Iz zatvora u Spužu i Bijelom Polju u poslednje dvije decenije pobjeglo je dvadeset zatvorenika koji su izdržavali višegodišnje zatvorske kazne zbog izvršenja teških krivičnih djela.
Prema podacima Ministarstva pravde, iz bjelopoljskog zatvora je u tom periodu pobjeglo ukupno 11 zatvorenika. Neki su kasnije uhapšeni, dok se za pojedine nikada nije saznalo kako su se domogli slobode.
Predstavnik Građanske alijanse Zoran Vujičić ističe da ne postoji nijedan zatvor u svijetu koji je sto odsto bezbjedan, ali je veoma važno da u zatvoru postoje svi sistemi i protokoli koji će osigurati da bezbjednost bude stabilna.
–Ono što je karakteristično za naš zatvorski sistem i što treba posebno apostrofirati jeste da su zatvorski službenici preopterećeni, uz plate koje nisu u skladu sa odgovornostima i rizicima koje taj posao nosi – kazao je Vujičić za „Dan“.
On je podsjetio da su u poslednjim incidentnim situacijama kada su zatvorenici pobjegli iz zatvora službenici koji su bili odgovorni za to bili procesuirani.
– Zatvor je živi organizam i bezbjednost se konstantno mora unapređivati uz primjenu svih protokola i bez improvizacija. Samo na taj način poslaće se jasna poruka da nema sistemskih propusta. Sa svega četiri slučaja direktnog bjekstva zatvorenika u proteklih deset godina, crnogorski zatvori mogu se smatrati jednim od bolje čuvanih ustanova tog tipa u Evropi. U prilog tome ide i činjenica da su sva četvorica odbjeglih robijaša, nakon određenog vremena, pronađena i uhapšena – rekao je Vujičić.
Kako je dodao, nesumnjivo je da su bjegunci iz spuškog i bjelopoljskog zatvora morali imati pomoć kako iznutra, tako i spolja, ali je, prema podacima Ministarstva pravde, u svega dva slučaja utvrđena odgovornost određenih službenika ZIKS-a i oni su sankcionisani odgovarajućim mjerama.
– Ono što se čini kao trenutni problem jeste to da službenici do kraja nijesu informisani kako treba reagovati u pojedinim situacijama. Još jedan od problema je pitanje nedostatka informacija koje nose mogućnost bjekstva i nediscipline – ocijenio je Vujičić.
Principi dinamičke bezbjednosti, kako je dodao, počivaju na uspostavljanju komunikacijskih kanala kojima se informacije prenose do centralnog mjesta.
– To centralno mjesto je sigurnosno odjeljenje u kojem se informacije procjenjuju i vrednuju u odnosu na postojeće bezbjednosne informacije. Navedeni tok informacija trebalo bi da ide u oba pravca, omogućujući bezbjednosnom odjeljenju da obezbijedi da zatvorenici borave i da osoblje radi u sigurnom okruženju –kazao je Vujičić.
Kriminolog Velimir Rakočević smatra da je najvažniji operativni rad službenika za preventivnu bezbjednost i zaštitu.
– Uprava zatvora, u saradnji sa policijom, u svakom trenutku mora imati informaciju o tome da li se priprema bjekstvo, pobuna ili sukob u zatvoru – naveo je Rakočević.
Podgoričanin Vladeta Vlatko Milačić je 1995. godine pobjegao iz zatvora u Spužu, gdje je izdržavao zatvorsku kaznu zbog ubistva 21-godišnjeg mladića na putu Podgorica–Cetinje. U medijima je objavljeno da je zidine spuškog zatvora napustio uz asistenciju nekog od službenika obezbjeđenja. Navodno, Milačić je izveden iz ćelije i prebačen do Skadarskog jezera, odakle je pobjegao u Albaniju. On je poslije više od decenije uhapšen u Makedoniji zbog iznude, gdje je i služio zatvorsku kaznu za to djelo. Prema zvaničnim informacijama, 2007. godine je oslobođen ili otet na putu od zatvora do klinike u Skoplju. Kako je tada izvijestila makedonska štampa, sanitetsko vozilo su presrele maskirane i naoružane osobe i sa sobom odvele Milačića.
Iz zatvora u Spužu 1999. godine pobjegao je Antun Masle, novinar hrvatskog „Globusa”. Protiv njega je te godine u vojnom sudu u Podgorici pokrenut postupak zbog špijunaže, ali je uspio da pobjegne iz Kliničkog centra Podgorica. Nikada nijesu razjašnjene okolnosti pod kojima je Masle uspio da umakne, a spekulisalo se da je imao logistiku nekih moćnih ljudi iz sektora bezbjednosti u Crnoj Gori.
Dvije godine kasnije, 18. juna 2001. godine, iz spuškog zatvora je pobjegao i Nikšićanin Veselin Batica Vlahović, koji je uspio da dođe u zabranjenu zonu unutar spuškog zatvora i preskoči zid visok 3,70 metara, a zatim i da pobjegne preko limenog krova. Spekulisalo se da je pri bjekstvu imao pomoć zatvorskih čuvara. Kasnije je uhapšen, a trenutno se nalazi na izdržavanju višedecenijske robije u Sarajevu zbog ratnog zločina.
U junu 2001. godine pobjegao je i Dragoljub Laketić, koji je izdržavao 12-godišnju kaznu za ubistvo. Laketić je iskoristio pometnju i pobjegao samo nekoliko dana nakon što je iz spuškog zatvora pobjegao Vlahović.
Četiri godine kasnije, iz spuškog zatvora je pobjegao Beranac Smajo Babić, koji je osuđen na dugogodišnju kaznu zbog svirepog ubistva. Njegov leš ubrzo je nađen u Krupačkom jezeru pokraj Nikšića. Sa Babićem su pobjegli i osuđenici Milan Ristić i Stevo Poček, ali su se oni ubrzo predali.
U decembru 2012. godine iz spuškog zatvora uspio je da pobjegne i Miomir Mitrović, ali je njegovo bjekstvo trajalo svega nekoliko sati jer je istog dana uhapšen i vraćen na služenje robije. Četiri godine ranije pobjegao je i Žarko Nilević, ali je i on uhapšen samo nekoliko sati nakon bjekstva. VJ.D.

Zindović i Vujović dijelili „apartman“ iz kojeg su pobjegli
Zatvorenik Jovica Zindović, koji je osuđen na 15 godina robije zbog ubistva Luke Popovića, pobjegao je iz bjelopoljskog zatvora 7. oktobra 2015. godine. Zbog toga su suspendovani tadašnji načelnik bjelopoljskog zatvora i nekoliko službenika. Osuđeni službenici pred sudom su tvrdili da je Zindović imao privilegovan tretman u zatvoru. To je potvrdio i bivši šef sprovodničke službe bjelopoljskog zatvora Safet Dizdarević, koji je pred sudom kazao da je Zindović imao apartman koji se smatrao luksuznim s obzirom na izgled ostalih zatvorskih prostorija.
Nedugo poslije toga, 24. decembra, iz istog zatvora pobjegao je i Podgoričanin Ivan Vujović, koji je služio kaznu zbog ubistva Radomira Savovića. Navodno, Vujović je prije bjekstva razoružao policijske čuvare i pobjegao automobilom koji ga je čekao ispred zatvora.
Vujović je ubio Savovića u maju 2008. godine ispred zgrade RTCG u Podgorici, a 2011. pravosnažno je osuđen na 14 godina zatvora.
Zbog njegovog bjekstva suspendovani su službenici zatvora Nikola Konatar, Petar Šuković i Slaviša Kljajević. Internom kontrolom naoružanja utvrđeno je da nedostaje pištolj marke TT 7,62mm, koji je dužio Konatar.
Zanimljivo je da su Vujović i Zindović nekoliko mjeseci dijelili istu ćeliju.