Za­di­vlju­ju­ća plat­na jar­kih bo­ja, ko­je kao da isi­ja­va­ju ljet­njim me­di­te­ran­skim sun­cem, či­ne po­stav­ku „Set­tan­ta­ot­tan­ta­no­van­ta” (70, 80, 90) ita­li­jan­ske iko­ne pop-ar­ta i sa­vre­me­ne umjet­no­sti Ma­ri­ja Ski­fa­na (1934-1998). Dje­la su iz­lo­že­na u Dvor­cu Pe­tro­vi­ća na Kru­šev­cu, u čast da­na Re­pu­bli­ke Ita­li­je, ko­ji se već go­di­na­ma u Cr­noj Go­ri obi­lje­ža­va u du­hu kul­tu­re i pri­ja­telj­skih od­no­sa dvi­je ze­mlje.
Pod­go­ri­ča­ni na­red­nih da­na ima­ju ri­jet­ku pri­li­ku da uži­va­ju u pe­de­se­tak sli­ka ovog maj­sto­ra ita­li­jan­skog pop-ar­ta, zvi­je­zde svjet­ske sa­vre­me­ne umjet­nič­ke sce­ne. Za ži­vo­ta, bur­nog i pu­nog kon­tro­verz­nih de­ta­lja, pu­nio je no­vin­ske stup­ce i uz­bu­đi­vao po­zna­va­o­ce umjet­no­sti i la­i­ke.
Po­stav­ka „Set­tan­ta­ot­tan­ta­no­van­ta” u Pod­go­ri­ci je za­hva­lju­ju­ći po­zna­tom ita­li­jan­skom ga­le­ri­sti i du­go­go­di­šnjem Ski­fa­ni­je­vom pri­ja­te­lju Er­me­ne­đil­du Fri­o­ni­ju, ko­ji je pri­pre­mio po­stav­ku sa isto­ri­ča­rom umjet­no­sti i ku­sto­som po­stav­ke Mar­će­lom Pal­min­ti­e­ri­jem. „Set­tan­ta­ot­tan­ta­no­van­ta” nu­di pu­bli­ci po­se­ban po­gled na nje­gov tri­de­se­to­go­di­šnji rad, pun tra­ga­nja za no­vim mo­ti­vi­ma. Po­stav­ku u Dvor­cu Pe­tro­vi­ća či­ne i Ski­fa­ni­je­va plat­na na­sta­la po­vo­dom obi­lje­ža­va­nja sto­go­di­šnji­ce fil­ma (1895-1995).
- Ski­fa­ni nam je osta­vio pre­div­no na­sle­đe. Zna­čaj­ne su sve li­je­pe stva­ri ko­je nam je osta­vio. Ima­lo smo iz­u­ze­tan pri­ja­telj­ski od­nos i od­lič­no smo se me­đu­sob­no ra­zu­mje­li, kroz ti­ši­nu, ni­smo se ubje­đi­va­li, ni­ti ras­pra­vlja­li – pod­sje­ća Fri­o­ni.
Ve­li­ki broj Ski­fa­no­vih dje­la iz po­stav­ke „Set­tan­ta­ot­tan­ta­no­van­ta” do sa­da ni­je pri­ka­za­no van Ita­li­je, ka­že Fri­o­ni, ali za­hva­lju­ju­ći upor­no­sti am­ba­sa­do­ra Vi­ćen­ca del Mo­na­ka Pod­go­ri­ča­ni i Cr­no­gor­ci ima­ju pri­li­ku da stek­nu uvid u dio cje­lo­ku­op­nog opu­sa ovog in­tri­gant­nog umjet­ni­ka.
„Mo­ram vam re­ći da ni­je bi­lo te­ško, ne­go iz­u­zet­no te­ško, or­ga­ni­zo­va­ti ovu iz­lo­žbu, ka­zao je pri­ja­telj i ga­le­ri­sta Ski­fa­na za „Dan”.
Ski­fa­no je, iako je pro­šlo go­to­vo dva­de­set go­di­na od nje­go­ve smr­ti, i da­lje ve­o­ma uti­ca­jan. Od­raz nje­go­vog stva­ra­la­štva je i da­lje živ me­đu mla­dim ita­li­jan­skim umjet­ni­ci­ma, ka­že Fri­o­ni.
- I na­kon go­to­vo dvi­je de­ce­ni­je od nje­go­ve smr­ti po­sto­ji i da­lje ži­vo in­te­re­so­va­nje za nje­gov rad, jer on je­ste, za­si­gur­no, naj­va­žni­ji pred­stav­nik pop-ar­ta u Ita­li­ji, a u svi­je­tu je­dan od naj­zna­čaj­ni­jih. Nje­go­va dje­la su ve­o­ma tra­že­na, ali se in­te­re­so­va­nje ni­je po­ja­vi­lo na­kon nje­go­ve smr­ti, već za nje­go­va ži­vo­ta. Tre­nut­no na me­đu­na­rod­noj sce­ni nje­go­va dje­la ni­su la­ko do­stup­na, oni ko­ji ima­ju Ski­fa­no­va dje­la ču­va­ju ih i ne že­le da ih se od­rek­nu – is­ti­če Fri­o­ni.
Fri­o­ni, du­go­go­di­šnji Ski­fa­nov ga­le­ri­sta, je­dan od naj­bo­ljih po­zna­va­la­ca dje­la ovog po­zna­tog ita­li­jan­skog umjet­ni­ka i da­lje je, ka­ko ka­že, emo­tiv­no ve­zan za svog pri­ja­te­lja sa ko­jim je di­je­lio do­bro i zlo pu­nih 28 go­di­na.
Iz­lo­žba ko­ju na­ša pu­bli­ka mo­že da po­gle­da na­red­nih pet­na­e­stak da­na je uz­ne­mi­ru­ju­ći por­tret umjet­ni­ka, na­mi­je­njen sje­ća­nju na jed­nog ge­ni­ja i na is­ku­stvo čo­vje­ka lju­ba­znog sa svi­je­tom do sop­ste­ve­ne auto­de­struk­ci­je, na­gla­sio je Pal­min­ti­e­ri u ka­ta­lo­gu za iz­lo­žbu.S.Ć.