-Piše: Borivoje Ćetković

Drljević je, kako prenosi „Glas Crnogorca” nastavio podsjećajući, u svom maniru, na propast kraljevine Crne Gore, kapitulaciju i neslavni odlazak kralja Nikole iz okupirane Crne Gore. Drljević je, hraneći se mržnjom, za sve nedaće optužio Srbiju.

„Ugodno je govoriti o slavnoj prošlosti, ali današnji istorijski trenutak nameće mi obavezu, da nešto kažem i o našoj jučerašnjici, koja je ne samo teška nego i neslavna. Infandum me iubes regina renovare dolorem. Govoriti o nemiloj prošlosti znači malo ne nanovo je preživljavati.

Godine 1914. austrougarska monarhija napala je Srbiju. Zna se zbog čega. Srbija je pozvala u pomoć Crnu Goru. Vjerna svojoj vjekovnoj gotovosti na borbu za slobodu, Crna Gora joj je pritekla u pomoć ne postavljajući nikakve uslove za svoj ulazak u rat. Ne samo to, nego je udvoljila i zahtjevu Srbije da vrhovnu komandu nad crnogorskom vojskom preda srpskim oficirima.

To Srbiji i tim njenim oficirima ipak nije smetalo da za vrijeme cijeloga rata pripremaju uništenje crnogorske države. Kako su to pripremali poznato je. Nakon rata, pri kraju godine 1918, srpska vojska pod komandom ondašnjeg pukovnika a današnjeg generala i potonjeg predsjednika jugoslovenske vlade okupirala je Crnu Goru. Pukovnik, komandant okupacionih trupa pozvao je izvjestan broj srpskih agenata u Podgoricu i proglasio ih Velikom narodnom skupštinom. Među njima je bilo ne mali broj srbijanskih državljana. Oni su izglasali rezoluciju, koju je napisala srpska vlada na Krfu i kojom je prihvaćena okupacija Crne Gore proglašenjem pripojenja Crne Gore Srbiji. Podvlačim, da je u tom trenutku postojala redovna crnogorska narodna skupština, koja je po crnogorskome ustavu jedina, u zajednici sa kraljem, mogla raspolagati sudbinom Crne Gore. Nakon te okupacije nastalo je mučenje Crne Gore, kome nema ravna u istoriji. Popaljeno je na hiljade crnogorskih domova i poubijano, po podacima beogradske vlade, preko 2.000 Crnogoraca, vjernih crnogorstvu i njegovoj državnoj slobodi. Desilo se i nešto, što istorija nije zabilježila da se desilo za vrijeme 500 godina vladavine Turske nad Balkanom. Spaljen je majka sa đecom u svojoj kući u Cucama. Taj zločin izvršili su službeni organi, žandarmerijski major sa 12 žandarma”.

Nastavio je Drljević...

„Stojeći na zgarištima svojih domova, stojeći skamenjeni pred zločinom u Cucama i drugim bezbrojnim teškim zločinima, mi smo, ipak, do zadnjega trenutka, bili gotovi na zajednicu zemalja južnih Slovena, ali samo pod uslovom da ta zajednica bude tako organizirana, da sve zemlje ostanu slobodne i ravnopravne. Kroz svih prošlih 22 godine taj uslov su jednodušno odbijale sve srpske stranke i svi srpski političari. Time su pokopali misao zajednice zemalja južnih Slovena, i balkanskih zemalja uopšte. Time je nametnuta nužnost svakoj pojedinoj od njih, da se sama brine, kako može i umije, o svojoj sudbini.

U takvoj situaciji sastao se je ovaj crnogorski Sabor, da se brine o sudbini Crne Gore i da obnovi temelje njene narodne i državne budućnosti”.

„Prošli Svjetski rat završen je Versajskim diktatom. Kao njegova neminovna posljedica nastala je pometnost političkih i moralnih pojmova u prvim godinama nakon rata, koju je prekinuo dolazak na čelo italijanskog naroda genijalnog tvorca i vođe fašizma Benita Musolinija. Kasnije, uzeo je u svoje čvrste ruke vođstvo njemačkog naroda Adolf Hitler identifikujući poglede na Evropu i na nužnost njene reorganizacije sa pogledima Benita Musolinija. Oba Velika Evropljanina nijesu prestajali upozoravati na nužnost stvaranja nove Evrope. Nijesu ih shvatili oni, na čiju su adresu njihove opomene bile upućene. I tako je došlo do današnjeg rata.

Tvorevine Versajskog diktata srušile su jednu za drugom pobjedonosne armije Sila osovine. Nestalo je Jugoslavije i time je stvorena mogućnost da bude ispravljena nepravda učinjena Crnoj Gori godine 1918. i da Crna Gora, kao nezavisna država, bude ukopčana u novi evropski sistem koji izgrađuju dva evropska genija savremenika i njhove nepobjedive armije. (Pod. B.Ć.)


(Nastaviće se)

---