uglednim ličnostima i državnim institucijama i zahtijeva iznalaženje sredstava za realizaciju tog značajnog nacinalnog projekta. Tako je od Ministarstva vjera tražio, u ime Centralnog odbora nadležene eparhije i u svoje ime, da nađe mogućnosti za realizaciju tog programa. Poslije podrške na sjednici Svetog arhijerskog sabora i odluke da se obnovi kapela na Lovćenu i u nju prenesu Njegoševe kosti. Mitropolit Dožić osnovao je Pokretački odbor u Zetskom domu na Cetinju, 24. jula 1921. godine, u koji ulazi kao predsjednik. Zdatak Odbora je bio da stupi u vezu s vlastima, koje su trebalo da obezbijede novac za opravku puta Cetinje – vrh Lovćena. Obnova Kapele na Lovćenu i ponovni prenos kostiju vladike Rada u nju bio je mukotrpan i složen posao i tražio je šire angažovanje, te je, u tom smislu, mitropilit Dožić morao kontaktirati više državnih organa i ministarstava, na čelu sa predsjednikom Vlade Nikolom Pašićem, o čemu detaljno piše dr Radmila Radić, u svojoj knjizi „Život u vremenima: Patrijarh Gavrilo (Dožić) 1881–1950”(Nastaviće se)