-Priredila: S. ĆETKOVIĆ

Književnik i publicista Branislav Otašević ističe da je Kiković knjigom „(Ne)zaboravljeni bojevi i bitke Vasojevića za slobodu srpstva i Crne Gore od 1690. do 1941. godine” ispravio nepravdu najvećeg dijela zvanične crnogorske istoriografije koja nikad nije prikazala i vrednovala značajnu ulogu Vasojevića za slobodu prije svega svoga plemena, potom Crne Gore.

Knjigom pod naslovom „(Ne)zaboravljeni bojevi i bitke Vasojevića za slobodu srpstva i Crne Gore od 1690. do 1941. godine”, autora Gorana Kikovića, već afirmisanog istoričara i društveno-političkog radnika, čitaoci će imati zadovoljstvo da po prvi put na jednom mjestu pročitaju sve značajne detalje o bojevima i bitkama Vasojevića (od Nožice do Lješnice i do Crkve Svete Trojice, pod brdom Gradac kod Brezojevice), koji su se odvijali u naznačenom periodu, istakao je Otašević, jedan od recenzenata ove knjige.

„Koristeći raspoloživu literaturu i dokumenta autor je prikazao junački i oslobodilački zanos dičnih Vasojevića i drugih etnikuma koji žive na ovom prostoru. Iako su formalno-pravno bili do 1912. godine pod turskom okupacijom, Vasojevići se nijesu mirili sa okrutnošću okupatora i uvijek su branili svoje dostojanstvo, što kazuju ovolike bitke, bojevi, ratovi i bune koje su oni vodili na svojoj teritoriji. Zvaničana crnogorska istoriografija, međutim, nikad ni u jednom udžbeniku istorije nije prikazala ovako značajnu ulogu Vasojevića za slobodu prije svega svoga plemena, potom Crne Gore i na kraju vaskolikog Srpstva. Ova istorijska nepravda se morala ispraviti barem ovom skromnom knjigom istoričara Kikovića. Pišući lakim dopadljivim stilom, čistim srpskim jezikom, Kiković je skladno i znalački uklopio u jednu cjelinu brojna dokumenta o svim ovdje pomenutim događajima koji su se dešavali na prostoru Vasojevića u periodu od 1690. do 1941. godine. Čitalac će moći da prati sva ta dešavanja i da dobije vjernu sliku o teškom ali i značajnom periodu za očuvanje svog ličnog dostojanstva i slobode, a i za plemensko jedinstvo i oslobođenje i ujedinjenje plemena sa Crnom Gorom. Istina o mnogim ovdje pomenutim događajima biće sačuvana za sadašnje i buduće generacije i poučno će djelovati na njegovanje istorijskih tradicija, širenju ljubavi prema rodnoj i zavičajnoj grudi. Na ovaj način, kroz dokumentovanu izvornu građu, autor se suprotstavlja neistinama i falsifikovanju istorije u Crnoj Gori u kojoj je na djelu projekat uniformisanja istorije i tradicije. Zbog toga je ova knjiga poučna za mlade naraštaje, jer se činjenicama i argumentima suprotstavlja nametnutoj „istini” kako se niko nije borio za Crnu Goru i njenu slobodu sem „Stara Crna Gora”. Svima je poznato, odnosno onima koji hoće da znaju, da su Vasojevići „jednu Crnu Goru prislonili drugoj”, što je tada knjaz Nikola to i priznavao i veličao u svojim besjedama i pjesmama. Međutim, današnji vlastodršci i njihovi režimski istoričari to zaboravljaju i prećutkuju. S tim u vezi je i pojava ove knjige značajna, jer su u njoj taksativno nabrojani i opisani svi bojevi i bitke Vasojevića i što bi se reklo onom narodnom poslovicom „ako koza laže rog ne laže”. Moramo na kraju odati priznanje istoričaru Goranu Kikoviću da je otrgao od zaborava još jedan period naše zavičajne i nacionalne istorije i time (ne)zaboravljene bitke i bojeve Vaojevića prikazao, da se oni ni u tim vremenima nijesu borili da bi njih potomstvo zaboravilo. Njegoš je rekao „pokoljenja djela sude što je čije daju svjema”. Zato će ovo pokoljenje znati da cijeni svoje pretke a i pregalaštvo istoričara Kikovića, koji ovom knjigom hoće da sačuva od zaborava svijetlu prošlost našeg kraja”.


(Nastaviće se)

---